قبولی اعمال؛ چرا هر عبادتی پذیرفته نمی‌شود؟/ برای پذیرش اعمال در پیشگاه خداوند؛ این نکات را جدی بگیرید

به گزارش صدآنلاین، انسان فطرتاً دوست دارد تلاش‌ها و اعمالش پذیرفته و مورد قدردانی قرار گیرد، به ویژه عبادات و بندگی در پیشگاه خداوند. اما آیا هر عمل نیک به خودی خود مورد قبول واقع می‌شود؟ پاسخ منفی است. در آموزه‌های اسلامی، اعمال تنها زمانی مورد قبول قرار می‌گیرند که دارای شرایط اساسی باشند. بدون رعایت این شرایط، حتی بزرگ‌ترین تلاش‌ها نیز بی‌ثمر خواهند بود. در ادامه به مهم‌ترین شروط قبولی اعمال در اسلام می‌پردازیم.

ایمان؛ نخستین شرط قبولی اعمال

پذیرش هر عمل صالح، مستلزم ایمان به خداوند یگانه، پیامبران او، کتاب‌های آسمانی و روز جزا است. ایمانی که از قلب برخیزد و در رفتار و کردار انسان نمایان شود. قرآن کریم می‌فرماید:

«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا» (نساء: ۱۲۴)

اعمال کسانی که ایمان ندارند، هرگز مورد قبول نیست؛ زیرا اساس بندگی، ایمان است.

اخلاص؛ روح و جوهره عمل

شرط دیگر، اخلاص است. هر عملی باید خالص برای خداوند انجام شود و از ریا، خودنمایی و انگیزه‌های دنیوی دور باشد. عملی که برای جلب رضایت مردم یا کسب شهرت باشد، ارزشی در پیشگاه الهی ندارد. قرآن کریم می‌فرماید:

«وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفَاءَ وَیُقِیمُوا الصَّلاَّوَةَ وَیُؤَدُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِینُ الْقَیِّمَةِ» (بینه: ۵)

پیامبر اکرم (ص) نیز فرموده‌اند: «إنَّما الأعمالُ بالنِّیَّاتِ».

پیروی از سنت پیامبر (ص)

اعمال تنها زمانی مورد قبول هستند که مطابق سنت پیامبر (ص) انجام شوند. بدعت‌گذاری یا انجام عبادات به روش‌های غیرشرعی، باعث عدم پذیرش عمل می‌شود. قرآن می‌فرماید:

«قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي یُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» (آل عمران: ۳۱)

محبت الهی و بخشش گناهان، در گرو پیروی از سنت پیامبر است.

ولایت اهل بیت (ع)؛ شرط کمال در مذهب تشیع

در تشیع، پذیرش ولایت اهل بیت (ع) شرط کمال برخی اعمال است. اطاعت از دستورات الهی از طریق جانشینان برحق پیامبر، موجب قبولی عبادات می‌شود. امام باقر (ع) فرموده‌اند:

«مَنْ دَانَ اللَّهَ بِعِبَادَةٍ یُجْهِدُ فِیهَا نَفْسَهُ وَلا إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعُهُدُ فِیهَا نَفْسَهُ وَلا إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعُه»

بدون پیروی از ولایت اهل بیت، عبادت ناقص است.

تقوا؛ پرهیز از گناه

تقوا به معنای پرهیز از گناهان و انجام واجبات الهی است. خداوند می‌فرماید:

«إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ» (مائده: ۲۷)

تقوا، قلب و روح را پاک کرده و زمینه پذیرش اعمال را فراهم می‌کند.

ادای حقوق دیگران

عبادات اجتماعی مانند زکات، خمس و انفاق، تنها زمانی مورد قبول‌اند که حقوق دیگران رعایت شود. ظلم به دیگران یا پایمال کردن حقوقشان، مانع از پذیرش اعمال می‌شود.

طهارت؛ پاکیزگی ظاهری و باطنی

طهارت هم شامل پاکیزگی ظاهری و هم پاکی باطنی است. اعمالی مانند نماز، در فضایی پاک و با قلبی صاف، ارزش و اثر بیشتری دارند.

قبولی اعمال در پیشگاه خداوند محدود به انجام ظاهری عبادات نیست. ایمان خالص، اخلاص، پیروی از سنت پیامبر، پذیرش ولایت اهل بیت، تقوا، رعایت حقوق دیگران و طهارت، از مهم‌ترین شروط پذیرش هستند. هر مسلمانی که خواهان قبولی عباداتش است، باید تمام این شرایط را رعایت کند تا رضایت الهی شامل حال او شود.