تفاوت خواندن نماز میت برای زن و مرد چیست؟

به گزارش صد آنلاین، نماز میت چگونه اقامه می‌شود؟ تفاوت خواندن نماز میت برای زن و مرد چیست؟ هر مسلمان پس از آنکه از دنیا می‌رود، باید توسط نزدیکان و خویشاوندانش با آداب خاصی به خاک سپرده شود. این آداب شامل، غسل، کفن و نماز میت می‌شود. در این مقاله، می‌کوشیم تا روش  خواندن  نماز  میت  را  بیان کرده و تفاوت خواندن نماز میت برای زن و مرد را بررسی کنیم.

آداب خاک‌سپاری میت مطابق با دیدگاه اسلام

زمانی‌که یک مسلمان از دنیا می‌رود، جامعه اسلامی باید پیکر او را با آداب خاصی به خاک بسپارد. اعمالی که در هنگام به خاک‌سپاری انجام می‌شود، توشه‌ای معنوی خواهد بود که به همراه روح مسلمان به آسمان می‌رود. پیش از آنکه میت را به خاک بسپاریم، انجام چهار عمل واجب است:

•     غسل میت
      کفن میت
      حنوط
      نماز میت

نماز میت
پس از آنکه، غسل میت انجام شد، حنوط و کفن هم به پایان رسید، باید بر پیکر مسلمان نماز بخوانیم. نماز میت اهمیت ویژه‌ای دارد، چنانکه امام صادق (ع) دراین‌باره می‌فرمایند: «شایسته است که به برادران مؤمن اطلاع دهند تا بر جنازه وی حاضر شوند و بر او نماز بگذارند و برای او استغفار کنند، تا هم میت و هم حاضران ثواب ببرند».
 
جالب است بدانید که نماز میت، یک واجب کفایی است؛ یعنی اگر تعدادی از مسلمانان به سراغ انجام این عمل بروند، وظیفه آن از شانه مسمانان دیگر برداشته می‌شود.

شایسته‌ترین افراد برای اقامه نماز میت، خویشاوندان میت هستند. همچنین باید گفت که برای اقامه نماز میت، نیازی به داشتن طهارت نیست؛ البته خواندن این نماز بدون کفش، مستحب است.

نحوه اقامه نماز میت

ارکان نماز میت (شیوه اقامه این نماز) به بیان زیر است:

•     قیام (برخلاف نماز‌های روزانه واجب، نماز میت بدون رکوع و سجده اقامه می‌شود؛ یعنی در طول این نماز، شما باید بر پای خود بایستید.)
      نیت (نیت نماز میت)
      استقبال میت (در نماز میت، امام جماعت در جلوی جمعیت قرار می‌گیرد و در جلوی وی، میت مسلمان به پشت خوابانیده می‌شود.)
      پنج تکبیر (مهم‌ترین قسمت نماز میت، تکبیر‌های پنج‌گانه است که با دعایی همراه است؛ این دعا‌ها توسط امام جماعت زمزمه می‌شود و دیگر شرکت‌کنندگان فقط می‌ایستند و صفوف را حفظ می‌کنند.)

چنانکه گفته شد، در نماز میت شیعیان پنج تکبیر وجود دارد. پس از هر تکبیر می‌توانیم دو دعا زمزمه کنیم؛ قرائت یکی از این دعا‌ها واجب و دیگری مستحب است. دعا‌های اول تا سوم، برای میت زن و مرد مشترک است، اما دعای چهارم متناسب با اینکه میت زن یا مرد است، متفاوت خواهد بود. همچنین باید گفت که پس از تکبیر پنجم، نماز به پایان می‌رسد. ادعیه تکبیر‌های پنج‌گانه به بیان زیر هستند:
تکبیر اول

• ادعیه زیر پس از تکبیر اول زمزمه می‌‎شود:
•     دعای واجب:
• «اَشْهَدُ اَنْ لا الهَ الَّا اللَّهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ اللَّهِ»
•     دعای مستحب:
• «اَللَّهُ اَکبَرُ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اللَّهُ وَحْدَهُ لاشَریک لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشیراً وَ نَذیراً بَینَ یدَی السّاعَةِ»
  تکبیر دوم

پس از تکبیر دوم، اذکار زیر باید قرائت شود:

•     دعای واجب:

«اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»

•     دعای مستحب:

«اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بارِک عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ کاَفْضَلِ ما صَلَّیتَ وَ بارَکتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلی اِبْرهیمَ وَ آلِ اِبْرهیمَ اِنَّک حَمیدٌ مَجیدٌ وَ صَلِّ عَلی جَمیعِ الاَنْبِیآءِ وَ الْمُرْسَلینَ»
تکبیر سوم

•     دعای واجب:

«اَللَّهُمَّ اْغفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ»

•     دعای مستحب:

«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ الاَحْیآءِ مِنْهُمْ وَالاَمْواتِ تابِعْ بَینَنا وَ بَینَهُمْ بِالْخَیراتِ اِنَّک مُجیبُ الدَّعَواتِ اِنَّک عَلی کلِّشَیئٍ قَدیرٌ»

تکبیر چهارم

ادعیه‌ای که پس از تکبیر چهارم زمزمه می‌شود، متناسب با اینکه میت مرد یا زن است، متغیر خواهد بود؛ متن این دعاها، به شرح زیر است:

•     دعای واجب برای میت مرد:

«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذَا المَیت»

•     دعای واجب برای میت زن

«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ المَیتَةِ»

•     دعای مستحب برای میت مرد

«اَللّهُمَّ اِنَّ هذا عَبْدُک وَابْنُ عَبْدِک وَابْنُ اَمَتِک نَزَلَ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزُولٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْهُ اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسَّیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرِ لَهُ اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِهِ فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ»

•     دعای مستحب پس از تکبیر چهارم برای میت زن

«اَللّهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُک وَابْنَةُ عَبْدِک و انبنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزوُلٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْها اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهامِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فی اِحْسانِها وَ اِنْ کانَتْ مُسیئةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَ اغْفِرْ لَها اَللّهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَ اخْلُفْ عَلی اَهْلِها فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْها بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ»
تفاوت خواندن نماز میت برای زن و مرد

شاید برای عده‌ای سوال شود که چه تفاوتی در نماز میت به وجود می‌آید، اگر میت زن باشد. دراین‌باره باید گفت که دو تفاوت عمده در چنین زمانی پیش می‌آید:

•     اول آنکه (چنانکه گفته شد) دعای چهارم که پس از تکبیر چهارم قرائت می‌شود، متفاوت است.
      دوم آنکه اگر میت زن است، امام جماعت رو بروی سینه وی قرار گیرد و اگر مرد است رو بروی وسط بدن مرد قرار گیرد. (این مورد مستحب است.)
      سوم آنکه چنانکه می‌دانیم در زبان عربی، ضمیر‌های مونث و مذکر متفاوت هستند؛ بر امام جماعت واجب است که ضمیر‌های ادعیه تکبیر‌ها را مطابق با جنسیت میت تغییر دهد.