مسیر معنوی یک شاعر چگونه است ؟

به گزارش صد آنلاین، سی و دومین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، محلی برای حضور اقشار گوناگون مردم برای آشنایی با آخرین دستاوردهای قرآنی کشور است و حوزه نیوز بر اساس رسالت اطلاع رسانی خود در این نمایشگاه حضور داشته و گفت‌وگویی را با یکی از شعرای قرآنی انجام داده که تقدیم شما فرهیختگان خواهد شد.

* ضمن تشکر از حضور در غرفه خبرگزاری حوزه در سی و دومین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم کمی از خودتا برای ما بفرمایید.

اینجانب سید وهاب حسینی، بازنشسته نظامی که از سال ۱۳۸۵ به افتخار بازنشستگی نائل آمدم. در اواخر دوران خدمت، به لطف خداوند متعال، به عرصه شعر و منظومه‌سرایی وارد شدم.

این مسیر معنوی از عید غدیر سال ۱۳۸۴ آغاز شد و در سال ۱۳۸۵ که مصادف با سال بزرگداشت پیامبر اعظم(ص) بود، در مدت حدود نُه ماه به ثمر نشست.

علی‌رغم تقدیروتشویق برخی ازیزرگان، به دلایل مختلف نتوانستم آثارم را آنگونه که شایسته بود ارائه دهم و این موضوع تا حدودی موجب دلسردی‌ام شد. در همین راستا، نمونه‌ای از کارهایم را طی نامه‌ای به نمایشگاه قرآن حدودا چندسال پیش خاطرم نیست منظوم سوره مبارکه حمد را خدمت استاد گرامی حجت الاسلام قرائتی تقدیم کردم که ایشان در زیرنویس درخواستم مرقوم فرمودند که این اثر "بسیار نزدیک به آیات قرآن" است و این تشویق‌ها انگیزه مضاعفی برای تداوم مسیر شد.

از آن زمان تاکنون، تلاش کرده‌ام به‌صورت شخصی و با هدف انس بیشتر با قرآن کریم، به این فعالیت ادامه دهم؛ البته گاهی مورد انتقاد قرار گرفته‌ام که چرا این آثار را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهم و همچنان در ارائه عمومی آثارم تردید داشتم. از سویی دیگر، احساس مسئولیت درونی و توصیه اطرافیان مبنی بر اینکه "حیف است این زحمات محبوس بماند" فشاری مضاعف بر بنده وارد می‌کرد.

* برنامه جدیدی برای فعالیت خود ندارید؟

خوشبختانه در ماه مبارک رمضان امسال، با توفیق الهی، انگیزه‌ای تازه یافتم و تصمیم گرفتم آثارم را با کیفیتی مناسب تر و قابل ارائه به جامعه، بازبینی و تکمیل کنم.

اکنون مشغول انجام این مهم به چند سبک مختلف هستم که یکی از آنها سبک مجلسی است؛ به این صورت که ابتدا آیات مناسب روزرا مشخص وپس ازتلاوت و ترجمه آیات را مطالعه می‌کنم، سپس مفهوم و منظور آن را به صورت منظوم ارائه می‌دهم.

لازم به ذکر است که میان "منظوم" و "شعر" تفاوت وجود دارد؛ شعر عموماً با عنصر تخیل هم همراه است، اما در منظومه‌سرایی قرآنی، اصل بر امانت‌داری و وفاداری به متن اصلی است.

بنده همواره سعی کرده‌ام در این مسیر، اصل امانت‌داری را رعایت کنم و با دقت تمام، مراقب باشم چیزی کم یا زیاد نشود و مفهوم به درستی منتقل شود و در این راه تقریباً سه تا چهار دوره تفسیر و ترجمه‌های مختلف قرآن، را به‌صورت تلفیقی مطالعه کرده‌ام.

* تفاوت منظوم با شعر در چیست؟

بی‌تردید، منظوم‌سازی متن ترجمه فارسی قرآن بسیار دشوارتر از سرودن شعر آزاد است، زیرا ناظم در چارچوب مشخصی قرار می‌گیرد و ملزم به رعایت امانت‌داری کامل در انتقال مفاهیم است. علاوه بر تنگناهای ذاتی شعر که شاعران محترم با آن آشنا هستند، منظوم‌سازی قرآن با محدودیت‌های بیشتری همراه است.

با توجه به اینکه ایران مهد شعر و سرزمینی شاعرپرور است، این فعالیت را صرفاً با انگیزه‌ای قلبی و به‌منظور تعمیق لذت انس با قرآن آغاز کردم.

از طرفی، با توجه به تحولات گسترده در فضای مجازی و رسانه‌ها، چنین رویکردی به جذب جوانان و نوجوانان به سمت مفاهیم قرآنی کمک خواهدکرد؛ بنابراین، برای انتقال سریع‌تر و مؤثرتر مفاهیم قرآنی، این مسیر را انتخاب کردم.

به لطف خداوند، انگیزه‌ام خصوصاً امسال بسیار قوی‌تر شده، به‌طوری‌که تاکنون موفق شده‌ام دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان را هم درسال جاری به‌صورت منظوم درآورم.

منظوم ترجمه فارسی آیات قرآن را در قالب شعر بر وزن "کجایید ای شهیدان خدایی" سروده‌ام؛ همان سبکی که به یاد شهدا و دوستان همرزمان در جبهه‌ها خوانده می‌شود.

ما از نزدیک شاهد شهادت عزیزانمان بودیم و تحت تأثیر آن فضای معنوی، تلاش کردم ضمن زنده نگه داشتن یاد شهدا، قرآن را نیز به زبان شعر ارائه دهم.

* منظوم سازی قرآن را تا کجا به پیش بُرده اید؟

تقریباً کار منظوم را فعلا به پایان رسانده‌ام، اما برای ارتقای کیفیت و به‌اصطلاح "درجه یک" نمودن آن، در حال بازبینی و اصلاح هستم.

سوره‌های حمد، توحید و آیة‌الکرسی را با دقت بیشتری کار کرده‌ام و تمام تلاشم را به‌کار بسته‌ام تا اثری قابل ارائه تولید کنم. هرچند اصل کار را به پایان رسانده‌ام، اما هنوز از کیفیت آن به‌طور کامل راضی نیستم و معتقدم نیازمند بررسی، تقویت و حمایت ویژه است.

در سال ۱۳۸۵، با وجود نامه تقدیری که از طرف دفتر مرحوم آیت‌الله یزدی (رحمه الله علیه) همراه با نظر مثبت ایشان درباره اصل کار منظوم برایم ارسال شد و همچنین نامه دیگری که برای وزارت ارشاد مبنی بردقت بیشتر دربررسی ها ارسال شده بود، زمانی که برای پیگیری به وزارت ارشاد مراجعه کردم، به من نامه‌ای نشان دادند که مبنی بر توقف چاپ منظوم قرآن و صحیفه و نهج البلاغه بود که این موضوع تأثیر منفی بر روحیه‌ام گذاشت .

با این حال، اکنون مجدداً مشغول اصلاح و تقویت آثارم هستم و معتقدم با حمایتی هرچند کوچک، می‌توان این مسیر را ادامه داد و هنوز ظرفیت هایی هست که جای کار فراوان دارد.

حداقل آرزویم در این مرحله تولید هزاران کلیپ محتوای قرآنی درجه یک و مختصر و مفید برای مناسبت های گوناگون برای بزرگسالان کودکان و نوجوانان است گرچه مشکلات مادی معنوی و فرهنگی پیش رو هست که همه با همکاریهای مراکز فرهنگی قابل حل خواهد بود.

* محصولات خود را به مسئولان فعلی کشور ارائه کرده اید؟

سال جاری در ماه رجب، مصادف با عید مبعث پیامبر اکرم(ص)، توفیق داشتم خدمت یکی از شخصیت‌های برجسته فرهنگی کشور، دکتر خسروپناه (رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی) رسیدم. این دیدار در امامزاده عینعلی و زینعلی، نزدیک محل سکونتم اتفاق افتاد. در آن جلسه که ایشان سخنرانی داشتند، سوره حمد منظوم را تقدیم‌شان کردم. برای اینکه مزاحم وقت ایشان نشوم، تنها شماره تماسی گرفتم و بعداً آثارم را برایشان ارسال کردم.

به ایشان عرض کردم که این کار همچون باری است که بر دوشم مانده و نیازمند حمایت از جایگاهی مطمئن و معتبر هستم تا این تلاش به ثمر برسد و فایده‌اش به عموم جامعه برسد. این مجموعه، تفسیر نیست بلکه منظوم ترجمه فارسی قرآن است که به گمانم حدودا چهارده تا پانزده هزار بیت می‌شود.

* در کنار منظوم قرآن، فعالیت های دیگری هم داشته اید؟

علاوه بر ترجمه منظوم کل قرآن، به سبک‌های متنوع دیگری نیز کار کرده‌ام. برای مثال، برخی سوره‌ها را متناسب با درک کودکان به زبان ساده و کودکانه سروده‌ام، مانند سوره علق که این‌گونه آغاز می‌شود:

قصه می‌گم بچه‌ها / با شماام با شما

یه روز تو اون دور دورا / میون غار حرا

ندا اومد پیامبر / قرآن بخون تو ازبر

به همین ترتیب، سوره‌های دیگری مانند یوسف و الرحمن را نیز به سبک‌های مختلف متناسب با گروه‌های سنی مختلف، از کودکان تا بزرگسالان، منظوم کرده‌ام. برای مخاطبان بزرگسال، کار تمام شده است، اما همچنان نیازمند تقویت کارشناسی است تا کاری بدون پشتوانه علمی انجام نداده باشم.

در همین راستا، خاطرنشان می‌کنم که در همان زمان اولیه، سوره حمد منظوم را برای مرحوم آیت‌الله یزدی ارسال کردم. آقازاده ایشون لطف نموده و در این مساله همکاری کردند و نظر حاج آقا را طی نامه ای را برایم ارسال کردند و همین جا از ایشان تشکر می‌کنم.

در آن موقع از نظرات بعضی از مراجع عظام تقلید مطلع شدم و منظوم‌سازی کامل قرآن را کنار گذاشتم. مثلا نظر حضرت آیت الله مکارم شیرازی این بود همه قرآن منظوم نشود و اکنون به انتخاب بعضی از آیات مشغول هستم که جداگانه کارویژه انجام دهم و تلاش می‌کنم آن بخش‌هایی که بیشتر مورد مورد استفاده روز جامعه هست را انتخاب نمایم.

برای مثال، در این فکر بودم که موضوعاتی مانند اسراف در جامعه، یا مسائل مربوط به جهاد و دفاع از مظلومین فلسطین، آیات مرتبط با این موضوعات را به‌صورت ویژه پردازش کنم. این آیات را به سبک مجلسی خوانده و تلاش می‌کنم محتوایی تولید کنم که متناسب با نیازهای روز و در دسترس باشد.

به عنوان نمونه، پس از شهادت سید حسن نصرالله (ره)، بلافاصله به سراغ آیات مرتبط با شهادت و مقاومت رفتم، آن‌ها را آماده کردم و همراه با چند بیت شعر در وصف شهید یزرگوار سید حسن نصرالله، به‌صورت ترکیبی ارائه دادم.

اگر آیات، روایات و احادیث را به‌صورت منظوم درآوریم و در قالب‌های مختلف و در برنامه‌های متنوع برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ارائه دهیم، اثر بیشتری خواهد داشت.

آخرین تلاشم برای پیگیری این امر، دیدار با آقای دکتر خسروپناه بود که مقرر گردید موضوع فعالیت بنده را به مسئولان مربوطه برسانند؛ البته توصیه ای هم کردند به دنبال فردی خیر و بانی باشم که پشتیبان این پروژه شود تا بتوانم کارم را ارائه دهم؛ البته بنده ترجیح دادم همچنان به‌صورت شخصی و از روی علاقه قلبی به کارم ادامه دهم و منتظرم تا خداوند متعال لطفی کند و اگر صلاح باشد، این کار به نحو احسن پیگیری شود.

در حال حاضر، توانایی این را دارم که بداهه‌سرایی کنم و هر موضوعی را به شعر درآورم و این "هذا من فضل ربی"، واقعاً از فضل و لطف الهی است./ حوزه