تهوع و استفراغ زمان بارداری بسیار شایع است و گمان میرود که از هر ده زن، هفت نفر را در دورهای از بارداری درگیر میکند. اما، تا همین اواخر، در مورد علت وقوع آن اطلاعات بسیار کمی وجود داشت.
تحقیقات جدید محققان، نشان داده که هورمونی را که در دوران بارداری به وفور ساخته میشود و GDF۱۵ نام دارد نقش زیادی در ایجاد این حالت در زنان حامله دارد.
این وضعیت حتی در موارد خفیف میتواند بر کیفیت زندگی زنان باردار تأثیر بگذارد. بین ۱ تا ۳ درصد از زنان از یک نوع شدید این بیماری رنج میبرند که در آن حالت تهوع و استفراغ آنقدر شدید است که وزن کم میکنند و آب بدنشان کم میشود. مشخص شده که شایعترین دلیل بستری شدن زنان در بیمارستان در سه ماه اول بارداری همین مورد است.
این بیماری با پیامدهای بد در بارداری میتواند همراه شود و تأثیر آن پس از پایان بارداری ادامه مییابد و برخی از زنان ناراحتی روانی را گزارش میکنند و تمایلی به باردار شدن مجدد پیدا نمیکنند.
GDF۱۵ هورمونی است که روی گروه کوچکی از سلولهای پایه مغز که باعث ایجاد تهوع و استفراغ میشوند اثر میگذارد. این هورمون مصرف غذا را در موش سرکوب میکند. به این ترتیب، GDF۱۵ به عنوان یک درمان چاقی تحت بررسی قرار گرفته است.
از دیرباز مشخص شده است که GDF۱۵ در جفت انسان بسیار زیاد است و در غلظتهای بسیار بالا در خون زنان باردار سالم وجود دارد.
این دلایل و بررسیها آن را به یک علت محتمال تهوع و استفراغ بارداری تبدیل میکند، اما درک دقیقی از تأثیر GDF۱۵ بر شدت بیماری در بارداری وجود ندارد.
برای بررسی بیشتر، محققان GDF۱۵ را در خون زنان باردار مراجعهکننده به بیمارستان به دلیل بیماری و کسانی که به دلایل دیگر به بیمارستان مراجعه میکردند اندازهگیری کردند. زنان مبتلا به بیماری بارداری تهوع و استفراغ شدید بارداری، سطوح بالاتری از GDF۱۵ داشتند. ولی در بعضی زنان سالم هم میزان این هورمون بالا بود. این مطلب نشان میدهد که عواملی غیر از مقدار مطلق GDF۱۵ ناشی از بارداری در حال رشد ممکن است خطر ابتلا به بیماری را تعیین کند.
شاید تفاوتهای طبیعی در DNA مادران به خطر ابتلا به بیماری بارداری کمک میکند. در واقع مطالعات قبلی تفاوتهایی در DNA نزدیک به GDF۱۵ را به عنوان بزرگترین عوامل تعیینکننده خطر بیماری بارداری تعوه و اتسفراغ را شناسایی کردهاند.
به طور خاص، یک جهش ژنتیکی نادر (در حدود یک نفر از هر ۱۵۰۰ نفر وجود دارد) که بر ساختار پروتئین GDF۱۵ در خون تأثیر میگذارد و تأثیر زیادی احتمال بروز این بیماری دارند.
مشحص شده که مولکول جهش یافته GDF۱۵ در داخل سلولها گیر میکند و دشوارتر به خارج سلول میرود. پس ممکن است به خاطر اینکه این مولکولها زیاد در داخل سلول محبوس میشوند، سطح خونیشان در افراد دارای جهش زیاد نباشد.
تغییرات DNA در نزدیکی GDF۱۵، که در حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد افراد شایع است، سطح هورمون را کاهش میدهد. این تغییرات خطر ابتلا به بیماری بارداری را به مقدار کم افزایش میدهد.
برعکس، زنان مبتلا به اختلال خونی تالاسمی، که سطوح بسیار بالایی از GDF۱۵ در طول زندگی دارند، تهوع و استفراغ بسیار کمتری در بارداری دارند.
پس نهایتا به طور متناقض سطوح بالاتر GDF۱۵ در زنان غیرباردار، خطر ابتلا به بیماری تهوع بارداری را کاهش میدهد. در نگاه اول، این نسبتاً گیجکننده است، چون سطوح بالاتر هورمونی مسبب بیماری، میتواند نقش محافظتکننده در برابر نهوع بارداری داشته باشد.
در واقع بدن ما یک سیستم حافظه هورمونی دارد، که در آن حساسیت به یک هورمون تحت تأثیر سابقه قبلی مواجهه با آن هورمون است.
پس نتیجه میگیریم حساسیت زدایی زنان به GDF۱۵ با افزایش سطح آن قبل از بارداری یا مسدود کردن عملکرد آن در دوران بارداری میتواند راهکارهای مدرن درمانی باشد.
21458/غ