تغییرات شدید هورمونی باعث چرخه قاعدگی میشوند، اما این تغییرات فقط یکی از تغییرات سیکل باروری زنان هستند. مشخص شده که این تغییرات هورمونی مغز را هم تغییر میدهند و آن هم تغییر ساختاری. بررسی این تغییرات عینی موضوع یک نحقیق جدید شده است.
گروهی از محققان به سرپرستی دانشمندان علوم اعصاب الیزابت ریزور و ویکتوریا بابنکو از دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا، ۳۰ زن را که در طول دورههای قاعدگی بررسی کردند و تغییرات ساختاری که در مغز با نوسانات میزان هورمونی اتفاق میافتد را با جزئیات ثبت کردند.
نتایج اولیه این است که که تغییرات ساختاری در مغز در طول قاعدگی ممکن است محدود تنها به مناطقی از مغز کع عادت ماهانه را هدایت میکنند، نباشد.
محققان نوشتهاند: «این نتایج اولین نتایجی است که تغییرات همزمان مغز را در ریزساختار ماده سفید و ضخامت قشر مغز را همزمان با ریتم هورمونی درچرخه قاعدگی نشان دادهاند.»
پس اثرات متقابل قوی مغز-هورمون ممکن است محدود به نواحی متراکم گیرنده محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-گنادال (محور HPG) نباشد.
زنان به طور متوسط حدود ۴۵۰ دوره در طول زندگی خود تجربه میکنند، بنابراین خوب است که همه و نه فقط زنان از تغییرات بدنی این چرخه مطلع باشند.
تحقیقات در مورد این پدیده فیزیولوژیک که نیمی از جمعیت آن را دارند، تا به حال کم بوده است.
بیشتر تحقیقات در مورد تأثیر هورمونی روی مغز، بر روی تاثیر قاعدگی بر عملکرد شناختی و نه بررسی تغییر آناتومیک ساختارهای متمرکز بوده است..
ریزساختار ماده سفید – شبکه چربی فیبرهای عصبی که اطلاعات را بین مناطق ماده خاکستری منتقل میکند – با تغییرات هورمونی از جمله بلوغ، استفاده از قرصهای خوراکی هورمونی پیشگیری از باردداری، هورمون درمانی و استروژن درمانی پس از یائسگی تغییر میکند.
برای انجام این تحقیق، این تیم اسکن MRI از افراد مورد مطالعه را در طول سه مرحله قاعدگی انجام دادند: قاعدگی، تخمکگذاری، و اواسط لوتئال. در زمان انجام هر یک از این اسکنها، محققان سطح هورمون شرکتکنندگان را نیز اندازهگیری کردند.
نتایج نشان داد که با نوسان هورمونها، حجم ماده خاکستری و سفید و حجم مایع مغزی نخاعی نیز تغییر میکند.
به طور خاص، درست قبل از تخمکگذاری، زمانی که هورمونهای ۱۷β-استرادیول و هورمون لوتئینیزهکننده افزایش مییابد، مغز شرکتکنندگان تغییرات ماده سفید را نشان میدهد در جهت انتقال سریعتر اطلاعات را نشان میدهد.
هورمون محرک فولیکول، که قبل از تخمکگذاری افزایش مییابد و به تحریک فولیکولهای تخمدان کمک میکند، ماده خاکستری را ضخیمتر میکند.
پروژسترون که پس از تخمکگذاری افزایش مییابد، با افزایش بافت و کاهش حجم مایع مغزی نخاعی همراه بود.
البته هنوز معنای این کاهش و افزایش ضخامت برای ما به درستی مشخص نیست. اما این تحقیق زمینهای را برای مطالعات آینده و شاید درک علل مشکلات غیرمعمول، اما شدید سلامت روان مرتبط با پریود فراهم میکند.
ممکن است همین یافتهها تا حدی تغییرات رفتاری و شناختی را توجیه کنند.