در ادامه نظرات برخی از مراجع تقلید شیعه و اهل سنت درباره ترید و معامله ارزهای دیجیتال آورده شده است:
1. نظر آیت‌الله خامنه‌ای
ایشان به‌طور مستقیم نظر خاصی درباره معاملات ارز دیجیتال ارائه نکرده‌اند. با این حال، ایشان توصیه می‌کنند که معاملات بر اساس موازین شرعی و قوانین و مقررات کشور انجام شود.
- حکم قطعی: نه تأیید و نه رد.
- توصیه: رعایت قوانین شرع و پرهیز از معاملات غیرمشروع.
2. نظر آیت‌الله مکارم شیرازی
ایشان ارزهای دیجیتال را به دلیل ابهام و پیچیدگی ذاتی آن، به‌عنوان ابزار معاملات جایز نمی‌دانند.
- حکم قطعی: معاملات ارز دیجیتال جایز نیست.
- توصیه: مسلمانان باید اصول شرعی و اخلاقی را رعایت کرده و از معاملات مشکوک دوری کنند.
3. نظر آیت‌الله هاشمی شاهرودی
ایشان نیز معاملات ارزهای دیجیتال را به دلیل ابهام و احتمال ترویج ربا و تجارت نامشروع جایز نمی‌دانند.
- حکم قطعی: معاملات ارز دیجیتال از منظر ایشان جایز نیست.
- تأکید: رعایت اصول دینی و پرهیز از هر گونه معامله شبهه‌دار.
4. نظر آیت‌الله سیستانی
ایشان نظر احتیاط‌آمیزی در مورد معاملات ارز دیجیتال دارند و تأکید می‌کنند که باید از هرگونه معامله غیرشفاف یا مخالف اصول شرعی پرهیز شود.
- حکم قطعی: احتیاط در معاملات ارز دیجیتال.
- توصیه: پرهیز از ربا، سفته‌بازی و هر نوع فعالیت غیرمشروع.
5. نظر آیت‌الله نوری همدانی
ایشان صریحاً اعلام کرده‌اند که معاملات ارزهای دیجیتال دارای اشکال است.
- حکم قطعی: معاملات ارز دیجیتال جایز نیست.
- توصیه: توجه به اصول اخلاقی و دینی در معاملات.
6. نظر آیت‌الله شبیری زنجانی
ایشان معتقدند در صورتی که ارز دیجیتال در مقابل کاری حلال داده شود، معامله آن اشکالی ندارد.
- حکم قطعی: جایز در شرایط مشروع.
- تأکید: رعایت چارچوب‌های شرعی و اخلاقی.
7. نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی
ایشان بیت‌کوین را فاقد مالکیت شرعی دانسته و معامله آن را جایز نمی‌دانند. با این حال، در صورت معامله با غیرمسلمان، دریافت وجه در قبال بیت‌کوین را ممکن می‌دانند.
- حکم قطعی: بیت‌کوین مالکیت شرعی ندارد.
- توصیه: دوری از معاملات مشکوک.
8. نظر مراجع اهل سنت
مراجع اهل سنت معاملات ارزهای دیجیتال را نوعی قمار دانسته و آن را حرام می‌دانند.
- دلیل: احتمال عدم بازگشت سرمایه و ماهیت سفته‌بازی.
معیارهای قرآنی در معاملات
قرآن کریم معیارهایی برای معاملات صحیح ارائه کرده است:
- مالکیت مشخص: جنس معامله باید مالکیت واضح داشته باشد.
- عدم وجود ربا: معامله نباید مشمول بهره ربوی باشد.
- شفافیت و صداقت: معامله باید صادقانه و بدون ابهام انجام شود.
- عدم ضرر و زیان: معامله نباید به ضرر یکی از طرفین باشد.
نتیجه‌گیری کلی
معاملات ارز دیجیتال هنوز از نظر فقهی دارای ابهامات بسیاری است. مراجع تقلید شیعه و اهل سنت توصیه می‌کنند:
- رعایت قوانین شرعی و پرهیز از معاملات مشکوک.
- اجتناب از معاملات که احتمال ربا یا تجارت نامشروع در آن‌ها وجود دارد.
- رعایت احتیاط در صورت عدم شفافیت قانونی یا شرعی.
پیشنهاد می‌شود در صورت تمایل به ورود به این حوزه، با مراجعه به مرجع تقلید خود و بررسی دقیق نظر ایشان، از حلال یا حرام بودن معاملات مطمئن شوید.
