پنجشنبه ۰۸ آذر ۱۴۰۳
بازدید:۲۸۱
مراسم دعای چله نوزاد، یکی از رسوم قدیمی در برخی فرهنگ‌هاست که با هدف محافظت از نوزاد در برابر آسیب‌های خیالی انجام می‌شود. اما کارشناسان دینی و علمی معتقدند این رسوم ریشه در خرافات دارد و در متون دینی هیچ مبنای شرعی ندارد.یکی از رسوم قدیمی در برخی فرهنگ‌ها، انجام مراسمی به نام "دعای چله نوزاد" است که معمولاً چهل روز پس از تولد نوزاد انجام می‌شود. این مراسم شامل شست‌وشوی نوزاد و خواندن دعایی خاص است که به باور برخی، برای رشد استخوان‌ها و سلامت کودک ضروری است. اما آیا این مراسم مبنای دینی یا علمی دارد؟
باورهای عامیانه درباره دعای چله نوزاد
بسیاری از افراد معتقدند اگر نوزاد تحت تأثیر "چله" قرار گیرد، استخوان‌هایش به خوبی رشد نمی‌کند، ضعیف باقی می‌ماند و ممکن است قد کوتاهی داشته باشد. برای جلوگیری از این وضعیت، گفته می‌شود که باید دعای خاصی خوانده شود.
نمونه‌ای از این دعا چنین است:
«اعوذ بالله من الشیطان الرجیم سبحان الله الملکُ الجبّار سبحان الله العزیز الغفّار سبحان الله الکبیر المتعال؛ بریدم چله فلان بن فلانه را (و اگر دختر بود به جای "بن"، "بنت" گفته شود) از دیو و پری و آدمی و بنات حوا بحق محمّد و آله.»
این دعا را معمولاً چهار بار بر نخ ابریشمی قرمز و سفید خوانده و آن نخ را به چهار قسمت تقسیم کرده و در چهار گوشه اتاق دفن می‌کنند. باور بر این است که این عمل، بیماری یا مشکل را از بین می‌برد.
دیدگاه دین درباره دعای چله نوزاد
طبق نظر علما و مراجع دینی، دعای چله نوزاد هیچ مبنای شرعی ندارد و جزو خرافات محسوب می‌شود. به عنوان نمونه، آیت‌الله مکارم شیرازی در پاسخ به پرسشی درباره غسل نوزاد در روز چهلم چنین بیان کرده است:
«این رسم هیچ گونه مبنای شرعی ندارد و باید ترک شود. غسل دادن نوزاد تنها در روزهای اولیه تولد (در صورت نداشتن ضرر برای کودک) مستحب است.»
همچنین، روایت‌هایی از ائمه اطهار (ع) وجود دارد که توصیه می‌کنند نوزاد را در روزهای اولیه تولد از آلودگی‌های ولادت پاک کنند، چرا که این کار مانع از نزدیک شدن شیطان به کودک می‌شود.
فلسفه و ریشه تاریخی باورهای مرتبط با چله
"چله‌ور" یا "چله بریدن"، از باورهای قدیمی است که ریشه در فرهنگ عامیانه دارد. در گذشته، زنان تازه زایمان‌کرده یا عروس‌های تازه ازدواج‌کرده را تا چهل روز از برخی امور منع می‌کردند؛ برای مثال، گفته می‌شد نباید به چشمه، حیوانات یا افراد مشابه خود نزدیک شوند، زیرا این کار ممکن است موجب بیماری یا مشکلاتی مانند نازایی شود.
این باورها در برخی مناطق حتی به مراحل پیچیده‌تری گسترش یافته است؛ مثلاً معتقد بودند که برای دفع نحسی چله، باید مراسمی خاص برگزار شود و دعایی خوانده شود.
دعای چله نوزاد از دیدگاه علمی
علم پزشکی هیچ تأیید یا شواهدی برای این باورها ارائه نمی‌دهد. رشد نوزاد وابسته به عوامل ژنتیکی، تغذیه مناسب و مراقبت‌های بهداشتی است. تأثیر دعاهایی با مبنای خرافی یا اجرای مراسم سنتی، هیچ نقشی در رشد استخوان‌ها یا بهبود سلامت کودک ندارد.
جمع‌بندی: آیا دعای چله نوزاد ضروری است؟
در نهایت، شایسته است که انسان به جای توسل به باورهای عامیانه و خرافی، به خداوند توکل کند و از او طلب خیر و برکت نماید. دعا و نیایش با خداوند در هر شکل و زبانی، مطلوب و پسندیده است، اما باید از آلوده کردن این امر مقدس به خرافات پرهیز کرد.