شنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۳
بازدید:۲۱۱
صد آنلاین | قضا و قدر به معنای تعیین و اندازه‌گیری همه چیز توسط خداوند متعال است. قضا به حکم و قطعیت اشاره دارد، در حالی که قدر به معنای اندازه و ارزش اشیاء است.به گزارش صد آنلاین، در حقیقت، قضا و قدر به تعیین خصوصیات هر آفریده قبل از آفرینش اشاره دارد.
تعریف قضا و قدر
-
قضا: به معنای حکم و حتمیت است. در نظام آفرینش، قضا به تحقق یک واقعیت از میان چندین امکان اشاره دارد. به عبارتی، وقتی علل و اسباب خاصی فراهم می‌شود و تنها یک گزینه از بین آنها تحقق می‌یابد، این حالت را قضا می‌نامیم.
-
قدر: به معنای اندازه‌گیری و تعیین حدود است. در این زمینه، خداوند برای هر موجودی اندازه‌ای خاص قرار داده است. قرآن می‌فرماید: «إنّا کلّ شی خلقناه بقدر»؛ یعنی ما هر چیزی را به اندازه خلق کردیم.
تقسیم‌بندی قضا و قدر
قضا و قدر به دو نوع علمی و عینی تقسیم می‌شوند:
-
قضا و قدر علمی: به علم خداوند نسبت به خصوصیات و حدود هر شیء قبل از آفرینش اشاره دارد. خداوند از ضرورت وجود اشیاء و شرایط خاص آنها آگاه است.
-
قضا و قدر عینی: به تعیین و تحدید اوصاف ذاتی و عرضی موجودات توسط خداوند مربوط می‌شود. قضا عینی به معنای اعطای ضرورت وجود به مخلوقات است.
قضا و قدر و نظام آفرینش
خداوند برای هر موجودی علل و اسبابی قرار داده که هستی و خصوصیات آن به این عوامل وابسته است. این نشان‌دهنده عدم تصادفی بودن حوادث در جهان است. به همین ترتیب، انسان‌ها نیز بر اساس تفکر و تصمیم‌گیری خود عمل می‌کنند و هر حادثه‌ای در جهان دارای علتی مشخص است.
اختیار انسان در قضا و قدر
تقدیر الهی با اختیار انسان تضاد ندارد. خداوند مقرر کرده است که انسان با اراده و اختیار خود یکی از راه‌ها را انتخاب کند. به عبارت دیگر، سرنوشت انسان تحت تأثیر اراده و انتخاب خود اوست. امام علی (ع) به این نکته اشاره می‌کند که انتخاب‌های انسان به قضا و قدر او مربوط می‌شود.
قضا و قدر در قرآن
در قرآن، واژه «قضا» به سه معنا به کار رفته است:
- خلق و اتمام: به معنای آفریدن و ایجاد، مانند «فقضاهنّ سبع سموات فی یومین».
- اعلان کردن: به معنای خبر دادن، مانند «وقضینا الی بنی اسرائیل فی الکتاب».
- حکم و دستور: به معنای صدور حکم، مانند «وقضی ربّک ان لاتعبدوا الّا ایّاه».
قضا و قدر در روایات
امام علی (ع) و امام صادق (ع) در روایات مختلفی به تبیین قضا و قدر پرداخته‌اند و به اهمیت علم و حکمت الهی در این مقوله اشاره کرده‌اند. به طور کلی، قضا و قدر نه تنها بیانگر سرنوشت انسان‌ها بلکه نشان‌دهنده آزادی اراده و انتخاب آنها نیز هست.