علائم سنگ کلیه/ این علائم را دیدید به پزشک مراجعه کنید

سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین مشکلات ادراری-تناسلی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را درگیر می‌کند. این بیماری به دلیل تشکیل کریستال‌های سفت و سنگین در کلیه‌ها ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث درد شدید، اختلال در عملکرد کلیه و حتی عفونت‌های جدی شود. در این مقاله به طور کامل به علائم سنگ کلیه می‌پردازیم و نحوه تشخیص و واکنش مناسب را توضیح می‌دهیم.

چرا سنگ کلیه ایجاد می‌شود؟

سنگ کلیه هنگامی ایجاد می‌شود که موادی مثل کلسیم، اسید اگزالیک، اسید اوریک و سیترات در ادرار به صورت بیش از حد درآیند و با یکدیگر ترکیب شوند و کریستال‌های سفت تشکیل دهند. عوامل مختلفی مانند کم‌آبی بدن، رژیم غذایی نامناسب، سابقه خانوادگی، بیماری‌های متابولیکی و حتی عدم حرکت کافی می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.

علائم شایع سنگ کلیه

سنگ کلیه ممکن است در ابتدا بدون علامت باشد، اما وقتی سنگ شروع به حرکت کردن از کلیه به مجرای ادرار (اورتر) کند، علائم شدیدی ظاهر می‌شوند. مهم‌ترین علائم عبارتند از:

۱. درد شدید در پهلو یا پشت شکم

این درد معمولاً در یک طرف بدن است و در ناحیه تحتانی دنده‌ها (کمر) شروع می‌شود و گاهی به شکم یا گونه‌های تحتانی پایین ترش می‌کند.

۲. درد موج‌واره و متغیر شدت

درد ممکن است لحظه‌ای شدید باشد و دوباره کاهش پیدا کند. این نوع درد به "کولیک" معروف است.

۳. وجود خون در ادرار (هماتوری)

در بسیاری از موارد، ادرار به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا دودی دیده می‌شود. این امر ناشی از آسیب به دیواره‌های مجرای ادرار توسط سنگ است.

۴. ادرار کردن بیش از حد یا احساس فشار زیاد در مثانه

فرد ممکن است احساس فشار زیادی برای ادرار کردن داشته باشد، حتی اگر مقدار ادرار کم باشد.

۵. ادرار کردن دردناک

درد حین ادرار کردن یکی از علائم مهم است که نشان می‌دهد سنگ به نزدیکی مثانه رسیده است.

۶. تهوع و استفراغ

به دلیل ارتباط عصبی بین کلیه و دستگاه گوارش، درد شدید می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.

۷. افزایش دفعات ادرار و احساس ناکامل بودن ادرار

این علائم شبیه به التهاب مجاری ادراری است، اما معمولاً همراه با درد شدید است.

۸. ادرار بوی بد یا کدر

در صورت وجود عفونت همزمان با سنگ، ادرار ممکن است بوی تندی داشته باشد یا کدر باشد.

علائم نادر یا غیرمعمول سنگ کلیه

برخی از افراد ممکن است علائم غیرمعمولی را تجربه کنند، از جمله:

• تب و لرز : اگر سنگ باعث انسداد و عفونت شود.
• سردرد و ضعف عمومی : به دلیل کم‌آبی بدن یا استرس ناشی از درد.
• تغییر در رنگ پوست : در موارد بسیار شدید و درد طولانی‌مدت.
• عدم توانایی در تحمل نور یا صدا : مشابه علائم میگرن، به دلیل استرس شدید درد.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید:

• درد شدید غیرقابل تحمل در کمر یا شکم
• خون در ادرار
• تب بالا و لرز
• تهوع و استفراغ شدید که باعث عدم تحمل مایعات شود
• ادرار نکردن به مدت چند ساعت (نشانه احتمالی انسداد کامل)

تشخیص سنگ کلیه

برای تشخیص قطعی سنگ کلیه، پزشک ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:

• تصویربرداری : از جمله سونوگرافی، سی‌تی اسکن یا اشعه ایکس
• تحلیل ادرار : برای بررسی خون، عفونت و کریستال‌ها
• خون‌گیری : برای بررسی سطح الکترولیت‌ها، کراتینین و موادی که نشان‌دهنده عملکرد کلیه هستند.

درمان و پیشگیری

درمان سنگ کلیه بسته به اندازه، محل و نوع سنگ متفاوت است. در موارد خفیف، تنها استراحت و مصرف مایعات زیاد کافی است. در موارد شدیدتر، داروهای ضددرد، داروهای شل‌کننده عضلات ادراری و گاهی اوقات عمل جراحی (مثل شکستن سنگ با لیزر یا از طریق سوزن) لازم است.

پیشگیری از سنگ کلیه:

• مصرف کافی آب (حداقل ۲٫۵ لیتر در روز)
• کاهش نمک و مواد پروتئینی
• محدود کردن غذاهای حاوی اگزالات (مانند چغندر، تخم آفتابگردان، شکلات تلخ)
• ورزش منظم و کنترل وزن
• مراجعه منظم به پزشک در صورت سابقه خانوادگی

نتیجه‌گیری

سنگ کلیه یک وضعیت دردناک ولی قابل درمان است. شناسایی به موقع علائم و مراجعه سریع به پزشک می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند. با رعایت سبک زندگی سالم و آگاهی از علائم این بیماری، می‌توان خطر ابتلا و تکرار آن را به شدت کاهش داد./ اختصاصی صد آنلاین