تجافی در نماز چیست و چه زمانی باید انجام شود؟ + احکام

به گزارش صدآنلاین، در رکوع: به باز کردن دست‌ها مانند دو بال گشوده گفته می‌شود. این عمل که برای مردان مستحب است، در روایات به عنوان «تجنیح» نامیده شده است.

در سجده: مستحب است که نمازگزار شکم خود را از زمین بلند کند و آرنج‌های خود را از پهلوها دور نگه دارد. در برخی منابع مانند کتاب «مستند الشیعه»، این عمل را واجب دانسته‌اند، زیرا بدون آن سجده محقق نمی‌شود.

در تشهد: اگر مأموم یک رکعت از امام عقب مانده باشد، هنگام تشهد امام جماعت باید به حالت نیم‌خیز (تجافی) بنشیند، به این صورت که انگشتان دست و پا روی زمین باشد و زانوها از زمین بلند شود. در این حالت مأموم می‌تواند سکوت کند، تشهد بخواند یا ذکر بگوید.

حکم تجافی در نماز از دیدگاه مراجع تقلید

🔹 امام خمینی (ره): اگر مأموم در رکعت دوم به امام برسد، در هنگام تشهد امام، به حالت تجافی بنشیند و بعد از قیام، قرائت برای او واجب است.

🔹 آیت‌الله خامنه‌ای: احتیاط واجب آن است که مأموم در هنگام تشهد امام، به حالت تجافی باشد و می‌تواند تشهد یا تسبیح بگوید.

🔹 آیت‌الله مکارم شیرازی: احتیاط واجب است که مأموم هنگام تشهد، زانوهای خود را از زمین بلند کند و انگشتان دست و سینه پا را روی زمین بگذارد. در تشهد آخر، مستحب است همراه امام تشهد بخواند یا ذکر بگوید.

🔹 آیت‌الله سیستانی: بهتر است مأموم هنگام تشهد امام، به حالت تجافی باشد و صبر کند تا امام سلام دهد. اگر بخواهد قصد فرادی کند، اشکالی ندارد.

🔹 آیات عظام گلپایگانی و صافی گلپایگانی: مأموم باید هنگام تشهد امام، به حالت تجافی بنشیند و صبر کند تا امام تشهد را تمام کند، اما نیازی به انتظار تا سلام ندارد.

🔹 آیت‌الله فاضل لنکرانی: مأموم می‌تواند نیت فرادی کند و برخیزد یا به حالت تجافی بماند تا امام سلام دهد.

وظایف مأموم در حالت تجافی

✅ در تشهد اول، مأموم سه گزینه دارد:

سکوت

خواندن تشهد (بهتر است)

گفتن ذکر مطلق

✅ در تشهد و سلام آخر، مأموم می‌تواند:

سکوت کند

ذکر مطلق بگوید

تجافی در نماز، به ویژه در نماز جماعت، یک عمل مستحب و در برخی موارد احتیاط واجب است که به رعایت آداب نماز و پیروی از امام جماعت کمک می‌کند. با وجود اختلاف نظرهای جزئی بین فقها، اصل تجافی مورد تأیید همه مراجع تقلید است.