این بیماری خاموش به قلب، چشم، کلیه شما آسیب می زند

افزایش شیوع فشار خون بالا نسبت به 5 سال گذشته، هم در مردان و هم در زنان دیده می شود. البته در کل شیوع فشار خون بالا در خانم ها کمی بالاتر است یعنی در خانم ها 33 و در آقایان 31 درصد است. مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در این باره می‌گوید: «فشار خون بالا یکی از بیماری هایی است که با بالا رفتن سن، افزایش پیدا می کند و شیوع آن در افراد بالای 60 سال، به بالای 50 درصد می‌رسد. البته این افزایش در همه سنین و در هر دو جنس دیده شده است. اما خانم‌ها بیشتر از آقایان امکان ابتلا به این بیماری را دارند. این بیماری خاموش است و ایرانی‌ها به دلیل ویژگی های سبک زندگی‌شان بیشتر به آن مبتلا می شوند.»

کدام استان‌ها وضعیت نامطلوبی از نظر فشار خون دارند؟

«دکتر استوار» در رابطه با وضعیت شیوع فشار خون بالا در استان های مختلف می‌گوید:« شرایط فشار خون بالا در استان‎های شمالی، شمال غرب و مرکزی بدتر از سایر نواحی کشور است و بالاترین شیوع را با درصد بالای 40 در گیلان داریم زیرا این استان هم جمعیت سالمند زیادی دارد و هم میزان چاقی در این استان بالاست.» پس از گیلان، در یزد، خراسان شمالی، آذربایجان شرقی، مازندران و اردبیل نیز بالاترین شیوع فشار خون بالا را داریم. در استان های جنوبی و جنوب شرقی کشور چون هرمزگان، سیستان و بلوچستان خوزستان و کهگلویه و بویراحمد شیوع فشار خون نسبت به سایر نواحی کمی پایین است.

 مصرف نمک ایرانی ها دو برابر میزان استاندارد است

رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم با بیان اینکه یکی از عوامل مهم خطر ابتلا به فشار خون بالا، مصرف نمک است، ادامه می‌دهد: «بالای 90 درصد مردم ما بیش از مصرف توصیه شده نمک مصرف می‌کنند. زیرا میزان توصیه شده 5 گرم در روز است و میانگین مصرف نمک در مردم ما 9 گرم در روز است.چاقی و کم تحرکی، مصرف سیگار و الکل عوامل خطر دیگر برای ابتلا به فشار خون بالا هستند. هر چند به جز عوامل خطر اکتسابی، بخشی از عوامل خطر ژنتیکی هستند و حتی برخی بیماری ها چون بیماری های کلیوی، انواع سرطان ها و بیماری های غدد و متابولیسم منجر به فشار خون بالا می‌شوند.»

دکتر استوار از قرار گرفتن ایرانی‌ها در شرایط فوق تهدید این بیماری می‌گوید: «روند افزایش شیوع فشار خون در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و شمال آفریقا که ما هم در این طبقه بندی، قرار می‌گیریم، دیده می‌شود. حتی روند افزایشی در کشور ما مقداری از میانگین جهانی هم بالاتر است، بنابراین ما در شرایط فوق تهدید هستیم.»

40 درصد نمی‌دانند که فشار خون بالا دارند

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت از میزان مرگ و میر بر اثر این بیماری می گوید: «در مطالعه ای که در سال 1396 انجام شد، ما سالانه بیش از 100 هزار مرگ منتسب به فشار خون بالا در کشور داشته‌ایم و الان در وضعیت هشدار هستیم و اتفاقا طی این مدت شیوع کووید دیده شد که فشار خون بالا و کنترل نشده، باعث ابتلا به فرم های شدید کووید می شود. در سال 1398 بسیج ملی فشار خون بالا را در کشور اجرا کردیم و همین برنامه ها باعث شده که حدود 10 درصد، آگاهی مردم نسبت به بیماری فشار خون بالا بیشتر شود البته هنوز  40 درصد مردم ما نمی دانند که فشار خون بالا دارند.»

 خوشبختانه پوشش درمان فشار خون ما طی 5 سال گذشته به نسبت قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرده است یعنی قبل کمتر از 40 درصد فشار خونی های ما خدمات درمانی دریافت می‌کردند الان بالای 50 درصد این گروه، تحت درمان هستند. دکتر استوار در این باره می‌گوید: «از طرف دیگر درمان مؤثر ما نیز حدود 10 درصد افزایش یافته است؛ درمان مؤثر یعنی اینکه فردی که فشار خون بالا دارد، تحت درمان قرار گیرد و فشار خونش هم کنترل شود.»

توصیه‌های مهم برای پیشگیری و کنترل فشار خون

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت توصیه هایی برای پیشگیری از این بیماری دارد:« فعالیت همکاران ما در طرح شهید سلیمانی طی این دو سال در کنترل فشار خون بسیار موثر بوده زیرا همکاران ما در پیگیری‎ها و مراقبت‎های خود، در کنار سایر بیماری ها، فشار خون را نیز پوشش دادند. مهمترین توصیه ما برای کنترل فشار خون اصلاح سبک زندگی است، بنابراین در درجه اول مردم ما مصرف نمک را کاهش دهند. اطلاعاتی که در خصوص انواع نمک ها داده می شود و تبلیغ می کنند که با مصرف فلان نمک هیچ مشکلی پیدا نمی‌کنید، غلط است و شواهد علمی آن را تأیید نمی کند.

افزایش فعالیت بدنی از دیگر توصیه های این متخصص در این زمینه است:« کاهش وزن و کنترل چاقی در پیشگیری و کنترل فشار خون بالا بسیار مهم است و حدود نیمی از افراد در کشور ما فعالیت بدنی کافی ندارند. در ضمن افراد از مصرف سیگار و الکل نیز جدا پرهیز کنند. همانطور که گفتیم متأسفانه حدود 40 درصد ایرانی ها نمی دانند فشار خون بالا دارند، بنابراین افراد هر بار که به پزشک مراجعه می کنند باید تقاضا کنند که فشار خون آن ها اندازه گیری شود چون اگر فشار خون بالا به موقع تشخیص داده نشود و به طور مؤثر کنترل و درمان نشود، در طولانی مدت، آسیب های جدی به ارگان های مختلف بدن چون قلب، چشم و کلیه وارد می شود. »