شنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۳
بر اساس پژوهش‌های جدیدی که در نشست بهارانه انجمن شیمی آمریکا (ACS) در ۲۹ مارس ارائه شد، دسته جدیدی از ترکیبات می‌توانند مزایای جراحی بای‌پس معده را بدون عمل جراحی یا حالت تهوع فراهم کنند.
اما کاهش وزن تنها مزیت این درمان بالقوه نیست. به گفته پژوهشگران، روش آن‌ها (روی موش‌ها) ثابت کرده است که سطح قند خون و همچنین میل به مواد افیونی را کاهش می‌دهد. همچنین می‌تواند پیامد‌هایی برای ایجاد دارو‌های شیمی‌درمانی بدون تهوع داشته باشد.
جراحی برای درمان چاقی که شامل عمل بای‌پس معده و درمان‌های مرتبط است، اغلب باعث کاهش وزن طولانی‌مدت و حتی بهبود دیابت می‌شود، اما بسیاری از صد‌ها میلیون نفر از افراد چاق یا دیابتی در سراسر جهان نمی‌توانند به این روش‌ها دسترسی داشته باشند، زیرا این روش‌ها دارای خطراتی هستند و برای همه مناسب نیستند.
اکنون دو پزشک به نام‌های رابرت دویل (Robert Doyle) و هیث اشمیت (Heath Schmidt) پیشنهاد می‌کنند که بیماران به عنوان یک جایگزین می‌توانند مشکلات متابولیک خود را با دارویی درمان کنند که مزایای طولانی مدت جراحی را تقلید می‌کند.
این مزایا به تغییر در ترشح هورمون‌های خاص از روده مانند GLP-۱ و PYY مرتبط است. آن‌ها نشان‌دهنده سیری، سرکوب گرسنگی و تثبیت سطح قند خون پس از جراحی بای‌پس هستند.
این دو پزشک به همراه گروهشان، پپتیدی تولید کردند که دو گیرنده PYY و گیرنده GLP-۱ را تحریک می‌کند. این ماده که به نام GEP ۴۴ شناخته می‌شود، باعث شد موش‌های چاق تا ۸۰ درصد کمتر از حد معمول غذا مصرف کنند.
این پستانداران در یک مطالعه ۱۶ روزه به طور متوسط ۱۲ درصد از وزن بدن خود را از دست دادند. این میزان، بیش از سه برابر مقداری است که توسط موش‌هایی که تزریق لیراگلوتاید داشتند، یک تزریق که تنها گیرنده GLP-۱ را فعال می‌کند و توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای درمان چاقی تاییده شده، از دست می‌رود.
علاوه بر این، هیچ شواهدی از حالت تهوع یا استفراغ در این آزمایش‌ها مشاهده نشد.
طبق جدیدترین یافته‌های این گروه، کاهش وزن ناشی از تزریق GEP ۴۴ می‌تواند با مصرف انرژی بیشتر مرتبط باشد که به صورت افزایش فعالیت، ضربان قلب یا دمای بدن ظاهر می‌شود.
رابرت دویل در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: ما برای مدتی طولانی فکر نمی‌کردیم که بتوانیم کاهش وزن را از حالت تهوع و استفراغ جدا کنیم، زیرا آن‌ها دقیقاً با همان قسمت مغز مرتبط هستند؛ اما اکنون این دو مسیر را از هم جدا کرده‌ایم و این پیامد‌هایی برای شیمی‌درمانی نیز دارد که عوارض جانبی مشابهی ایجاد می‌کند.
این پایان ماجرا نیست. پژوهشگران این مطالعه اضافه کردند که تزریق GEP ۴۴ تمایل موش‌ها را به مواد افیونی مانند فنتانیل نیز کاهش داده است.
رابرت دویل ادعا می‌کند که اگر این دارو در انسان نیز به همین اندازه موثر باشد، ممکن است بتواند به معتادان مواد مخدر در ترک یا جلوگیری از بازگشت به مصرف مواد مخدر کمک کند.
علاوه بر این، مشخص شد که درمان‌های پپتیدی، قند خون را کاهش می‌دهند و گلوکز را در بافت عضلانی جذب می‌کنند که می‌تواند به عنوان سوخت استفاده شود.
آن‌ها همچنین می‌توانند برخی از سلول‌های لوزالمعده (پانکراس) را به سلول‌های تولیدکننده انسولین تبدیل و به جایگزینیِ سلول‌های آسیب‌دیده توسط دیابت کمک کنند.