۱۷ راهکار کلیدی برای حفظ سلامت مغز از نگاه متخصصان عصب‌شناسی

سبک زندگی سالم: پایه سلامت مغز

نخستین گروه از توصیه‌ها به سبک زندگی کلی مربوط می‌شود:

• تغذیه متعادل: رژیم مدیترانه‌ای با تاکید بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی، و روغن زیتون به جای کره، نقش برجسته‌ای در تقویت عملکرد مغز دارد. متخصصان تاکید می‌کنند که کاهش قند و نمک در رژیم غذایی نیز ضروری است.
• خواب کافی: خواب منظم و حداقل ۷ تا ۸ ساعت در شب، به تجدید انرژی سلول‌های عصبی و تقویت حافظه کمک می‌کند.
• ورزش منظم: فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی ۳۰ دقیقه‌ای، دوچرخه‌سواری یا شنا باعث بهبود گردش خون مغزی و کاهش استرس می‌شوند. تمرینات تعادلی مثل یوگا یا ایستادن روی یک پا نیز برای سالمندان بسیار مفید است.
• اجتناب از مواد مخدر: سیگار و الکل نه تنها باعث آسیب به سلول‌های مغزی می‌شوند، بلکه خطر ابتلا به دمانس را افزایش می‌دهند.

مدیریت استرس و سلامت روان

استرس مزمن یکی از عوامل اصلی زوال شناختی است. متخصصان توصیه می‌کنند:

• استراحت ذهنی: تمرین تنفس عمیق، مدیتیشن یا گذراندن وقت در طبیعت می‌تواند استرس را کاهش دهد.
• پذیرش ناقص بودن: اصرار بر اجرای کامل توصیه‌ها گاهی باعث استرس بیشتر می‌شود. مهم این است که هر تلاشی برای بهبود سبک زندگی گامی مثبت است.

فناوری: دوست یا دشمن مغز؟

استفاده انتقادی از فناوری می‌تواند به سلامت مغز کمک کند:

• محدودیت گوشی هوشمند: گذراندن وقت بیش از حد در فضای مجازی ممکن است تمرکز را کاهش دهد. بهتر است از گوشی برای ارتباط با خانواده و دوستان استفاده شود، نه به عنوان سرگرمی دائمی.
• یادگیری مداوم: آموزش زبان جدید، نواختن یک ساز موسیقی یا یادگیری یک هنر، نوروپلاستیسیته (انعطاف‌پذیری مغز) را تقویت می‌کند.

اهمیت روابط اجتماعی و حواس

• حفظ ارتباطات: مشارکت در فعالیت‌های گروهی یا حضور در جلسات خانوادگی از انزوای اجتماعی جلوگیری می‌کند.
• مراقبت از حواس: کاهش شنوایی یا بینایی باعث کاهش تعامل با محیط می‌شود. بنابراین، استفاده از دستگاه‌های کمک‌شنوایی یا اصلاح بینایی به موقع ضروری است.
• پیشگیری از آسیب‌های فیزیکی: استفاده از کلاه ایمنی در ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌سواری می‌تواند ضربه‌های مغزی را جلوگیری کند.

فراموشی‌های طبیعی و هشدارهای نگران‌کننده

متخصصان تأکید می‌کنند که فراموشی‌های جزئی با افزایش سن طبیعی هستند، مانند یادآوری نکردن نام یک آشنا یا گذاشتن چیزی در جای نادرست. با این حال، اگر فراموشی‌ها به تکرار بیفتد یا با اختلال در انجام کارهای روزمره همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه‌گیری

این ۱۷ توصیه نشان می‌دهد که سلامت مغز به داروها یا روش‌های پیچیده وابسته نیست. بلکه تغییرات کوچک در روزمره مانند انتخاب غذای بهتر، ورزش منظم و حفظ روابط معنادار می‌تواند تا چند دهه به حفظ عملکرد شناختی کمک کند. همانطور که یکی از نورولوژیست‌ها گفت: «مغز شما فقط به اندازه استفاده‌ای که ازش می‌کنید قوی می‌ماند.»/ انتخاب