نزاع داخلی دولت ترامپ درباره ایران

به گزارش صد آنلاین،   این تنش ها به ویژه حول محور غنیسازی اورانیوم و بازتعریف استراتژی جایگزین برای توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) متمرکز بود. بر اساس تحلیلهای ارائهشده، چند محور کلیدی در این نزاع داخلی قابل شناسایی است:

۱. دوگانگی در مواضع دولت ترامپ

تغییر ناگهانی رویکرد: ابتدا استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، از پذیرش غنیسازی محدود اورانیوم (۳.۶۷٪) تحت نظارت بینالمللی خبر داد، اما این موضع تنها یک روز پس گرفته شد و به «تحمل صفر» تغییر کرد. این نوسان نشاندهنده اختلاف میان دو جناح است:

تندروها (نزدیک به محافظهکاران مداخلهگر مانند مارکو روبیو و لیندسی گراهام): خواستار توقف کامل غنیسازی و افزایش فشار حداکثری برای وادار کردن ایران به تسلیم هستند.

محتاطان (طرفداران دیپلماسی): معتقدند غنیسازی محدود با نظارت دقیق، راهحلی واقعگرایانهتر است و از تشدید تنشها تا حد جنگ جلوگیری میکند.

۲. فشار اسرائیل و نقش مقایسه با برجام

برخی از مقامات و گروههای نئوکان (با تأثیرپذیری از خطمشی اسرائیل) تلاش میکنند ترامپ را از هرگونه توافق شبیه به برجام منصرف کنند. آنها با مقایسه پیشنهادات جدید با توافق ۲۰۱۵، سعی در «شرمسار کردن» ترامپ دارند تا مانع از اتخاذ رویکردهای دیپلماتیک شوند.

منتقدان برجام (مانند بنیاد دفاع از دموکراسیها) استدلال میکنند که هر توافق جدیدی بدون حذف بندهای «غروب زمانی» و تقویت نظارتها، تکرار اشتباهات گذشته خواهد بود.

۳. ریشه های تاریخی و درسهای لیبی

جناح تندرو از «مدل لیبی» (۲۰۰۳) حمایت میکند؛ جایی که معمر قذافی برنامه هستهای خود را بهطور داوطلبانه و کامل متوقف کرد تا تحریمها لغو شود. این گروه معتقدند فشار حداکثری میتواند ایران را به تسلیم مشابه وادار کند.

در مقابل، کارشناسانی مانند تریتا پارسی هشدار میدهند که شرایط ایران با لیبی متفاوت است و تحمیل «غنیسازی صفر» تنها دو گزینه باقی میگذارد: تسلیم ایران یا جنگ.

۴. تأثیر انتخابات و بازگشت به برجام؟

برخی تحلیلگران اشاره میکنند که تناقضات در مواضع ترامپ ممکن است ناشی از رقابتهای انتخاباتی باشد. تلاش برای نمایش قدرت از یک سو و اجتناب از ورود به جنگ جدید پیش از انتخابات از سوی دیگر، موجب سردرگمی در سیاستگذاری شده است.

افزایش درآمد نفتی ایران در دوران بایدن (به رغم اعلام «مرگ برجام») نشان میدهد که تحریمهای حداکثری ترامپ نتوانسته به اهداف تعیینشده برسد، اما بازگشت به برجام نیز از نظر سیاسی برای ترامپ غیرممکن است.

۵. چشم انداز آینده

اگر جناح تندرو غالب شود، احتمال تشدید تحریمها و حتی رویارویی نظامی افزایش مییابد. با این حال، مقاومت ایران و هزینههای بالای جنگ، ممکن است ترامپ را به تعدیل مواضع وادار کند.

در صورت پیروزی محتاطان، احتمالاً مذاکرات غیرمستقیم برای رسیدن به توافقی محدود (با غنیسازی زیر ۵٪ و نظارت شدید) ادامه مییابد، اما اختلافات داخلی در آمریکا و الزامات ایران (مانند لغو تمام تحریمها) همچنان مانع اصلی خواهد بود.

نتیجه گیری

دولت ترامپ در میانه میدان نزاعی ایدئولوژیک و استراتژیک گرفتار است: از یک سو، فشار برای اتخاذ رویکردی تهاجمیتر با الهام از متحدانی مانند اسرائیل، و از سوی دیگر، واقعیتهای ژئوپلیتیک و خطر جنگ. این تنشها نهتنها تصمیمگیری منسجم درباره ایران را دشوار کرده، بلکه ممکن است به سردرگمی بیشتر در سیاست خارجی آمریکا بینجامد./ تسنیم