به گزارش صد آنلاین، هیپرویتامینوز A زمانی رخ میدهد که میزان ویتامین A در بدن از حد طبیعی فراتر رود. این وضعیت به دو شکل حاد و مزمن دیده میشود:
علت: مصرف دوز بسیار بالای ویتامین A در مدت کوتاه (چند ساعت تا چند روز).
علائم:
سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ.
تاری دید یا دوبینی (به دلیل افزایش فشار داخل جمجمه).
تحریکپذیری، خستگی و در موارد شدید، تشنج.
علت: مصرف دوزهای بالاتر از نیاز روزانه برای ماهها یا سالها.
علائم:
خشکی و پوستهریزی پوست، ترکخوردگی لبها، ریزش مو.
درد استخوانها و مفاصل، پوکی استخوان.
آسیب کبدی (بهویژه در مصرف طولانیمدت).
افزایش خطر شکستگیها.
در زنان باردار: نقایص مادرزادی جنین (مانند ناهنجاریهای قلبی یا سیستم عصبی).
۱. مصرف مکملهای خودسرانه:
از مصرف مکملهای ویتامین A بدون تجویز پزشک خودداری کنید. دوز مجاز روزانه برای بزرگسالان حدود ۹۰۰ میکروگرم RAE (معادل ۳۰۰۰ IU) است.
مکملهای با دوز بالا (بالای ۱۰,۰۰۰ IU روزانه) خطر مسمومیت دارند.
۲. منابع غذایی پرخطر:
جگر حیوانات (بهویژه جگر خرس یا کوسه) حاوی مقادیر بسیار بالای ویتامین A است.
محصولات غنیشده (مانند شیر یا غلات) را با احتیاط مصرف کنید.
۳. تفاوت بین رتینول و بتاکاروتن:
رتینول (ویتامین A پیشساخته) در منابع حیوانی وجود دارد و خطر مسمومیت آن بالاست.
بتاکاروتن (پیشساز گیاهی ویتامین A) در هویج، اسفناج و میوههای نارنجی یافت میشود. بدن فقط به میزان نیاز آن را به ویتامین A تبدیل میکند، بنابراین مسمومیت ندارد.
۴. گروههای پرخطر:
زنان باردار: دوز بالای ویتامین A در سه ماهه اول بارداری باعث نقایص جنینی میشود. حداکثر مجاز روزانه: ۷۷۰ میکروگرم RAE.
افراد با مشکلات کبدی: کبد در متابولیسم ویتامین A نقش دارد؛ اختلالات کبدی خطر مسمومیت را افزایش میدهد.
مصرفکنندگان الکل: الکل جذب ویتامین A را تشدید میکند و خطر سمیت کبدی را بالا میبرد.
۵. تداخلات دارویی:
داروهای ترتینوئین (مانند ایزوترتینوئین برای آکنه) یا رتینوئیدهای موضعی ممکن است با مکملهای ویتامین A تداخل داشته باشند.
برخی آنتیبیوتیکها (مثل تتراسایکلین) در ترکیب با ویتامین A خطر افزایش فشار داخل جمجمه را بالا میبرند.
۶. علائم هشداردهنده:
در صورت مشاهده سردردهای مداوم، تغییرات بینایی، یا درد استخوانها، مصرف ویتامین A را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
قطع فوری مصرف منابع ویتامین A (مکملها، جگر و...).
درمان حمایتی: کاهش فشار داخل جمجمه، مدیریت درد و محافظت از کبد.
بهبودی در موارد مزمن ممکن است ماهها طول بکشد.
رعایت دوز توصیهشده روزانه (RDA).
زنان باردار از مصرف جگر و مکملهای حاوی رتینول خودداری کنند.
جایگزینی بتاکاروتن بهجای رتینول در رژیم غذایی (در صورت امکان).
با رعایت تعادل در مصرف و مشورت با پزشک، میتوان از فواید ویتامین/ اختصاصی صد آنلاین