به گزارش صد آنلاین،زوال عقل، یک واژه آشنا برای همه ماست که بیشتر در میان جمعیت سالمند شنیده میشود. این اصطلاح به اختلال در توانایی تفکر، به خاطر سپردن و تصمیمگیری اشاره دارد و نه یک بیماری خاص. با افزایش سن، نگرانیها درباره کاهش عملکرد مغزی و تبعات ناشی از آن، نظیر هزینههای بالا برای مراقبت از افراد مبتلا به این اختلال، بیشتر میشود.
بر اساس آمارهای منتشر شده، حدود پنج درصد از افراد ۷۱ تا ۷۹ ساله و حدود ۳۷ درصد از افراد ۹۰ ساله دچار زوال عقل هستند. این وضعیت به ویژه برای خانوادهها و افراد نزدیک به این بیماران نگرانیهای جدی به وجود میآورد، چراکه هزینههای مراقبت از یک فرد مبتلا به آلزایمر، شایعترین نوع زوال عقل، به طور متوسط به ۳۲۹ هزار و ۳۶۰ دلار میرسد. در این مقاله، به بررسی زوال عقل، علائم آن، و تفاوتهای آن با دیگر اختلالات مغزی خواهیم پرداخت. آیا میتوان با آگاهی و تغییر عادات روزمره از این ترس بزرگ جلوگیری کرد؟
زوال عقل، به عنوان یک اصطلاح برای اختلال در تواناییهای شناختی، یکی از بزرگترین ترسهای انسانها در سنین بالا به شمار میآید. دکتران و متخصصان تاکید میکنند که این اختلال تنها با معاینههای پزشکی و گاهی حتی با استفاده از تصویربرداری از مغز قابل تشخیص است. بنابراین، فراموش کردن یک کلمه یا گم کردن کلیدها به معنای زوال عقل نیست. از دست دادن حافظه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد و در برخی موارد به دلایل طبیعی ناشی از پیری به وجود آید.
از دست دادن حافظه طبیعی
با افزایش سن، تغییرات فیزیکی و شناختی طبیعی هستند. افراد مسن ممکن است با مشکلاتی در به خاطر آوردن مواجه شوند که به طور طبیعی اتفاق میافتند. آیا تا به حال در تلاش برای یادآوری یک اسم خاص، احساس سردرگمی کردهاید؟ یا فراموش کردهاید که چه کسی را در یک فروشگاه دیدید؟ این مشکلات بخشی از روند طبیعی پیری به حساب میآیند.
اما مشکل جدیتر زمانی پیش میآید که فرد نام کسی را که هر روز میبیند فراموش کند یا نتواند به مکانهای آشنا برود. این میتواند نشانهای از «اختلال شناختی خفیف» باشد که در صورت عدم رسیدگی ممکن است پیشرفت کند. در این مواقع، مراجعه به پزشک ضروری است تا ارزیابیهای لازم انجام شود.
علائم و نشانههای زوال عقل
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC) مشکلاتی از قبیل حافظه، توجه، ارتباطات، استدلال و قضاوت را به عنوان علائم احتمالی زوال عقل فهرست کرده است. زوال عقل معمولاً به صورت تدریجی و طی ماهها یا سالها پیشرفت میکند، در حالی که مشکلاتی مانند دلیریوم (روانآشفتگی) به طور ناگهانی ایجاد میشوند و میتوانند در عرض چند ساعت یا روز به وجود آیند. همچنین، افسردگی نیز میتواند باعث بروز مشکلات مشابهی در حافظه شود.
زوال عقل و انواع دیگر مشکلات مغزی
بیماری آلزایمر، شایعترین نوع زوال عقل، علائم مشابهی با زوال عقل عروقی دارد. علائم مشترک شامل سردرگمی، گم شدن، فراموش کردن اعضای خانواده و مشکلات در محاسبات ساده است. برخی بیماریها مانند اختلالات تیروئید و سفلیس نیز میتوانند علائم مشابه زوال عقل ایجاد کنند. در عین حال، شناخت و نظارت مناسب بر ایمنی افراد مبتلا به زوال عقل در خانه حیاتی است.
دلیریوم و افسردگی
دلیریوم یک تغییر سریع در شناخت یا عملکرد ذهن است و ممکن است در افرادی که به بیماریهای حاد مبتلا هستند، ایجاد شود. خطر ابتلا به دلیریوم با افزایش سن و آسیبهای قبلی مغزی بیشتر میشود. افسردگی نیز در سنین بالا شایعتر میشود و میتواند با علائمی نظیر اضطراب، ناامیدی و مشکلات حافظه خود را نشان دهد. در صورت مشاهده نشانههای افسردگی، مشاوره با متخصص امری ضروری است.
زوال عقل و دیگر اختلالات شناختی میتوانند ترسناک باشند، اما آگاهی از علائم و نشانهها میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر کمک کند. هر گونه تغییر در حافظه یا تفکر باید با پزشک در میان گذاشته شود. زوال عقل یک مشکل سلامتی است که نیاز به تشخیص و درمان صحیح دارد، و نه یک «نقص شخصیتی». بنابراین، با دقت و آگاهی به این شرایط باید برخورد کرد تا از عواقب آن جلوگیری شود.