کبد چرب تان روی اعصاب است/ نکات طلایی را بخوانید

به گزارش صد آنلاین، افراد مبتلا به کبد چرب (به ویژه نوع شایع‌تر آن یعنی کبد چرب غیرالکلی - NAFLD) باید نکات مهم زیر را برای کنترل بیماری، پیشگیری از پیشرفت آن (به سمت فیبروز، سیروز یا نارسایی کبد) و بهبود سلامت خود رعایت کنند:

1. کاهش وزن تدریجی و سالم (اگر اضافه وزن دارید):

   • مهمترین عامل: کاهش 5-10% از وزن بدن می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش چربی کبد و حتی بهبود التهاب (استاتوهپاتیت) داشته باشد.

   • تدریجی بودن: کاهش وزن سریع (بیش از 0.5 تا 1 کیلوگرم در هفته) می‌تواند برای کبد مضر باشد. از رژیم‌های بسیار کم‌کالری یا فشرده بدون نظارت پزشک پرهیز کنید.

   • هدف‌گذاری واقع‌بینانه: با کاهش وزن اندک (مثلاً 5%) شروع کنید.

2. تغییرات اساسی در رژیم غذایی:

   • کاهش شدید قندهای ساده و افزوده:

     • حذف یا محدودیت شدید نوشابه‌ها، آبمیوه‌های صنعتی، نوشیدنی‌های انرژیزا، شکر، شیرینی‌جات، دسرها، بستنی.

     • توجه به قند پنهان در سس‌ها، نان‌ها، غلات صبحانه و غذاهای فرآوری شده.

   • کاهش کربوهیدرات‌های تصفیه شده:

     • محدود کردن نان سفید، برنج سفید، پاستای سفید، سیب‌زمینی سرخ کرده. جایگزین کردن با غلات کامل (نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، کوینوآ، جو دوسر).

   • کاهش چربی‌های ناسالم:

     • حذف چربی‌های ترانس (روغن نباتی هیدروژنه، مارگارین، غذاهای سرخ کردنی عمیق، فست‌فود، اسنک‌های فرآوری شده).

     • محدود کردن چربی‌های اشباع (گوشت قرمز پرچرب، پوست مرغ، لبنیات پرچرب، کره، روغن نارگیل و پالم). مصرف گوشت قرمز را کاهش دهید.

   • افزایش مصرف چربی‌های سالم:

     • استفاده از منابع چربی غیراشباع (روغن زیتون، آووکادو، مغزها و دانه‌های خام مانند بادام، گردو، تخمه کدو).

     • مصرف ماهی‌های چرب آب‌های سرد (مثل سالمون، ساردین، قزل‌آلا) حداقل دو بار در هفته برای دریافت امگا-۳.

   • افزایش مصرف فیبر:

     • مصرف فراوان سبزیجات (به ویژه سبزیجات برگ‌دار تیره)، میوه‌ها (با توجه به قند طبیعی، در حد متعادل و ترجیحاً میوه‌های کم‌قندتر).

     • مصرف حبوبات (لوبیاها، عدس، نخود).

     • مصرف غلات کامل.

   • پروتئین باکیفیت:

     • استفاده از منابع پروتئین کم‌چرب (مرغ و ماهی بدون پوست، بوقلمون، تخم مرغ، حبوبات، لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی).

   • پرهیز از غذاهای فرآوری شده: غذاهای آماده، کنسروهای چرب و شور، سوسیس و کالباس، فست‌فودها.

   • کنترل حجم وعده‌های غذایی: پرهیز از پرخوری.

3. فعالیت بدنی منظم:

   • ترکیب ورزش هوازی و مقاومتی: حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط (مانند پیاده‌روی تند، دوچرخه‌سواری، شنا) در هفته + 2-3 جلسه تمرینات قدرتی (با وزنه، کش یا وزن بدن).

   • ثبات و تداوم: مهمتر از شدت ورزش، انجام منظم آن است. حتی افزایش فعالیت روزمره (پله به جای آسانسور، پیاده‌روی) مفید است.

   • ورزش به کاهش چربی کبد و مقاومت به انسولین کمک مستقیم می‌کند.

4. پرهیز مطلق از الکل:

   • الکل مستقیماً به سلول‌های کبدی آسیب می‌زند و پیشرفت کبد چرب (حتی نوع غیرالکلی) را تسریع می‌کند.

5. کنترل بیماری‌های همراه:

   • دیابت: کنترل دقیق قند خون (با دارو، رژیم و ورزش) بسیار حیاتی است.

   • چربی خون بالا (کلسترول و تری‌گلیسیرید): کنترل با رژیم، ورزش و در صورت لزوم دارو (تحت نظر پزشک).

   • فشار خون بالا: کنترل دقیق فشار خون.

   • سندرم متابولیک: مدیریت تمام اجزای آن (چاقی شکمی، قند، چربی و فشار خون).

6. مشورت در مورد داروها و مکمل‌ها:

   • پرهیز از خوددرمانی: هیچ دارو یا مکمل گیاهی را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید. برخی داروها (حتی مسکن‌های رایج) و مکمل‌ها (به ویژه در دوز بالا) می‌توانند برای کبد سمی باشند.

   • بررسی داروهای فعلی: پزشک خود را از تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌های مصرفی خود مطلع کنید تا در صورت لزوم تعدیل شوند.

   • داروهای خاص: در برخی موارد پیشرفته (استاتوهپاتیت)، پزشک ممکن است داروهای خاصی (مثل پیرازولین‌ها یا ویتامین E با دوز خاص) تجویز کند. هرگز خودسرانه مصرف نکنید.

7. معاینات منظم پزشکی:

   • پیگیری منظم با پزشک (متخصص داخلی، گوارش یا کبد) برای بررسی وضعیت کبد (معمولاً با آزمایش خون و سونوگرافی).

   • کنترل مداوم بیماری‌های همراه (دیابت، چربی، فشار خون).

8. پرهیز از سموم محیطی (در حد امکان):

   • محدود کردن مواجهه با مواد شیمیایی سمی که ممکن است به کبد آسیب بزنند (مانند برخی حلال‌ها، آفت‌کش‌ها). در صورت کار با این مواد، حتماً از وسایل حفاظتی مناسب استفاده کنید.

نکات کلیدی و خلاصه:

• اولویت اول: کاهش وزن تدریجی در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی.

• رژیم غذایی سالم: کم‌قند، کم‌کربوهیدرات تصفیه شده، کم‌چربی ناسالم، سرشار از فیبر، چربی‌های سالم و پروتئین کم‌چرب.

• ورزش منظم: ترکیب هوازی و قدرتی.

• قطع کامل الکل.

• کنترل دقیق دیابت، چربی خون و فشار خون.

• پرهیز مطلق از خوددرمانی و مصرف دارو/مکمل بدون تجویز پزشک.

• پیگیری منظم با پزشک.

توجه مهم: این نکات عمومی هستند. برنامه درمانی هر فرد باید توسط پزشک معالج، بر اساس شدت بیماری کبد چرب، وجود بیماری‌های دیگر و شرایط خاص فردی، تنظیم شود. حتماً با پزشک خود مشورت کنید./ اختصاصی صد آنلاین