دوشنبه ۰۵ آذر ۱۴۰۳
بازدید:۲۸۶
تعریف تزکیه تزکیه در زبان عربی از ریشه «ز ـ ک ـ و» به معنای رشد، پاکیزه‌سازی و دور ساختن عیوب از چیزی است. در اصطلاح دینی، تزکیه به معنای پاک کردن نفس از آلودگی‌ها و صفات رذیله و پرورش آن به صفات جمیل و عالی است.به گزارش صد آنلاین، تفاوت تزکیه با تطهیر و تهذیب تفاوت اصلی میان تزکیه، تطهیر و تهذیب در این است که تطهیر به معنای پاک کردن از آلودگی‌هاست، در حالی که تزکیه به معنای رشد و شکوفایی است. تهذیب نیز به معنای پالایش و اصلاح نفس برای رسیدن به صلاح و خلوص است.
تزکیه در قرآن در قرآن، تزکیه به عنوان یکی از اهداف مهم پیامبران مطرح شده است. در سوره شمس، خداوند پس از یازده سوگند می‌فرماید که کسانی که نفس خود را تزکیه کنند، رستگار خواهند شد. تزکیه در قرآن به معنای دور ساختن ناپاکی‌ها از قلب انسان و برآوردن ویژگی‌های اخلاقی برتر است.
تزکیه نفس: رشد و تعالی معنوی تزکیه نفس به معنای پرورش و شکوفایی ابعاد معنوی انسان است. قرآن به آن به عنوان فرآیند تکامل نفس اشاره دارد که انسان را به سوی کمال و سعادت هدایت می‌کند. این فرآیند در برگیرنده اصلاح اخلاقی و تربیتی است.
مراحل هفتگانه تزکیه نفس
- نفس امّاره: در این مرحله، نفس انسان تحت سلطه غرایز و شهوات است.
- نفس لوّامه: در این مرحله، انسان کم‌کم به تمیز میان خوبی و بدی می‌پردازد و از انجام کارهای ناپسند پشیمان می‌شود.
- نفس ناطقه یا متفکّره: در این مرحله، قوای فکری و عقلانی انسان به شکوفایی می‌رسد.
- نفس عاقله یا ملهمه: عقل به عنوان حاکم اصلی در زندگی انسان عمل می‌کند و اراده عقلانی بر تمامی رفتارهای فرد تأثیر می‌گذارد.
- نفس مطمئنّه: در این مرحله، انسان به آرامش درونی دست می‌یابد و از خطاها و گناهان محفوظ می‌ماند.
- نفس راضیه: در این مرحله، انسان به تسلیم و رضا در برابر اراده خداوند می‌رسد و در برابر مصائب و چالش‌ها صبور و راضی است.
- نفس مرضیّه: این مرحله بالاترین مقام کمال انسانی است که انسان به کمال روحی و معنوی می‌رسد و ارتباطی عمیق با روح خداوند برقرار می‌کند.
نتیجه‌گیری تزکیه نفس به معنای پاک کردن و پرورش ابعاد معنوی انسان است تا او به کمال برسد. در قرآن، تزکیه به عنوان یکی از اهداف اساسی پیامبران معرفی شده است و دستیابی به آن، موجب رشد فردی و نزدیکی به خداوند می‌شود.