به گزارش صدانلاین، ایمان به ظهور منجی در آخرالزمان جزء باورهای اساسی در ادیان مختلف، اعم از الهی و غیرالهی است. این ادیان و مکاتب با ذکر نشانهها به بیان ویژگیهای زمان ظهور پرداختهاند. در اسلام، این علائم در قالب عناوین کلی بیان شدهاند و در مذهب شیعه با عنوان "علائم ظهور امام زمان (عج)" شناخته میشوند.
در یک تقسیمبندی کلی، این نشانهها را میتوان به چهار دسته تقسیم کرد: "عام و خاص"، "حتمی و غیر حتمی"، "با فاصله و بی فاصله" و "آسمانی و غیر آسمانی". در ادامه به تشریح هرکدام از این تقسیمات پرداخته خواهد شد.
نشانههای عام و خاص
علائم ظهور امام زمان (عج) به دو دسته "عام" و "خاص" تقسیم میشوند. نشانههای عمومی، ویژگیهای کلی و عمومی دارند و به زمان یا مکان خاصی محدود نمیشوند. به عبارت دیگر، این علائم در هر زمان و مکانی قابل تحقق هستند و هیچ محدودیتی از نظر افراد یا مکان ندارند.
۱. نشانههای عام
این علائم، پیامدهایی چون انحرافات و فساد در جامعه را در بر میگیرند. برای نمونه، در حدیثی از ابن عباس نقل شده است که در شب معراج به پیامبر اسلام (ص)، وحی شده که حضرت علی (ع) باید به جانشینان خود اشاره کند و در نهایت به ظهور امام زمان (عج) اشاره نماید. در این حدیث، از تغییرات عمدهای همچون کم شدن علم و افزایش جهل، زیاد شدن کشتار، کمبود فقهاء و حضور افراد فاسق سخن گفته شده است. این نوع علائم در تمامی جوامع و در تمام زمانها و مکانها ممکن است ظاهر شوند.
۲. نشانههای خاص
در برخی از روایات، نشانههایی بیان شدهاند که با ویژگیها و شرایط خاصی همراه هستند. برای مثال، در بسیاری از احادیث آمده است که ظهور امام زمان (عج) در یک سال فرد و در روز فرد رخ خواهد داد و همچنین مکانی خاص مانند مسجدالحرام در مکه برای ظهور ایشان ذکر شده است. همچنین، در این نشانهها از ظهور افرادی چون "دجال" و "سفیانی" که نماد فساد و گمراهی هستند، سخن به میان آمده است.
علائم حتمی و غیرحتمی
این دستهبندی از علائم به دو نوع حتمی و غیرحتمی تقسیم میشود. علائم حتمی، نشانههایی هستند که هیچگونه تردیدی در وقوع آنها وجود ندارد و پیش از ظهور امام زمان (عج) به وقوع خواهند پیوست.
۱. علائم حتمی
از جمله علائم حتمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
خروج سفیانی: مردی از نسل ابوسفیان در منطقه شام خروج میکند و بخش بزرگی از سرزمینهای اسلامی را تسخیر میکند و با جمعآوری سپاهی به مقابله با امام زمان (عج) میپردازد.
خسف در بیداء: لشگر سفیانی در منطقهای به نام بیداء میان مکه و مدینه در زمین فرو میروند.
خروج یمانی: فردی از یمن قیام کرده و مردم را به حق دعوت میکند.
قتل نفس زکیه: فردی بیگناه از نسل امام حسن (ع) در راه انقلاب امام زمان (عج) به قتل میرسد.
صیحه آسمانی: صدای مهیبی از آسمان شنیده میشود که مردم را به سوی امام زمان (عج) فرا میخواند.
خروج دجال: این نشانه که هم در کتب اهل سنت و هم در منابع شیعه آمده است، از ظهور دجال پیش از قیام امام زمان (عج) سخن میگوید.
۲. علائم غیرحتمی
برخی از نشانهها به صورت مشروط خواهند بود و تحقق آنها وابسته به شرایط خاصی است. این علائم در صورتی که شرایط برای آنها فراهم باشد، به وقوع خواهند پیوست.
علائم با فاصله و بی فاصله
این دسته از علائم، به ترتیب زمانی که با ظهور امام زمان (عج) در ارتباط هستند، تقسیم میشوند. برخی از علائم به طور مستقیم و در نزدیکی زمان ظهور اتفاق میافتند، در حالی که برخی دیگر با فاصله زمانی زیادی به وقوع خواهند پیوست.
۱. نشانههای نزدیک به وقت ظهور
این نشانهها نزدیک به زمان ظهور امام زمان (عج) به وقوع خواهند پیوست و به طور متوالی یکی پس از دیگری ظاهر خواهند شد. در این میان، قیامهای خراسانی، سفیانی و یمانی در یک زمان و در یک روز اتفاق میافتند.
۲. نشانههایی با فاصله زمانی زیاد
برخی نشانهها پیش از تولد امام زمان (عج) یا پس از تولد ایشان و قبل از ظهور، با فاصله زیاد به وقوع پیوسته و خواهند پیوست. از جمله این نشانهها میتوان به اختلافات بنیامیه و بنیعباس اشاره کرد.
علائم آسمانی و غیر آسمانی
این دستهبندی شامل نشانههایی است که به طور طبیعی و زمینی یا به صورت آسمانی رخ میدهند. بیشتر نشانههای ظهور امام زمان (عج) طبیعی و زمینی هستند و در تثبیت حقانیت ظهور نقش دارند.
این تقسيمات و نشانهها در مجموع برای بیان دورهای خاص از تاریخ انسانها و ظهور امام زمان (عج) به کار میروند.