با آلودگی هوا باید در انتظار آلزایمر هم باشیم

به گزارش صد آنلاین،  آمار آلزایمر در دنیا ازجمله در ایران در حال افزایش است و با آنکه به‌گفته کارشناسان، دلایل شناخته‌شده‌ آن در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر سبک زندگی نادرست، استرس، افسردگی و عوامل ژنتیک است، در کشورهای در حال توسعه تا حد زیادی با آلودگی هوا هم گره خورده است. تحقیقات نشان داده که آلودگی هوا می‌تواند یکی از عوامل افزایش دمانس ازجمله آلزایمر باشد. آلاینده‌ها به‌خصوص ذرات ریز PM2.5که مهم‌ترین آلاینده در شهری مثل تهران است، می‌تواند باعث التهاب مزمن مغز و آسیب دیدن سلول‌های عصبی شود و همین، خطر ابتلا به انواع دمانس به‌خصوص آلزایمر را افزایش می‌دهد.

معصومه صالحی، رئیس انجمن آلزایمر  می‌گوید: سال گذشته حدود ۴۰۰ نفر در سنین پایین‌تر از ۶۰ سال به ما مراجعه کردند که در مرحله پیش‌آلزایمر بودند، یعنی در مرحله‌ای بودند که اگر فعالیت‌های پیشگیرانه انجام نمی‌دادند، به آلزایمر دچار می‌شدند. البته بعضی از این دمانس‌ها که قبل از ۵۰ سالگی فرد را درگیر عارضه می‌کند ژنتیک است، اما موضوع این است که در حال حاضر خیلی از کسانی که با نشانه‌های آلزایمر به ما مراجعه می‌کنند در سنین بین ۴۵ تا 6۵ هستند. البته اکثرشان زیر 60سال و در سنین 58– 56 ساله هستند و ۴۵ ساله‌ها همانطور که گفتم با نشانه‌های پیش‌آلزایمر به ما مراجعه می‌کنند.آلودگی هوا چطور باعث آلزایمر می‌شود؟

تحقیقات گوناگون نشان داده که آلودگی هوا با مکانیزم‌هایی مانند استرس و آسیب‌های عروقی مغز می‌تواند به آسیب‌های شناختی منجر شود. دکتر بابک زمانی، متخصص مغز و اعصاب  می‌گوید: مغز به اکسیژن نیاز دارد و آلودگی و کاهش کیفیت هوا اکسیژن را کم می‌کند و همه اندام‌ها و دستگاه‌های بدن که به اکسیژن وابسته هستند، متضرر می‌شوند. یکی از این دستگاه‌ها مغز و سیستم عصبی است. آلودگی هوا فقط منجر به دمانس نمی‌شود و ضررهای آن وسیع‌تر از این حرف‌هاست. نمونه آن وقوع سکته‌های مغزی در کشور است.

 تأثیر مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا

رئیس انجمن آلزایمر ایران هم می‌گوید: آلودگی هوا به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در ابتلا به آلزایمر تأثیر دارد. مستقیم از این نظر که آلودگی روی عملکرد مغز و سایر سیستم‌های بدن تأثیرمنفی می‌گذارد و به جای اینکه اکسیژن به مغز برسد، کربن وارد بدن می‌شود و همین در بروز و تشدید آلزایمر تأثیر دارد. غیرمستقیم هم به این دلیل که وقتی هوا آلوده باشد، مردم نمی‌توانند از خانه بیرون بروند و فعالیت بدنی داشته باشند. همین موضوع می‌تواند باعث استرس، اضطراب و افسردگی در افراد شود و خود افسردگی در ابتلا به آلزایمر بسیار تأثیرگذار است.

 از افسردگی تا آلزایمر

صالحی اضافه می‌کند: افسردگی اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به آلزایمر شود. اصلا در طرح ما 30درصد سالمندان دچار افسردگی هستند و افسردگی و آلزایمر ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. به‌گفته صالحی، در کل تغذیه نامناسب، بی‌تحرکی یا نبود ‌فعالیت‌های ورزشی، کم شدن ارتباطات اجتماعی و معاشرت نداشتن، تنهایی، استرس و اضطراب در بروز و تشدید آلزایمر نقش دارند.

 افزایش آمار دمانس‌ها بعد از کرونا

رئیس انجمن آلزایمر ایران می‌گوید: بعد از کرونا آمار آلزایمر بسیار افزایش پیدا کرد و دلیل مهم آن استرس‌های ناشی از این بیماری مرگبار، اضطراب واکسن، کاهش ارتباطات اجتماعی و معاشرت‌ها در سراسر جهان بود. معاشرت نداشتن و تنهایی در ابتلا به آلزایمر و تشدید آن بسیار تأثیر دارد، چون این موارد منجر به افسردگی می‌شود و افسردگی هم اگر درمان نشود، باعث دمانس (ازجمله آلزایمر) می‌شود. صالحی تأکید می‌کند: افرادی که حس می‌کنند مشکلی دارند یا چیزهای کوچک مدام یادشان می‌رود، بهتر است که از انجمن آلزایمر وقت بگیرند و بیایند تست آلزایمر بدهند و در طرح ما شرکت کنند. همچنین می‌توانند به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند و تحت نظر باشند تا مطمئن شوند که مشکل‌شان آلزایمر است یا نه.


45 سالگی
حداقل سنی است که آلزایمر در کشور به این آستانه رسیده

50 سالگی
سن معمول و مرسوم آغاز ابتلا به آلزایمر است

45 تا 65 سال
سن رایج کسانی است که بابت مشکلات ناشی از آلزایمر به انجمن مراجعه می‌کنند

14 عامل
در ابتلا به دمانس یا زوال عقل تأثیر می‌گذارند که آلودگی هوا یکی از این موارد است


3مرحله آلزایمر
مرحله خفیف

علائم آن شامل فراموشی‌های کوچک مثل گم کردن وسایل، مشکل در یافتن کلمات و تغییرات خفیف در خلق‌وخو
مرحله متوسط

مشکلات حافظه شدیدتر می‌شود؛ فراموشی اسم نزدیکان، گم‌شدن در مکان‌های آشنا، تغییرات رفتاری چون اضطراب و پرخاشگری

مرحله پیشرفته یا شدید

حافظه تقریباً به‌طور کامل از بین می‌رود و فرد توانایی برقراری ارتباط را از دست می‌دهد. در راه رفتن، بلع، شناختن نزدیکان و  یادآوری هویت خود مشکل پیدا می‌کند.