جمعه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۴
بازدید:۱۹۰
غیبت چیست؟ غیبت به معنای صحبت کردن درباره عیب یا اشکالات دیگران در غیاب آن‌هاست.به گزارش صدآنلاین، این عمل زمانی حرام محسوب می‌شود که با قصد نقد یا فاش کردن نقاط ضعف فرد انجام شود، خواه این عیب مربوط به جسم، رفتار، اخلاق، لباس، خانواده یا هر ویژگی دیگری باشد. اگر چیزی بیان شود که فرد آن را نمی‌پسندد، حتی اگر حقیقت داشته باشد، به غیبت تبدیل می‌شود.
غیبت در قرآن و روایات
در سوره حجرات، آیه ۱۲، خداوند می‌فرماید:
«بعضی از شما نباید غیبت دیگران را کنند. آیا کسی از شما دوست دارد گوشت مرده برادرش را بخورد که از آن کراهت دارد؟»
این آیه نشان می‌دهد که غیبت مثل خوردن گوشت مرده است و انسان‌ها به طور طبیعی از آن بیزارند.
در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که در شب معراج، افرادی را دید که در آتش دوزخ گوشت مردار می‌خوردند. وقتی از جبرئیل (ع) پرسید که این کسان کیستند، پاسخ داد: «کسانی که در دنیا غیبت مردم می‌کردند.»
چرا غیبت کردن کار درستی نیست؟
آسیب به حیثیت افراد: حیثیت و آبرو سرمایه اصلی انسان است و غیبت می‌تواند این سرمایه را از بین ببرد.
ایجاد بدبینی: غیبت باعث ایجاد بی‌اعتمادی و ضعف روابط اجتماعی می‌شود.
تضعیف پیوندهای اجتماعی: غیبت، اعتماد متقابل را از بین برده و مانع همکاری و تعاون می‌شود.
سرچشمه عداوت و دشمنی: این عمل می‌تواند بذر کینه‌ها را در دل‌ها بکارد و حتی منجر به اختلافات خونین شود.
چه زمانی غیبت جایز است؟
فقها در موارد خاصی غیبت را جایز می‌دانند، از جمله:
برای نهی از منکر: اگر غیبت کردن موجب جلوگیری از ارتکاب یک منکر شود.
در مقام شکایت: اگر فردی مظلوم شده و بخواهد از ظالم شکایت کند.
برای مشورت: اگر کسی از شما درباره شخصی مشورت کند و شما اطلاعی از عیب او داشته باشید که اگر گفته نشود، ضرر ایجاد شود.
فضح کردن فسق و بدعت: اگر کسی فساد گسترش دهد یا به دروغ ادعای نسب یا فضیلت کند و غیبت او موجب جلوگیری از فریب دیگران شود.
اگر غیبت کردیم، چه باید کرد؟
پشیمانی و استغفار: باید فوراً پشیمان شوید و از خداوند بخشش بخواهید.
عذرخواهی از صاحب غیبت: اگر دسترسی به فردی که غیبت کرده‌اید وجود دارد، باید از او عذر بخواهید.
استغفار برای فرد: اگر دسترسی به او ندارید یا فوت کرده است، برای او استغفار کنید و به جای او کار نیک انجام دهید.
نتیجه‌گیری
غیبت یکی از گناهان بزرگ است که علاوه بر آسیب به دیگران، باعث ضعف اخلاقی و اجتماعی می‌شود. بهتر است همیشه به جای غیبت، به فضایل اخلاقی و رفتاری دیگران توجه کنیم و از گناهان زبانی دوری کنیم.