سرانجام نخست وزیر نامحبوب ژاپن در برابر فشارهای درون حزبی خود سر تعظیم فرود آورده است و اعلام به کناره گیری کرد اما مشخص نیست که آیا حزب، واقعاً آماده انتخاب نامزدی است که نگرانیهای عمومی را برآورده کند یا خیر.
هنگامی که فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن در روز چهارشنبه استعفا داد، او آخرین نفر در صف رو به رشد رهبران نامحبوب شد که در یک سیستم سیاسی اسکلروتیک که با ناامیدی فزاینده مردم مواجه شده است، حرکت می کند. آقای کیشیدا، 67 ساله، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که در رقابت رهبری حزب لیبرال دموکرات حاکم در سپتامبر که برنده آن نخست وزیر خواهد شد، نامزد نخواهد شد.
آقای کیشیدا، حتی زمانی که برای اولین بار در اکتبر 2021 به قدرت رسید، محبوبیتی نداشت و در ماههای اخیر میزان محبوبیت او به پایینترین سطح کاهش یافته است. اما با وجود همه اینها، اگرچه نظرسنجیها نارضایتی عمیق مردم ژاپن را از حزب حاکم نشان داده است، اما به ندرت در صندوقهای رای ظاهر میشود. مشارکت کم رای دهندگان و مخالفان سیاسی ضعیف در ژاپن، حزب لیبرال دموکرات را تا حد زیادی از فشار ناشی از شکست احتمالی در انتخابات عمومی دور نگه داشته است. آقای کیشیدا روز چهارشنبه گفت که امیدوار است تصمیم او لیبرال دموکرات ها را قادر به ایجاد یک تغییر بزرگ کند. او گفت: «دولت تنها با اعتماد مردم میتواند وجود داشته باشد و من تصمیم خود را بر اساس تمایل شدید برای پیشبرد اصلاحات سیاسی اتخاذ کردم.» واضحترین قدم اول برای نشان دادن اینکه حزب لیبرال دموکرات در حال تغییر است، کنارهگیری من است.» اما اینکه آیا کارگزاران قدرت نخبگان حزب حاکم در نهایت آماده هستند تا نامزدی را انتخاب کنند که بتواند و مایل به ایجاد هرگونه تغییر قابل توجهی باشد - پس از سال ها مقاومت در برابر این فشار - یک سوال بزرگ است که در ماه آینده در ژاپن وجود دارد.
در ماههای اخیر، آقای کیشیدا در واکنش به رسوایی دیگری که مربوط به قانونگذاران برجسته در حزب لیبرال دموکرات بود، شاهد کاهش محبوببت دولت خود بود. شهرت او همچنین به دلیل افزایش قیمتها که بر خانوارها و اقتصاد گستردهتر ژاپن فشار آورده است، تضعیف شده است. تحلیلگران سیاسی گفتند که شهرت آقای کیشیدا به این دلیل لطمه خورد که به او به عنوان یک رهبر نگریسته میشد که قادر به ارائه راهحلهای جسورانه برای مشکلاتی مانند کاهش سریع جمعیت ژاپن، اقتصاد ضعیف و سطح بالای بدهی نیست. در جبهه داخلی، آقای کیشیدا تا حد زیادی سیاستهای اقتصادی طولانیمدت حزب حاکم را حفظ کرده است، اگرچه آنها نتوانستهاند رکود کشور را کاهش دهند. با وجود اینکه آقای کیشیدا تنها کمتر از سه سال در این سمت حضور داشت، هشتمین نخست وزیر ژاپن با سابقه طولانی ترین دوره خدمت خود شد. اکنون، استعفای او نگرانیها را در داخل ژاپن زنده میکند مبنی بر اینکه این کشور ممکن است به درهای گردان نخستوزیرانی که مدتها چشمانداز سیاسی آن را مشخص کرده است، بازگردد.
جدا از نخست وزیر سابق شینزو آبه، که بیش از هر رهبر ژاپنی دیگر خدمت کرد، از سال 2012 تا 2020، ژاپن شاهد یک سری از نخست وزیران نسبتا کوتاه مدت بوده است که در اعمال تغییرات چشمگیر در سیاست شکست خورده اند و به زودی پس از ترک پست به فراموشی سپرده می شوند. مقامات دولتی و کارشناسان امنیتی می گویند که نیاز به رهبری قوی و تزلزل ناپذیر از ژاپن امروز، در لحظه ای که عدم اطمینان ژئوپلیتیک آشکار وجود دارد، ضروری است. ژاپن، متحد حیاتی آمریکا، نه تنها با کره شمالی تهاجمی فزاینده، بلکه با تهدیدات ناشی از چین مواجه است که شامل تعمیق روابط اقتصادی و نظامی این کشور با روسیه و ترس از درگیری احتمالی با تایوان است. در زمان حضور آقای کیشیدا، او از نزدیک با پرزیدنت بایدن برای تقویت همکاری نظامی و اقتصادی بین دو متحد دیرینه و با کره جنوبی که روابط ژاپن با آن مدتها متشنج بوده، همکاری کرد. کن جیمبو، استاد سیاست بینالملل و امنیت در دانشگاه توکیو گفت که دولتهای آبه و کیشیدا «نسبتاً باثبات بودند که برای دیپلماسی ژاپن خوب بود». آقای جیمبو گفت، در حالی که آقای کیشیدا انرژی لازم برای بهبود شهرت حزب حاکم در ژاپن را نداشت، او به عنوان یک وزیر خارجه باسابقه از قدرت خود استفاده کرد. آقای جیمبو گفت که چالش رهبر بعدی حزب لیبرال دموکرات مقابله با عدم اطمینان سیاسی در خارج - به ویژه در داخل ایالات متحده - و ترویج سیاست هایی در داخل کشور است که به جلب حمایت مردم ژاپن کمک می کند.
وی افزود: "مطمئن نیستم که ژاپن یک دولت طولانی مدت دیگر داشته باشد." در اوایل سال جاری، آقای کیشیدا جناح خود را در لیبرال دموکرات ها به دلیل رسوایی مربوط به بودجه مبارزات انتخاباتی منحل کرد.
نخست وزیر تلاش های مختلفی برای بازگرداندن اعتماد انجام داد، از جمله ایجاد قانونی برای اصلاح قوانین مالی مبارزات انتخاباتی. او همچنین پس از افشای روابط گسترده این گروه با سیاستمداران محافظهکار ژاپنی در پی ترور شینزو آبه، نخستوزیر سابق، به دنبال انحلال شاخه ژاپن از کلیسای وحدت ملی بود. این حرکت ها نتوانست محبوبیت آقای کیشیدا را افزایش دهد.
یک نظرسنجی هفته گذشته توسط NHK، پخش عمومی، نشان داد که محبوبیت آقای کیشیدا تنها 25 درصد است که از حدود 50 درصد در زمان تصدی این نقش کاهش یافته است. آقای کیشیدا در سال 2021، پس از یک سال که در آن رأی دهندگان به طور فزاینده ای از مدیریت دولت با همه گیری و مشکلات اقتصادی مرتبط ناامید شده بودند، به قدرت رسید.
او به نگرانیهای عمومی با تعهد به معرفی «سرمایهداری جدید» و تشویق شرکتها به توزیع بیشتر سود خود بین کارگران پاسخ داد.
هارومی آریما، یک تحلیلگر سیاسی مستقل، گفت که آقای کیشیدا تلاش کرد تعدادی از سیاست ها را با هدف افزایش حمایت داخلی اجرا کند. اینها شامل یارانه به خانواده ها با هدف بهبود زاد و ولد پایین ژاپن و چندین هدف، مانند دوبرابر کردن درآمد مردم بود که در نهایت غیر واقعی و عملا نشد.
باید بگویم که در نهایت، آقای کیشیدا «هیچ کارتی برای بازی ندارد»