دست دادن با نامحرم/ احکام و شرایط از دیدگاه مراجع تقلید

به گزارش صدآنلاین، موضوع دست دادن با نامحرم از مسائل مهم فقهی در اسلام است که مورد اجماع مراجع تقلید قرار گرفته است. بر اساس فتاوای صریح مراجع عظام تقلید، هرگونه تماس بدنی بین زن و مرد نامحرم - از جمله دست دادن - در حالت عادی حرام است. این حکم شامل تمامی افراد نامحرم می‌شود و تفاوتی بین مسلمان و غیرمسلمان، یا افراد با حجاب و بی‌حجاب وجود ندارد.

نظر مراجع تقلید درباره مصافحه با نامحرم:

امام خمینی(ره) در این باره می‌فرمایند:
"دست دادن با زن نامحرم جایز نیست، مگر آنکه حائلی مانند دستکش یا پارچه بین آنها قرار گیرد و باید از هرگونه فشار دست و قصد لذت پرهیز شود."

آیت‌الله مکارم شیرازی نیز تصریح می‌کنند:
"مصافحه با زنان نامحرم در فقه شیعه حرام است. حتی در مذاهب اهل سنت نیز به جز ابوحنیفه که برای زنان پیر اجازه داده، سایر مذاهب آن را حرام می‌دانند."

شرایط خاص برای دست دادن با حائل:

در موارد استثنایی که دست دادن از روی دستکش یا با حائل انجام می‌شود، باید شرایط زیر رعایت شود:

عدم وجود قصد لذت و ریبه

پرهیز از فشار دادن دست

وجود حائل مطمئن بین دو دست

عدم ایجاد زمینه برای ارتباطات نامشروع

آیت‌الله سیستانی در این زمینه تأکید می‌کنند که اگر مصافحه به صورت غیرمستقیم و با رعایت کامل ضوابط شرعی انجام شود، ممکن است مجاز باشد.

موارد استثنایی:

در شرایط اضطراری: مانند مواقعی که برای نجات جان انسان یا درمان فوری نیاز به تماس بدنی باشد. امام خمینی(ره) در این موارد می‌فرمایند: "در صورت ضرورت برای نجات جان یا درمان، لمس بدن نامحرم جایز است."

در محیط‌های بین‌المللی: آیت‌الله سیستانی در مورد شرایطی که ترک مصافحه موجب مشکلات اجتماعی شدید شود، می‌فرمایند: "در صورتی که ترک دست دادن موجب حرج شدید شود، با رعایت کامل احکام حجاب ممکن است جایز باشد."

در مورد زنان پیر: برخی مراجع مانند آیت‌الله بهجت در مورد زنان مسن فتوا داده‌اند: "اگر بدون قصد لذت باشد، دست دادن با زنان پیر اشکالی ندارد."

در مورد کودکان: درباره کودکان نابالغ، بیشتر مراجع معتقدند تا زمانی که کودک به سن تمییز نرسیده، مصافحه با وی توسط نامحرم جایز نیست.

جمع‌بندی نهایی:

با توجه به فتاوای مراجع تقلید، دست دادن با نامحرم در شرایط عادی به هیچ وجه جایز نیست و تنها در موارد خاص و با رعایت دقیق شرایط شرعی ممکن است مجاز باشد. در هر حال، رعایت احتیاط و پرهیز از هرگونه زمینه‌سازی برای گناه ضروری است. مؤمنان باید با توجه به فتوای مرجع تقلید خود در این زمینه عمل کنند و از هرگونه عمل مشکوک و شبهه‌ناک اجتناب نمایند