به گزارش صد آنلاین، زیاد شدن اسید معده نشانه مشکلی در سیستم گوارش است و معمولا با علائم دیگری همراه میشود. علائم مرتبط با مشکلات اسید معده عبارتند از:
سوزش سردل به دلیل برگشت اسید به مری همراه با احساس سوزش یا درد در ناحیه قفسه سینه یا گلو
نفخ شکم و احساس پر بودن بعد از غذا
درد یا ناراحتی در ناحیه فوقانی شکم همراه با ترش کردن یا مزه ترش در دهان
استفراغ، کاهش وزن ناخواسته و تغییر در اشتها در اثر افزایش اسید معده و ایجاد زخم معده
افزایش اسید معده میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از علل اصلی، مصرف غذاهای تند، چرب و سرخکردنی است که باعث تحریک تولید اسید معده میشود. همچنین، کشیدن سیگار، مصرف نوشیدنیهای کافئیندار و الکلی نیز میتواند به افزایش اسید معده منجر شود.
استرس و اضطراب نیز از عوامل موثر و علت افزایش اسیده معده هستند. هورمونی، به ویژه در دوران بارداری، مصرف برخی داروها مانند مسکنها و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، اختلالاتی مانند رفلاکس مری (GERD) و زخم معده نیز ممکن است به افزایش اسید معده منجر شوند.
برای درمان و کاهش اسید معده، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد. مهمترین بخش توجه به رژیم غذایی و دوری از مواد غذایی مضر برای سیستم گوارش است. ممکن است پزشک داروهایی هم تجویز کند. رایجترین روشهای درمان اسید معده عبارتند از:
مصرف غذاهای سالم و متنوع مانند میوه، سبزیجات، و غلات کامل
پرهیز از مصرف غذاهای تند، چرب و سرخکردنی
خوردن وعدههای غذایی کوچک و مکرر به جای وعدههای بزرگ
اجتناب از کافئین و الکل و سیگار
مدیریت استرس با مدیتیشن، یوگا یا تمرینات تنفسی
داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPIs) یا آنتیاسیدها
آب یکی از بهترین نوشیدنیهای در دسترس که برای کاهش فوری اسید معده اسید معده کاربرد دارد. مصرف آب در زمان ترشح اسید و سوزش معده باعث کاهش غلظت اسید شده و میتواند سوزش معده را کمتر کند. برای کاهش فوری اسید معده بهترین است آب ولرم مصرف کنید.
موارد زیر ممکن است به شما در مدیریت علائم رفلاکس اسید کمک کنند. به یاد داشته باشید که نوشیدنیهای بدون شکر و غیر گازدار را انتخاب کنید.
چایهای گیاهی (بابونه، شیرینبیان و زنجبیل)
شیر کمچرب
شیرهای گیاهی (شیر جو، کتان یا بادام)
اسموتیها
آب نارگیل
آبمیوههای غیر اسیدی (خیار، هویج و آلوئهورا)
چای ریشه گل ختمی
چای زردچوبه
چای رازیانه
مصرف غذاهایی که باعث کنترل اسید معده میشود بهترین راه برای درمان سوزش معده است. از جمله غذا های که برای اسید معده مفید است شامل:
موز: خاصیت قلیایی دارد و باعث کاهش اسید معده میشود، اما موز در بعضی موارد باعث تشدید سوزش معده میشود.
مصرف چای زنجبیل یا تکههای تازه آن میتواند التهاب معده را کاهش دهد.
ماست و لبنیات کمچرب: به تسکین معده و کاهش احساس سوزش منجر میگردد.
جو دوسر و نان تست: غذاهای ملایم و قلیایی مفید برای کاهش اسید معده هستند.
خواص قلیایی و چربی سالم بادام باعث کاهش اسید معده میشود.
میوههای غیر اسیدی مانند سیب و گلابی
ماست منبع غنی از پروبیوتیکها است که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تعادل باکتریهای مفید معده کمک میکنند. مصرف ماست کمچرب میتواند به کاهش التهاب دیواره معده و تسکین علائم سوزش سر دل و ریفلاکس کمک کند. همچنین، ماست به دلیل دارا بودن پروتئین و کلسیم میتواند اسید معده را تا حدی خنثی کرده و از تحریک بیشتر معده جلوگیری کند.
خاکشیر یکی از بهترین گیاهان دارویی برای کاهش اسید معده و درمان مشکلات گوارشی است. این ماده دارای خاصیت ضدالتهابی بوده و به تقویت دیواره معده کمک میکند. نوشیدن شربت خاکشیر به همراه آب ولرم در صبح ناشتا میتواند به تسکین سوزش سر دل، بهبود عملکرد رودهها و کاهش علائم رفلاکس کمک کند. همچنین، خاکشیر باعث تنظیم اسید و جلوگیری از ترشح بیش از حد آن میشود.
خرما دارای ترکیباتی است که می تواند اسید را کاهش دهد و از تحریک دیواره معده جلوگیری کند. این میوه شیرین و مقوی حاوی فیبر، پتاسیم و منیزیم است که به هضم بهتر غذا کمک میکنند. مصرف خرما به ویژه در وعده صبحانه، باعث کاهش میزان ترشح اسید و جلوگیری از احساس سوزش معده میشود. با این حال، افرادی که از ریفلاکس شدید رنج میبرند، بهتر است در مصرف خرما اعتدال را رعایت کنند.
جوش شیرین یکی از روشهای قدیمی و موثر برای خنثی کردن اسید معده است. این ماده خاصیت قلیایی دارد و میتواند بهسرعت اسیدیته معده را کاهش دهد. مصرف یک لیوان آب ولرم به همراه نصف قاشق چایخوری جوش شیرین میتواند به تسکین فوری سوزش سر دل و علائم ناشی از ریفلاکس کمک کند. البته، مصرف مداوم جوش شیرین توصیه نمیشود، زیرا ممکن است تعادل اسید و باز معده را برهم بزند.
سیب پخته
موز
گلابی
هندوانه
طالبی
مرکبات
آناناس
کیوی
آلو
گوجه فرنگی
کدوتنبل
کدوحلوایی
سیبزمینی
کلم بروکلی پخته
اسفناج پخته
پیاز
سیر
فلفل تند
کلم
بروکلی خام
مطالعات مختلف نشان دادهاند که خوابیدن به سمت راست میتواند علائم رفلاکس معده را در شب بدتر کند. در مقابل، خوابیدن به پهلوی چپ میتواند به کاهش 71 درصدی اسید معده در مری کمک کند. این وضعیت باعث میشود اسفنکتر تحتانی مری (دریچهای که از ورود اسید معده به مری جلوگیری میکند) بالاتر از سطح اسید معده قرار گیرد و در نتیجه خطر رفلاکس کاهش یابد. اما در حالت خوابیدن به سمت راست، اسید معده میتواند به راحتی از اسفنکتر عبور کرده و رفلاکس را تشدید کند. بنابراین، برای درمان اسید معده در خانه، خوابیدن به پهلوی چپ یکی از راهکارهای مؤثر است.
افرادی که در طول شب دچار رفلاکس یا بازگشت اسید به مری میشوند، با بالا بردن سر خود نسبت به بدن، میتوانند علائم رفلاکس را کاهش دهند و کیفیت خواب بهتری داشته باشند. تحقیقات نشان میدهند افرادی که زیر سرشان را با بالش اضافی بالا میآورند، در طول شب رفلاکس و سوزش سر دل کمتری تجربه میکنند.
در محل اتصال مری به معده، عضلهای به نام اسفنکتر تحتانی مری وجود دارد که از بالا رفتن اسید معده به مری جلوگیری میکند. اما در افرادی که دچار رفلاکس معده هستند، این عضله ضعیف شده و ممکن است در هنگام قورت دادن غذا یا باد گلو باز شود. بنابراین، توصیه میشود که به جای خوردن وعدههای غذایی سنگین، وعدههای کوچکتر و متعدد در طول روز مصرف کنید تا فشار کمتری به اسفنکتر وارد شود و علائم رفلاکس کاهش یابد.
کربوهیدراتهای ساده مانند شکر، نوشابه، نان سفید و شیرینیها میتوانند باعث افزایش رشد باکتریها و فشار داخل شکم شوند که در نهایت به رفلاکس اسید معده میانجامد. کاهش مصرف این کربوهیدراتها به درمان رفلاکس معده و کاهش علائم آن کمک میکند.
گاهی اوقات سوزش معده میتواند بهقدری آزاردهنده باشد که لازم است بدانیم برای کاهش این مشکل چه دارویی مصرف کنیم. داروهای تجویزی توسط متخصصان گوارش برای کنترل و کاهش میزان اسید معده بسیار مؤثر هستند و میتوانند به درمان درد و سوزش سردل کمک کنند. از جمله این داروها عبارتند از:
آنتیاسیدها مانند فاموتیدین و سایمتیدین
مهارکنندههای پمپ پروتون مانند امپرازول، رابپرازول، پنتوپرازول و لانزوپرازول
این داروها باید حتما تحت نظر پزشک متخصص گوارش مصرف شوند، زیرا استفاده طولانیمدت از آنها بدون نظارت پزشکی ممکن است باعث بروز عوارضی مانند علائم آپاندیسیت یا التهاب روده (در اثر مصرف آنتیاسیدها)، اسهال، سرگیجه، سردرد، تب، گلودرد، ضعف یا خستگی غیرعادی شود./ الف