چهارشنبه ۰۳ ارديبهشت ۱۴۰۴
بازدید:۱۶۲
صد آنلاین | برخی مواد شیمیایی طبیعی در بدن که در واکنش ایمنی نقش دارند، مانند سیتوکین‌ها و اینترلوکین‌ها، در افراد دچار افسردگی به میزان بیشتری دیده شده‌اند. چنین یافته‌هایی توجه پژوهشگران حوزه سلامت روان را به سمت بررسی نقش دقیق‌تر سیستم ایمنی در افسردگی جلب کرده است.به گزارش صد آنلاین، ذهن و بدن ما به‌طور شگفت‌انگیزی به هم متصل‌اند. افسردگی که معمولاً با غمگینی و ناامیدی شناخته می‌شود، ممکن است ریشه‌ای عمیق در سیستم ایمنی بدن داشته باشد. یافته‌های جدید نشان می‌دهند که التهاب، به‌عنوان یک عامل پنهان، می‌تواند نقش مهمی در بروز و تشدید افسردگی ایفا کند.
افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در جهان امروز است که زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال نه تنها منجر به رنج روانی شدید می‌شود، بلکه کیفیت زندگی، توانایی انجام فعالیت‌های روزمره و تعاملات اجتماعی و شغلی فرد را به شدت کاهش می‌دهد. در موارد شدید، افسردگی می‌تواند به بروز افکار خودکشی و اقدام به آن منجر شود.
با وجود تحقیقات گسترده درباره جنبه‌های مختلف افسردگی، هنوز درک کاملی از دلایل شکل‌گیری و تداوم این اختلال وجود ندارد. یکی از موضوعاتی که اخیراً توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده، نقش عوامل فیزیولوژیکی، به‌ویژه عملکرد سیستم ایمنی بدن در ایجاد یا تشدید افسردگی است.
استرس مزمن و اختلال سیستم ایمنی
یکی از عوامل اصلی که به‌طور مکرر در پژوهش‌ها به عنوان زمینه‌ساز بروز افسردگی مطرح شده است، استرس مزمن است. استرس طولانی‌مدت می‌تواند عملکرد مغز و بدن را تغییر دهد، محورهای هورمونی و ایمنی را تحت تأثیر قرار دهد و در نهایت زمینه‌ساز افسردگی شود.
در چنین شرایطی، سیستم ایمنی که به‌طور طبیعی نقش محافظتی دارد، ممکن است دچار اختلال شده و به جای محافظت از بدن، خود به عاملی برای التهاب و بروز اختلالات روانی مانند افسردگی تبدیل شود. مطالعات متعددی در سال‌های اخیر به رابطه بین التهاب و افسردگی اشاره کرده‌اند.
نقش مواد شیمیایی التهابی
برخی مواد شیمیایی طبیعی در بدن که در واکنش‌های ایمنی نقش دارند، مانند سیتوکین‌ها و اینترلوکین‌ها، در افراد دچار افسردگی به میزان بیشتری دیده شده‌اند. این یافته‌ها توجه پژوهشگران حوزه سلامت روان را به سمت بررسی نقش دقیق‌تر سیستم ایمنی در افسردگی جلب کرده است.
برای نمونه، مواد شیمیایی مانند اینترلوکین-۶ و فاکتور نکروز تومور (TNF)، که معمولاً در واکنش به عفونت‌ها یا آسیب‌ها تولید می‌شوند، در برخی افراد باعث تغییرات روانی و بروز علائم افسردگی می‌شوند. این نشان می‌دهد که واکنش‌های ایمنی بدن می‌توانند در بروز اختلالات روانی هم نقش داشته باشند.
پژوهش جدید از دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان
مهدی حسنی آزاد از مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، با همکاری دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، پژوهشی مروری انجام داده است. این پژوهش با هدف بررسی شواهد علمی موجود درباره ارتباط میان فعالیت‌های سیستم ایمنی بدن و افسردگی طراحی شده است.
این پژوهش از نوع مرور ادبیات علمی بوده و بر اساس بررسی مقالات علمی فارسی و انگلیسی منتشرشده از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ صورت گرفته است. محققان با استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر مانند PubMed، گوگل اسکالر و Scopus، پژوهش‌هایی را که در آن‌ها به بررسی رابطه بین سیستم ایمنی، التهاب و افسردگی پرداخته شده بود، انتخاب کرده و اطلاعات حاصل را دسته‌بندی و تحلیل کرده‌اند.
یافته‌های کلیدی
بر اساس یافته‌های این مرور علمی:
- التهاب در بدن می‌تواند در بروز افسردگی نقش داشته باشد.
- مواد شیمیایی التهابی مانند اینترلوکین-۶ و فاکتور نکروز تومور می‌توانند باعث تغییرات روانی و بروز علائم افسردگی شوند.
- درمان‌های روانی مانند «درمان شناختی-رفتاری» نه تنها علائم روانی افسردگی را کاهش می‌دهند، بلکه سطح مواد التهابی در بدن را نیز کاهش می‌دهند.
این موضوع اهمیت نقش مداخلات روانی-اجتماعی را در درمان افسردگی و بهبود سلامت کلی فرد برجسته می‌کند. همچنین، این پژوهش نشان می‌دهد که استرس می‌تواند باعث فعال شدن واکنش‌های ایمنی شود و به دنبال آن، التهاب‌هایی در بدن شکل گیرد که منجر به تغییرات رفتاری و روانی می‌شود.
راه‌حل‌های پیشنهادی
محققان تأکید کرده‌اند که استفاده از روش‌های درمانی مکمل مانند رفتاردرمانی یا روان‌درمانی‌هایی که به‌طور غیرمستقیم بر سیستم ایمنی اثر می‌گذارند، می‌تواند آینده‌ای امیدوارکننده در درمان افسردگی به همراه داشته باشد. البته، تحقیقات بیشتری لازم است تا مکانیزم دقیق این تأثیرات و تفاوت میان روش‌های درمانی مختلف در این زمینه مشخص شود.
انتشار نتایج پژوهش
نتایج این پژوهش در مجله «تحقیقات علوم رفتاری» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان و همچنین انجمن علمی روان‌پزشکان ایران منتشر شده‌اند.
جمع‌بندی:
التهاب به‌عنوان یک عامل پنهان، نقش مهمی در بروز و تشدید افسردگی ایفا می‌کند. این یافته‌ها نه تنها ارتباط عمیق بین ذهن و بدن را نشان می‌دهند، بلکه راه را برای طراحی درمان‌های هدفمندتر و مؤثرتر هموار می‌کنند./ ایسنا