به گزارش صد آنلاین ،در یک تحقیق بلندمدت که ۲۵ سال به طول انجامید، پژوهشگران دانشگاه نورثوسترن موفق به شناسایی گروهی از افراد بالای ۸۰ سال شدهاند که حافظهای استثنایی و جوان دارند. این افراد که به عنوان اَبَرسالمندان شناخته میشوند، در آزمونهای حافظه مشابه افراد ۳۰ سال جوانتر از خود عمل کردهاند.
این مطالعه که شامل بررسیهای دقیق مغزی و تحلیل حافظه افراد سالمند است، بهویژه بر روی ویژگیهای خاص مغز این افراد تمرکز کرده است. اَبَرسالمندان دارای حافظه فوقالعادهای هستند؛ بهطور مثال، در آزمونهای یادآوری کلمات، حداقل نمره ۹ از ۱۵ را کسب میکنند، در حالی که افراد مسنتر معمولاً در این آزمونها نمرات کمتری دارند.
ویژگیهای منحصر به فرد اَبَرسالمندان
حافظه جوان: اَبَرسالمندان در تستهای حافظه، عملکردی مشابه افراد ۵۰ تا ۶۰ ساله دارند. آنها قادرند کلمات را بهتر و سریعتر به یاد بیاورند.
مغز مقاوم و جوان: مغز این افراد به طور طبیعی از نازک شدن قشر مغز (لایه بیرونی مغز) که معمولاً در سنین بالا مشاهده میشود، محافظت شده و قشر کمربندی قدامی مغزشان نیز ضخیمتر از دیگر افراد مسن است.
روابط اجتماعی قوی: یکی از ویژگیهای مشترک اَبَرسالمندان، حفظ روابط اجتماعی عمیق و مستمر در طول زندگی است. این ارتباطات ممکن است به حفظ سلامت ذهنی آنها کمک کند.
سلولهای مغزی خاص: اَبَرسالمندان نورونهای خاصی به نام «نورونهای ون اَکونومو» دارند که به رفتارهای اجتماعی مرتبط هستند و همچنین نورونهای بزرگتری در ناحیه انتورینال دارند که برای حافظه ضروری است.
دو سازوکار محافظتی مغزی
پژوهشگران به دو ویژگی کلیدی مغز اَبَرسالمندان اشاره کردهاند که موجب حفاظت از حافظه و عملکرد مغز در سنین بالا میشود:
مقاومت مغزی: مغز این افراد بهطور طبیعی پلاکهای آلزایمر را تولید نمیکند. پلاکهای آلزایمر عامل اصلی تخریب سلولهای مغزی و کاهش حافظه در افراد مسن هستند.
انعطافپذیری مغزی: در صورتی که مغز اَبَرسالمندان پلاکهای آلزایمر را تولید کند، اما مغز آنها بهگونهای است که تحت تاثیر این پلاکها قرار نمیگیرد و از عملکرد طبیعی خود محافظت میکند.
اهمیت اهدای مغز در پیشرفت علمی
از سال ۲۰۰۰ میلادی، ۲۹۰ اَبَرسالمند در این مطالعه شرکت کردهاند و مغز ۷۷ نفر از آنها پس از مرگ برای بررسیهای علمی به پژوهشگران اهدا شده است. تامار گِفِن یکی از پژوهشگران این پروژه میگوید: «اهدای مغز میتواند نوعی جاودانگی علمی باشد و به ما کمک میکند تا درک عمیقتری از بیماریها و اختلالات مغزی به دست آوریم.»
چشمانداز آینده و راههای مقابله با آلزایمر
این یافتهها که در نشریه آلزایمر و زوال عقل منتشر شده، افقهای جدیدی را برای مبارزه با بیماریهای مغزی مانند آلزایمر و پیشگیری از آنها میگشاید. ساندرا وینتراب، سرپرست تحقیق، تأکید میکند: «حافظه استثنایی در سالمندی ممکن است و مغز اَبَرسالمندان از نظر ساختار فیزیکی و شیمیایی بهطور قابل توجهی متفاوت از مغز افراد معمولی است.»
این پژوهش نشان میدهد که آلزایمر اجتنابناپذیر نیست و با شناخت سازوکارهای مغزی این افراد، میتوان به روشهای نوینی برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر و بیماریهای مشابه دست یافت./همشهری آنلاین