آیا اسمی متعلق به خدا وجود دارد که قویترین اسم اعظم خداوند باشد و با پیدا کردن و به زبان آوردن آن، به حاجاتمان برسیم؟
اصطلاح “اِسمِ اَعظَم” یا “اِسمُ اللّهِ الاَکبَر” به بزرگترین نام خداوند اشاره دارد که نامی وجود ندارد که از آن بالاتر باشد. حقیقت و جزئیات اسم اعظم به طور دقیق معلوم نیست؛ برخی این اسم را به عنوان کلماتی درک میکنند، در حالی که دیگران آن را به عنوان یک حقیقت عمیقتر و فراتر از الفاظ میبینند.
قویترین اسم اعظم خداوند
برخی از روایات نیز اشاره دارند که نه همه افراد توانایی تحمل و استفاده از اسم اعظم را دارند و تنها ائمه معصومین، برخی از پیامبران و افراد خاص مثل بلعم باعورا و غالب قطّان از اجداد پیامبر اسلام(ص)، این نام را شناختهاند.
حضرت محمد (ص) فرموده اند: خداوند نود و نه اسم دارد، یعنی صد منهای یک؛ و هر که آنها را بشناسد به بهشت می رود.
در بعضی از احادیثی که در قرآن کریم وجود دارد، به وجود نامی در میان اسماى حسنای الهی اشاره شده که اگر کسی خداوند را با آن اسم بخواند، مستجاب الدعوه می شود.
اسماء الحسنی زیباترین نامها در دنیا است که همه آن ها برای خدا است. اما در اسلام و همینطور تمام دنیا، بیشترین نامی که برای خدا استفاده شده، نام الله بوده است. سایر نام ها بیشتر به صفات الهی اشاره دارند.
طبق احادیق اسلام، رسول خدا فرمود: برای خدا هشت اسم وجود دارد که در ساق عرش و قلب خورشید و در بهشت و درخت طوبی نوشته شده و هرکس قبل از دعا آن ها را بگوید، دعایش مستجاب می شود. آن هشت اسم عبارت اند از:
یا دائِمُ
یا حَیُّ
یا وتْرُ
یا فردُ
یا اَحدُ
یا قَویُّ
یاقَدیمُ
یا قادر
همچنین لازم است بدانید که اسم مبارک الله ۹۸۰ بار در قرآن کریم امده که تمام صفات جلال و جمال و کمال در این نام جمع شده و مختص ذات مقدس الهی است. بنابراین هنگامی که نام الله گفته شود گویا تمام اسماء حسنی گفته شده است.
حدیث دیگری وجود دارد که طبق آن حضرت علی (ع) میفرمایند: هرکس ۱۰۰ آیه از آیات قران را قرائت کند و بعد از آن هفت بار یا الله بگوید، اگر بر سنگی دعا کند خداوند تبارک و تعالی آن را بشکافد.
اسم اعظم در قرآن و احادیث
در مقالهای مجزا درباره این که اسم اعظم چیست صحبت کردیم. اسم اعظم خداوند یکی از اسما الحسنی است، اما چیزی تحت عنوان قوی ترین اسم اعظم در قرآن به کار نرفته است. اما در احادیث و ادعیه نقل شده از اهل بیت آیات و ذکرهای متعددی وجود دارد که آنها را مشتمل بر اسم اعظم خداوند دانستهاند. از جمله این اذکار عبارتند از:
متن دعای اسم اعظم برای حاجت و آیات مشخص از سوره هایی که اسم اعظم خداوند را دارند:
بسم الله الرحمن الرحیم (بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۲۲۳-۲۲۴)
الله لا إله إلّا هو الحی القیوم (سوره بقره آیه ۲۵۵؛ سوره آل عمران آیه ۲)
وَإِلَٰهُکُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ…»(سوره بقره آیه۱۶۳). (کشف الاسرار، ج ۱، ص ۴۳۴؛ تفسیر صدرالمتألهین، ج ۴، ص ۳۸؛ بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۲۲۷)
اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلَیٰ یَوْمِ الْقِیَامَهِ لَا رَیْبَ فِیهِ ۗ (سوره نساء آیات ۴ و ۸۷)
اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَیٰ( سوره طه آیات ۲۰ و ۸)
اللّه لا إله إلاّ هو ربّ العرش العظیم(سوره نمل آیات ۲۷ و ۲۶)
اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ وَعَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (سوره تغابن آیات ۶۴ و ۱۳)
ذلکم اللّه ربّکم خلق کلّ شیء… ( سوره غافر آیات ۴۰ و ۶۲)
۶ آیه ابتدای سوره حدید و سه آیه آخر سوره حشر. (مجمع البیان، ج ۹، ص ۳۹۹؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۸، ص ۳۲؛ بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۲۳۰۲۳۱)
یا هو یا من لا هو إلاّ هو، (التوحید، ص ۸۹؛ مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۸۶۰؛ بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۲۳۲)
… اللّه اللّه اللّه اللّه الذی لا إله إلاّ هو…،(مکارم الاخلاق، ص۳۵۲؛ بحارالانوار، ج۹، ص۲۲۶، ۲۳۲)
یا إلهنا و إله کلّ شیء إلهاً واحداً لا إله إلاّ أنت. ( مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۴۹)
کدهای اسم اعظم
به حضرت موسی چهار حرف و به حضرت ابراهیم هشت حرف و به حضرت نوح پانزده حرف و به حضرت آدم بیست و پنج حرف اعطا شد. و خداوند متعال همه آنها را برای حضرت محمد، صلی الله علیه وآله، جمع فرمود و اسم اعظم الله هفتاد و سه حرف دارد که به حضرت محمد، صلی الله علیه و آله، هفتاد و دو حرف آن داده شده و یک حرف از ایشان نهان داشته شده است» .
اما اسم اعظم، به حسب مقام الوهیت و واحدیت، اسم جامع همه اسماء الهی است؛ جامعیّت مبدأ و اصل اشیاء نسبت به آنها (مانند نسبت هسته درختان به شاخهها و برگها) یا مانند اشتمال کل بر جزئیاتش (مانند نسبت لشکر به دستهها و افرادش). این اسم به اعتبار اول و بلکه به اعتبار دوم حاکم بر جمیع اسماء است و جمیع اسماء مظهر آن محسوب میشوند و ذاتاً بر تمام مراتب الهی مقدم است.
این اسم به طور کامل، به حسب حقیقتش، بر هبچ کس جز خود خداوند و برای بندهای از بندگانش که میپسندد و مظهر تام اوست یعنی صورت حقیقت انسانی که صورت همه عوالم و مربوب این اسم میباشد تجلّی نمیکند و در نوع انسان هیچکس وجود ندارد که این اسم آن چنان که هست بر او تجلّی کند جز حقیقت محمدیه، صلی الله علیه و آله، و اولیای آن حضرت که در روحانیّت با ایشان متّحدند. و این همان غیبی است که خداوند بندگان پسندیده خود را از ندانستن آنها استثناء فرموده است. در روایت کافی آمده است: « والله لمحمد (ص) ممّن ارتضاه؛ قطعا، ً حضرت محمد، صلی الله علیه وآله، از زمره کسانی است که خداوند او را پسندیده است» .
قسم دادن خدا به اسم اعظم
برای برآورده شدن حاجات و خواسته ها و استجابت دعا می توان خداوند را به اسم های اعظم اش قسم داد . هر کدام از اسم عای اعظم خداوند خواص و فضیلت فراوانی دارند . از اسماء الله الحسنی که برای طلب حاجت موثر هستند می توانید برای اجابت دعا و حاجات استفاده کرد و خداوند را به این اسامی قسم داد
قسم دادن در دعاها، نه تنها هیچ اشکالی ندارد، بلکه میتوان اذعان نمود زیارت و دعایی نداریم که در آن “قسم” نباشد؛ حال چه خداوند سبحان را قسم بدهیم و چه اهل عصمت علیهم السلام را قسم بدهیم. همین که میگویید: «برَحمَتِکَ یا اَرحَمَ الرّاحِمین»، خداوند سبحان را به رحمتش قسم میدهید.
دعای “کمیل”، با یک قسم بزرگ و جامع آغاز میشود:
«اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِى وَسِعَتْ كُلَّ شَىْءٍ»، و سپس “بِقُوَّتِكَ” – “بِجَبَرُوتِكَ” – “بِعَظَمَتِكَ” – “بِوَجْهِكَ” – “بِعِلْمِكَ” و “بِنُورِ وَجْهِكَ” که پیاپی آمده، همه قسم دادن خداوند سبحان است، منتهی قسمهایی عظیم و با حکمت که باید به موضوعش نیز دقت شود؛ هر کدام نقش و آثار خود را دارند.
دعای “سمات”، با قسم به اسم اعظم خدا شروع میشود:
«اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْأَعَزِّ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ» و سپس با قسمهای دیگری چون: «وَبِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ»- «وَبِمَشِييَّتِكَ» – «وَبِحِكْمَتِكَ» – «بِمَجْدِكَ» و …، ادامه مییابد.
در زیارت روز شنبه که اختصاص به رسول اکرم صلوات الله علیه و آله دارد:
ایشان را برای این که شما را به عنوان میهمان امروز خودشان بپذیرند و اکرام نمایند، چنین قسم میدهید:
«بِمَنْزِلَةِ اللّٰهِ عِنْدَكَ وَعِنْدَ آلِ بَيْتِكَ، وَبِمَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَهُ، وَبِمَا اسْتَوْدَعَكُمْ مِنْ عِلْمِهِ فَإِنَّهُ أَكْرَمُ الْأَكْرَمِينَ
[قسم] به جایگاهی که خدا نزد تو و نزد خاندانت دارد و بهحق جایگاهی که آنان نزد خدا دارند و بهحق آنچه از دانشش نزد شما سپرده است، که همانا او گرامیترین گرامیان است».
و در زیارت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در روز یکشنبه، میگویید:
«بِمَنْزِلَتِكَ وَآلِ بَيْتِكَ عِنْدَاللّٰهِ، وَمَنْزِلَتِهِ عِنْدَكُمْ، وَبِحَقِّ ابْنِ عَمِّكَ رَسُولِاللّٰهِ صَلَّىاللّٰهُعَلَيْهِوَآلِهِ وَسَلَّمَ وَعَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ
به حق مقام والای خود و جایگاه بلند اهلبیتت نزد خدا و جایگاه خدا نزد شما و بهحق پسر عمویت رسول خدا که خدا بر او و خاندانش، همه و همه درود و سلام فرستد.»
پس، قسم به حق دادن، حق است و ایجاد حق میکند؛ و چون دعا کننده به حق متصل و متوسل میشود، امید دارد که مشمول “حق استجابت” گردد. منتهی برخی از سوی خود قسمهای مندرآوری میسازند و میگویند که نه تنها هیچ منطقی ندارد و هیچ حقی ایجاد نمیکند، بلکه جسارتآمیز و گاه اهانتآمیز نیزمیباشد که حق نارضایتی و ناخشنودی را ایجاد میکند! لذا باید در قسم دادن نیز به دانش، بینش، فرهنگ، اخلاق و ادبیات اهل عصمت علیهم السلام که معلمان و مربیان ما میباشند، تأسی جست.
دعایی که ۲۵۵ بار اسم اعظم خداوند است
این دعا حتما باید با وضو و طهارت خوانده شود. اسم دعا، دعای مشلول در مفاتیح جنان است. این دعا را باید به ترتیب زیر بخوانید:
چهل روز روزی ۱ بار
بیست روز روزی ۲ بار
هفت روز روزی ۳ بار
در این دعا ۲۵۵ بار اسم اعظم خداوند است، نامی که با آن هر دعایی به استجابت میرسد، هر بیماری شفا میابد، هر نیازی برآورده میشود ، هر شکسته ای ترمیم میشود ، هر بینوایی به نوا میرسد ، هر بدهکاری ادا میشود ، هر چشم زخمی رفع میشود ، هر گناهی آمرزیده میشود ، و هر عیبی پوشیده میماند ، هر بخت بسته ایی گشایش ایجاد میشود ، هر گمراهی به راه خدا کشانده میشود و هر کاهلنماز و سست دینی به سوی خدا کشیده میشود
طبق احادیق اسلام، رسول خدا فرمود:برای خدا هشت اسم وجود دارد که در ساق عرش و قلب خورشید و در بهشت و درخت طوبی نوشته شده و هرکس قبل از دعا آن ها را بگوید، دعایش مستجاب می شود. آن هشت اسم عبارت اند از:
یا دائِمُ – یا حَیُّ – یا وتْرُ – یا فردُ – یا اَحدُ – یا قَویُّ – یاقَدیمُ – یا قادر