شاید باورتان نشود؛ ولی بیش از ۱۵۰ نوع سردرد با دلایل و ویژگیهای متفاوت وجود دارد. بسیاری از ما برای تسکین این درد متداول و گاهی مزمن، دست به دامن استامینوفن، نوافن، بروفن، ژلوفن و... میشویم. در حالی که سردرد یکی از پاسخهای بدن است به یک عامل داخلی (مثل بیماری یا اختلالی داخل بدن) یا بیرونی (مثل نور، صدا، محیط، بوهای شیمیایی و...).
«سیدمحمدمهدی فلسفی» طبیب سنتی و رایحهدرمانگر (آروماتراپیست) از انواع سردرد و روشهای درمان آن در علم رایحهدرمانی میگوید.
سردرد میگرنی، سردرد خوشهای، سردرد تنشی، سردرد بعد از تروما، سردرد بعد از ورزش و... بعضی از انواع سردرد هستند. طب جدید دلیل سردرد را گشاد شدن رگهای خونی در مغز میداند که باعث نرسیدن خون کافی به مغز میشود. برخی میگویند انقباض و تنشهای عضلات داخل سر که جمجمه را احاطه کردهاند باعث بروز سردرد میشود.
تنشهای عصبی، فعالیتهای شیمیایی مغز، تغییرات هورمونی، دلایل ژنتیکی و... هم میتوانند سردرد ایجاد کنند. خانمها به خاطر تغییرات هورمونی زیاد در بدنشان، ۳ برابر بیش از آقایان دچار میگرن میشوند.
طبیبان سنتی دلیل سردرد میگرنی را جمع شدن بخارات معده در سر میدانند. اما از کنار هم گذاشتن طب جدید و طب قدیم میفهمیم زمانی که معدهٔ فرد درست کار نمیکند و غذای سنگینی میخورد، دچار ورم معده یا افزایش رطوبت معده میشود.
معده زیر پردهٔ دیافراگم است. بالای دیافراگم هم ریه و قلب قرار دارد. وقتی معده ورم میکند، به پردهٔ دیافراگم، ریه و قلب فشار میآورد. نفستنگی یکی از علائم چنین حالتی است.
فلسفی با این مقدمه میگوید «قلب یک دامنهٔ حرکتی برای باز و بسته شدن دارد. وقتی معده به آن فشار میآورد، دامنهٔ حرکتیاش را کاهش میدهد و باعث کاهش پمپاژ خون میشود. یعنی قلب نمیتواند با غلبه بر جاذبه، خون کافی را به مغز برساند. بسیاری از سردردها بهخاطر نرسیدن خون کافی به مغز ایجاد میشوند. یکی از ویژگیهای مهم رایحهدرمانی تقویت قلب است.»
معجزهٔ عطر نرگس در درمان سردرد
رایحهدرمانی بسته به نوع سردرد، چند راهکار برای درمان آن پیشنهاد میکند. سردرد بعضی افراد بهخاطر خونرسانی ناکافی به مغز است. ضمن اینکه علائمی مثل استرس، افسردگی و گرفتگیهای شدید هم دارند.
فلسفی برای چنین سردردی عطر نرگس را مناسب میداند که ریح (باد) قلب و خونرسانی به اعضا را تقویت میکند. خون، مواد غذایی را به بافتها میرساند و فضولات را از آنها میگیرد و دفع میکند.
این رایحهدرمانگر جانبازی را مثال میزند که به دلیل موج انفجار و وجود ترکش در مخچه دچار سردردها و حملههای عصبی شدید میشد. به توصیهٔ پروفسور «ابراهیم سمیعی» (عموی پروفسور «مجید سمیعی») او استفاده از عطر طبیعی نرگس را آغاز میکند. راهکاری که برای مشکل او شبیه معجزه بوده است.
بعضی از سردردها سینوزیتی هستند و مجاری بینی فرد مسدود میشود. به گفتهٔ این رایحهدرمانگر «عطر نعنا به خاطر داشتن «منتول» گرفتگی در مجاری تنفسی و سر را باز میکند.»
در سردردهای هورمونی، مثل میگرنهای دوران قاعدگی، عطر سنجد مؤثر است. سنجد هورمونهای زنانه را تنظیم میکند و دردهای این دوران را کاهش میدهد.
در بعضی افراد هورمونهای شادی مثل سروتونین و دوپامین خوب ترشح نمیشود، یا افکار بههمریخته، ذهن درگیر یا وسواس فکری دارند. فلسفی میگوید «عطر اسطخدوس التهابهای عصبی را کاهش میدهد و هورمونها را تنظیم میکند. در نتیجه سردرد از بین میرود.»
بعضی از سردردها به خاطر افسردگی و اضطراب است. رایحهدرمانی برای درمان این سردرد عطر محمدی را پیشنهاد میکند.
جالینوس میگوید اگر مادهٔ صفرا داخل معده بریزد و معده نتواند آن را در هضم و جزم استفاده کند، این اختلال صفراوی باعث عصبیشدن و سردرد میشود. حملات صفراوی به خاطر خشکی و پرکاری کبد اتفاق میافتند.
فلسفی عطر پرتقال را برای درمان این نوع سردرد پیشنهاد میکند «عطر پرتقال آتش صفرا را میخواباند و کبد را از حالت تحریک خارج میکند. خواب و اشتها را هم تنظیم میکند. سردردهایی را هم که با عصبانیت تشدید میشوند بهبود میبخشد.»
پزشکان توصیه میکنند برای درمان سردرد آب بخورید. اما گزارشهای زیادی این توصیه را زیر سؤال میبرد. درست است که در صورت تأمین رطوبت لازم برای مغز، سردرد از بین میرود. اما وقتی آب را مینوشیم این رطوبت لزوماً به مغز نمیرسد.
فلسفی یک راهکار درمان را اینطور شرح میدهد «صبح وقتی بیدار میشوید ۱۰ دقیقه نرمش کنید، طوری که به مرحلهٔ عرق کردن برسید؛ بعد یک لیوان آب ولرم بنوشید. این کار باعث دفع سموم بدن میشود. در روز هم یک لیوان آب ولرم را جرعهجرعه بنوشید. آب یخ باعث بیماریهای زیادی از جمله کبد چرب میشود. رطوبت مغز را با میوهها هم میتوان تأمین کرد.»
عدهای موقع سردرد در یک اتاق تاریک و ساکت میخوابند. فلسفی میگوید «اگر ضمن این کار، به یک دستمال آبی عطر نعنا یا اسطخدوس بزنید و روی پیشانی ببندید، در کمتر از ۵ دقیقه سردردتان کاملاً از بین میرود. در رنگدرمانی هر رنگ یک سری ویژگیها، رفتارها و اثراتی در بدن ایجاد میکند؛ و رنگ آبی خاصیت تسکین و آرامبخشی دارد.»