در منابع دینی، حدیثی مشهور از پیامبر اکرم (ص) نقل شده که دینداری در آخرالزمان را به نگه داشتن آتش در کف دست تشبیه کرده است؛ تشبیهی که سختی و پایداری مؤمنان در روزگار فتنه و فساد را بهزیبایی نشان میدهد.
مرحوم محدث نوری، از علمای بزرگ حدیث، این روایت را در آثار خود نقل کرده و اگرچه سند آن را بهصورت کامل نیاورده، اما بهدلیل شهرت و پذیرش عمومی، آن را حدیثی معتبر دانستهاند.
در این روایت از قول انس بن مالک آمده است:
«یَأتی عَلَی النّاسِ زَمانٌ، الصّابِرُ فیهِم عَلی دینِهِ کالقابِضِ عَلی الجَمره»؛
پیامبر خدا (ص) فرمودند: زمانی بر مردم میآید که پایبندی به دین، همانند نگه داشتن گلولهای آتش در دست است.
در روایتی دیگر نیز آن حضرت، مؤمنان آخرالزمان را چنین توصیف میکند:
«لِأحدِهِم أشَدُّ بَقاءً عَلی دینِهِ مِن خَرصِ القَتادِ فی اللَّیلَهِ الظُّلماء أو کالقابِضِ عَلی جَمرِ الغَضا»؛
پایداری بر دین در آن زمان، از تراشیدن درختی پرتیغ در شب تاریک و از نگه داشتن آتش درختی سوزان سختتر است.
در احادیث آخرالزمان، از افزایش فتنهها، دروغ، ظلم و فساد سخن گفته شده است؛ فتنههایی که مانند شب تاریک، ایمان را از اهل ایمان میگیرند. مؤمنان در آن دوران، همانند گلهای بیچوپان در میان گرگها خواهند بود؛ گاه این گرگها از درون خود امت برمیخیزند.
پیامبر (ص) هشدار دادهاند که زمین پیش از ظهور منجی موعود، از ظلم و جور پر خواهد شد و حتی کافران نیز از وضع موجود به تنگ خواهند آمد و آرزوی فرج خواهند کرد.
اما این نکته نیز در روایات تأکید شده که هیچکس مجاز نیست برای تعجیل در ظهور، به گسترش ظلم و فساد دامن بزند. «پر شدن زمین از ظلم»، توصیفی از واقعیت آخرالزمان است، نه وظیفهای برای انسان.
در این دوران، دروغ و ریا فراگیر میشود، بیدینی در پوشش آزادی تبلیغ میشود و بسیاری از ارزشها وارونه جلوه میکند. در چنین شرایطی، حفظ ایمان و اخلاق، سختترین آزمون مؤمنان است؛ همانگونه که پیامبر (ص) فرمودند: «دینداری در آخرالزمان، همانند نگه داشتن آتش در دست است.»