حدث چیست؟/ بررسی کامل طهارت شرعی و تفاوت آن با خبث

به گزارش صدآنلاین، در فقه اسلامی، حدث یکی از مفاهیم کلیدی طهارت است که درک صحیح آن برای انجام عبادات شرعی ضروری است. این واژه در نگاه اول ممکن است پیچیده به نظر برسد، اما با فهم درست، مسیر ارتباط با خداوند و انجام عبادات را روشن می‌کند. در ادامه به توضیح حدث اصغر، حدث اکبر و تفاوت آن با خبث می‌پردازیم.

حدث چیست؟

لغت «حدث» به معنای وقوع یا ایجاد چیزی تازه است. در فقه اسلامی، این اصطلاح به دو معنا به کار می‌رود:

سبب (علت): عملی که موجب بطلان طهارت فرد می‌شود، مانند خروج ادرار، مدفوع یا جنابت.

مسبب (حالت): حالتی در انسان که مانع انجام عباداتی می‌شود که نیازمند طهارت هستند و تنها با وضو یا غسل از بین می‌رود.

انواع حدث

بر اساس شدت و اثر بر طهارت، حدث به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

۱. حدث اکبر

این نوع حدث موجب از بین رفتن کامل طهارت می‌شود و غسل واجب است. مثال‌ها شامل:

جنابت (ناشی از احتلام یا آمیزش جنسی)

آمیزش جنسی حتی بدون منی

استحاضه متوسطه و کثیره

حیض و نفاس

تماس با میت در شرایطی که غسل مسّ میت واجب شود

۲. حدث اصغر

این نوع تنها وضو را باطل می‌کند و رفع آن با انجام وضو امکان‌پذیر است، بدون نیاز به غسل. مثال‌ها شامل:

خروج ادرار، مدفوع یا باد روده

خواب عمیق که ادراک کامل حواس را از بین ببرد

زوال عقل، جنون، مستی یا بیهوشی

استحاضه قلیله

تفاوت اصلی حدث اکبر و اصغر

محدث کیست؟

مُحدِث به فردی گفته می‌شود که دچار حدث (اصغر یا اکبر) شده باشد، اعم از بالغ یا نابالغ. تا زمانی که طهارت خود را با وضو، غسل یا تیمم بازنیابد، نمی‌تواند اعمال عبادی نیازمند طهارت مانند نماز یا لمس قرآن را انجام دهد.

خبث چیست؟

در فقه، خبث به نجاست‌های مادی مانند بول، خون یا منی اطلاق می‌شود که با استفاده از مطهّرات (معمولاً آب) پاک می‌گردند. تفاوت آن با حدث در این است که خبث آلودگی فیزیکی و محسوس است، در حالی که حدث آلودگی شرعی و روحی به شمار می‌آید.

احکام شرعی مرتبط با حدث

هرگاه فردی دچار حدث شود، طهارت شرعی او از بین می‌رود.

تا زمانی که طهارت با وضو، غسل یا تیمم بازنگردد، انجام اعمال عبادی نیازمند طهارت جایز نیست.

در صورت عدم دسترسی به آب، تیمم جایگزین وضو یا غسل می‌شود.

غسل جنابت مانع حدث اصغر نمی‌شود؛ پس برای انجام نماز بعد از حدث اصغر، وضو لازم است.

آبی که برای وضو، غسل یا تیمم استفاده می‌شود باید پاک باشد.

در صورت بروز حدث حین انجام وضو یا غسل، باید از ابتدا عمل طهارت را انجام داد.

در فقه اسلامی، حدث و خبث دو مفهوم متفاوت از طهارت هستند. حدث آلودگی شرعی و معنوی است که با وضو یا غسل رفع می‌شود، در حالی که خبث آلودگی مادی و جسمی است که با آب پاک می‌گردد. درک این تفاوت برای انجام صحیح عبادات و رعایت احکام طهارت ضروری است.