يکشنبه ۱۶ دی ۱۴۰۳
هایپرگلیسمی یا قند خون بالا می‌تواند از عوارض جانبی برخی از مصرف داروها باشد. گاهی اوقات، افزایش سطح قند خون موقت است و با قطع مصرف دارو برطرف می‌شود، اما در هر حال برخی داروها ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهند. علائم رایج قند بالای خون شامل افزایش تشنگی، ادرار و گرسنگی تا کاهش وزن و خستگی متغیر است.
هنگامی که این اتفاق می‌افتد، با راه حل‌های آسانی مانند تغییر دارو یا مصرف داروهای دیابت می‌توان آن را رفع کرد.داروهایی که مصرف مداوم آنها ریسک ابتلا به دیابت را بالا می‌برد، عبارتند از:
استروئیدها، مانند پردنیزون، برای درمان التهاب در بسیاری از شرایط، از آرتریت روماتوئید و آسم گرفته تا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) و بیماری التهابی روده، استفاده می‌شوند.
استروئیدها - چه به صورت قرص یا تزریقی – می‌توانند سطح قند خون را افزایش دهند. در صورت مصرف دوزهای بالاتر استروئیدها در طولانی‌مدت احتمال افزایش قند خون بیشتر است.
آتنولول، متوپرولول و پروپرانولول مسدودکننده‌های بتا هستند که مشکلات قلبی مانند ضربان قلب نامنظم و فشار خون بالا را درمان می‌کنند، اما این داروها می‌توانند گلوکز خون را در افراد مبتلا به دیابت افزایش دهند و باعث ایجاد دیابت نوع ۲ جدید در افرادی شوند که قبلاً آن را نداشتند؛ زیرا مسدود کننده‌های بتا میزان تولید انسولین پانکراس را کاهش می‌دهند.
البته همه مسدودکننده‌های بتا اینگونه نیستند؛ مثلاً کارودیلول (کورگ) و نبیولول (بیستولیک) بر سطح قند خون تأثیر نمی‌گذارند.
در مصرف این داروها احتیاط کنید؛ منجر به دیابت نوع ۲ می‌شوند
برخی دیگر از داروهای فشار خون، مانند دیورتیک‌های تیازیدی و دیورتیک‌های شبه تیازیدی، می‌توانند اثر مشابهی داشته باشند. هیدروکلروتیازید (HCTZ) و متولازون مانند بتا بلوکرها می‌توانند سطح قند خون را افزایش دهند و در کمتر از ۹ تا ۱۸ هفته باعث دیابت نوع ۲ شوند. در صورت مصرف طولانی‌مدت این داروها، ابتلا به دیابت شایع‌تر است و این موضوع احتمالاً به تولید انسولین و میزان پاسخ بدن به آن مربوط می‌شود.
ممکن است بین استفاده منظم از استاتین‌ها - داروهایی که کلسترول بالا را درمان می‌کنند - و افزایش اندک سطح گلوکز در افراد خاص ارتباط وجود داشته باشد. به نظر می‌رسد استاتین‌ها باعث می‌شوند سلول‌های بدن در برابر انسولین مقاوم شوند. این خطر در افرادی که دوزهای بالاتری از استاتین‌ها را مصرف می‌کنند، مانند ۴۰ میلی گرم تا ۸۰ میلی گرم آتورواستاتین (لیپیتور) یا ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم روزوواستاتین (کرستور) و سیمواستاتین، بیشتر است.
هم‌چنین ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ در میان افراد مسن، افرادی که ریسک‌فاکتورهای ابتلا به دیابت را دارند و افراد دارای پیش‌دیابت هستند، بالاتر است.
یک دسته از آنتی بیوتیک‌ها - کینولون‌ها - با سطح قند خون بالا و پایین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مرتبطند؛ که این بیشتر در مورد آنتی بیوتیک کینولون گاتی فلوکساسین صدق می‌کند.اگر بیش از ۶۵ سال سن دارید و سایر ریسک‌فاکتورهای دیابت نوع ۲ را دارید، بهتر است از مصرف آنتی بیوتیک کینولون خودداری کنید.