بر اساس منابع معتبر شیعی و روایات اهل بیت(ع)، ارواح انسانها پس از مرگ در عالم برزخ دارای شعور و ادراک بوده و میتوانند با بستگان و خویشان خود ارتباط برقرار کنند. این ارتباط به اشکال مختلفی امکانپذیر است:
۱. زیارت ارواح مؤمنین:
ارواح مؤمنین بر حسب درجات ایمانی و فضایل اخلاقی که در دنیا کسب کردهاند، امکان زیارت خانواده خود را دارند.
طبق روایت امام کاظم(ع)، برخی ارواح هر روز و برخی هر سه روز یکبار خانواده خود را زیارت میکنند.
کمترین میزان این زیارتها برای برخی ارواح هفتهای یکبار (روز جمعه) است.
۲. کیفیت زیارت ارواح:
زمان اصلی زیارت معمولاً هنگام زوال خورشید (ظهر شرعی) گزارش شده است.
خداوند فرشتهای همراه روح میفرستد تا امور خوشایند را به او نشان دهد و ناخوشایندها را بپوشاند.
ارواح مؤمنین فقط چیزهای خوب را میبینند، در حالی که ارواح کافران برعکس عمل میکنند.
۳. ملاقات ارواح با یکدیگر:
ارواح مؤمنین یکدیگر را میشناسند و با هم ملاقات میکنند.
از هم درباره احوال زندگان و مردگان سؤال میپرسند.
اگر کسی هنوز زنده باشد، به دیدارش امیدوار میشوند و اگر مرده باشد، میگویند "سقوط کرده است".
۴. ارتباط از طریق خواب:
بر اساس دستورالعملهای ذکر شده در مفاتیح الجنان، برای ملاقات با ارواح در خواب میتوان اعمال خاصی انجام داد:
خواندن سورههای شمس، لیل، قدر، کافرون، اخلاص و معوذتین
صد بار خواندن سوره اخلاص
صد بار صلوات فرستادن
خوابیدن با وضو به پهلوی راست
۵. امکان تکامل در برزخ:
برای برخی ارواح مؤمن امکان ارتقای درجات در عالم برزخ وجود دارد.
شیعیان اهل بیت(ع) حتی اگر در دنیا قرآن را کامل نیاموخته باشند، در برزخ به آنها آموزش داده میشود.
این آموزش باعث بالا رفتن درجات آنها در بهشت میشود.
نتیجهگیری:
بر اساس روایات معتبر اسلامی، ارواح انسانها پس از مرگ دارای حیات برزخی بوده و میتوانند با بستگان خود ارتباط داشته باشند. این ارتباط بسته به درجات معنوی فرد، به صورتهای مختلفی مانند زیارت، ملاقات و حتی ارتباط از طریق خواب امکانپذیر است. البته این امور برای ارواح پاک و مؤمن محقق میشود و شرایط خاص خود را دارد