علائم آسم چیست؟/ یک بیماری خاموش با چالش‌های درمانی در ایران

به گزارش صد آنلاین، بر اساس گزارش محمدرضا مسجدی، فوق تخصص بیماری‌های ریوی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران، حدود ۶ درصد بزرگسالان و ۱۰ تا ۱۲ درصد کودکان ایرانی به این بیماری مبتلا هستند. با این حال، دسترسی محدود به داروهای استنشاقی و شیوه زندگی ناسالم، آسم را به یک تهدید جدی برای سلامت عمومی تبدیل کرده است. در ادامه به بررسی ابعاد این موضوع می‌پردازیم:

شیوع آسم در جهان و ایران 

• آمار جهانی :
  • حدود ۲۶۰ میلیون نفر در جهان به آسم مبتلا هستند.
  • سالانه ۴۵۰ هزار نفر درگیر عوارض شدید آسم می‌شوند که ۹۶ درصد این مرگ‌ها در کشورهای با درآمد پایین و متوسط رخ می‌دهد.
   
• وضعیت ایران :
  • ۶ درصد بزرگسالان (حدود ۳ میلیون نفر) و ۱۰-۱۲ درصد کودکان ایرانی دچار آسم هستند.
  • کمبود داروهای استنشاقی و عدم دسترسی عادلانه به درمان، بیماران را در معرض خطر عود شدید قرار می‌دهد.

چالش‌های درمان آسم در ایران 

۱. کمبود داروهای استنشاقی :

• داروهای استنشاقی (مثل کورتون‌های استنشاقی و بتا-۲ آگونیست‌ها) ستون فقرات درمان آسم هستند، اما در ایران به دلیل نوسانات قیمتی، واردات محدود و توزیع ناعادلانه ، دسترسی بیماران به آنها دشوار است.
• این مشکل در مناطق روستایی و شهرهای کوچک برجسته‌تر است.

۲. عدم آگاهی عمومی :

• بسیاری از بیماران و حتی پزشکان اولیه اهمیت تشخیص به موقع و درمان پیوسته آسم را نادیده می‌گیرند.
• این منجر به استفاده نادرست از داروها و افزایش بستری‌های بیمارستانی می‌شود.

۳. عوامل محیطی محرک :

• آلودگی هوا (ذرات معلق PM2.5، گازهای صنعتی)، گرده گیاهان، دود سیگار و حتی تغییرات دمایی می‌توانند حملات آسم را تشدید کنند.
• در ایران، کاهش کیفیت هوای شهرهای بزرگ مانند تهران و اصفهان این ریسک را افزایش می‌دهد.

راهکارهای پیشگیری و درمان 

۱. افزایش دسترسی به داروهای استنشاقی :

• دولت و سازمان‌های بهداشتی باید با تامین داروهای ضروری ، کاهش قیمت و بهبود شبکه توزیع، عدالت در درمان را فراهم کنند.
• شعار جهانی سال ۲۰۲۵، یعنی «داروهای استنشاقی در دسترس همگان» ، باید در سیاست‌های بهداشتی کشور لحاظ شود.

۲. ارتقای آگاهی عمومی :

• برنامه‌های آموزشی در مدارس، مراکز بهداشتی و رسانه‌ها برای آشنایی با علائم آسم و نحوه مدیریت آن ضروری است.
• آموزش صحیح نحوه استفاده از اسپری‌های استنشاقی به بیماران و خانواده‌های آنها.

۳. تغییر سبک زندگی :

• ترک دخانیات (به ویژه در مجاورت زنان باردار و کودکان).
• کاهش مصرف نمک، شکر و چربی‌های ناسالم و افزایش مصرف سبزیجات و فیبر .
• فعالیت بدنی منظم برای تقویت ریه‌ها و کاهش التهاب.

۴. کنترل عوامل محیطی :

• کاهش آلودگی هوا با برنامه‌هایی مانند توسعه حمل و نقل عمومی و محدودیت خودروهای فرسوده.
• استفاده از ماسک در روزهای آلوده و پایش گرده گیاهان در فصول گرده‌افشانی.

هشدار متخصصان: آسم خاموش، خطرناک‌ترین آسم است 

مسجدی تأکید می‌کند که آسم بدون علامت (آسم خاموش) نیز خطرناک است، زیرا بیماران ممکن است فکر کنند وضعیت آنها بهبود یافته است، در حالی که التهاب ریه‌ها ادامه دارد. این امر می‌تواند به حملات شدید غیرمنتظره منجر شود. بنابراین، درمان پیوسته تحت نظارت پزشک ضروری است.

نتیجه‌گیری 

آسم در ایران یک بیماری شایع اما قابل کنترل است که نیازمند توجه فوری به چالش‌های ساختاری است. افزایش دسترسی به داروهای استنشاقی، ارتقای آگاهی عمومی و کاهش عوامل محیطی محرک، می‌تواند به بیماران کمک کند تا زندگی طبیعی داشته باشند. در غیاب این اقدامات، آسم به یک بار اقتصادی و انسانی سنگین برای سیستم بهداشتی کشور تبدیل خواهد شد.

منبع :  مهر