حضرت محمد بن عبدالله (ص)، آخرین فرستاده خداوند، پیامبری است که برای هدایت انسانها مبعوث شد. مسلمانان ایشان را خاتمالنبیین میدانند؛ به این معنا که دین اسلام کاملترین و آخرین شریعت الهی است و پس از ایشان دیگر پیامبر جدیدی نخواهد آمد. این مقاله به بررسی تولد، دوران زندگی، بعثت، هجرت تاریخی و میراث جاودانه پیامبر اسلام میپردازد.
نام اصلی ایشان محمد است که در قرآن چهار بار ذکر شده و نام دیگرشان احمد است. معروفترین کنیهها عبارتند از: ابوالقاسم و ابوابراهیم.
از برجستهترین القاب پیامبر نیز میتوان به رسولالله، خاتمالنبیین، رحمة للعالمین، مصطفی، امین و سراج منیر اشاره کرد.
حضرت محمد (ص) در ۱۷ ربیعالاول (به روایتی ۱۲ ربیعالاول) سال عامالفیل (۵۷۰ میلادی) در مکه متولد شدند. پدر ایشان عبدالله پیش از تولد پیامبر درگذشت و مادرشان آمنه بنت وهب در شش سالگی ایشان دار فانی را وداع گفت.
سرپرستی ایشان ابتدا به عبدالمطلب و سپس به ابوطالب واگذار شد. پیامبر در جوانی به دلیل صداقت، امانتداری و پاکدامنی، لقب محمد امین یافت. ایشان در حلف الفضول نیز شرکت کردند که نشاندهنده روحیه عدالتخواهی و حمایت از مظلومان بود.
در سن ۲۵ سالگی با حضرت خدیجه ازدواج کردند؛ همسری وفادار و همراه در تمام مسیر زندگی.
حضرت محمد (ص) در سن ۴۰ سالگی و در روز ۲۷ رجب به پیامبری مبعوث شدند. محل بعثت غار حرا در کوه نور نزدیک مکه بود. جبرئیل (ع) بر ایشان نازل شد و اولین آیات سوره علق را بر پیامبر خواند.
مهمترین پیام ایشان، دعوت مردم به توحید، کنار گذاشتن بتها، اجرای عدالت و کامل کردن فضایل اخلاقی بود. خود پیامبر هدف از بعثت را تکمیل مکارم اخلاقی معرفی کردند.
قرآن کریم مهمترین معجزه جاودان حضرت محمد (ص) است که فصاحت، بلاغت و محتوای الهی آن، تا ابد چراغ هدایت بشر خواهد بود.
سه سال اول دعوت به اسلام به صورت پنهانی و سپس علنی انجام شد. فشار و شکنجه مشرکان مکه، به ویژه قریش، مسلمانان را تحت سختی قرار داد و پیامبر را به هجرت به مدینه (یثرب سابق) واداشت. این هجرت، مبدأ هجری قمری شد.
در مدینه، پیامبر با اتحاد مهاجران و انصار، نخستین جامعه اسلامی را بنیان نهادند، مسجد النبی را ساختند و با تدوین منشور مدینه، قانون و همزیستی مسالمتآمیز را پی ریختند.
حضرت محمد (ص) به مدت ۲۳ سال رسالت الهی را بر عهده داشتند و در ۲۸ صفر سال ۱۱ هجری (حدود ۶۳۲ میلادی) در سن ۶۳ سالگی در مدینه رحلت کردند. ایشان در حجره خود کنار مسجد النبی به خاک سپرده شدند.
پیامبر اسلام با رسالت خود، اسلام را به عنوان کاملترین دین الهی معرفی کردند. با ارائه قرآن و سنت، مسیر سعادت دنیا و آخرت بشر را مشخص نمودند و سلسله پیامبری را با ختم رسالت خود تکمیل کردند.