وقتی صحبت از کنترل سطح قند خون میشود، بیشتر مردم به کربوهیدرات فکر میکنند اما نتایج تحقیقات جدید دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا نشان میدهد که برای برخی ممکن است به همان اندازه توجه به پروتئینها و چربیها در رژیم غذاییشان مهم باشد.
این تحقیق اولین مقایسه در مقیاس بزرگ است که نشان میدهد چگونه افراد مختلف در پاسخ به هر یک از سه درشت مغذیها یعنی کربوهیدراتها (گلوکز)، پروتئینها (اسیدهای آمینه) و چربیها (اسیدهای چرب) انسولین تولید میکنند.
یافتهها نشان میدهد که تولید هورمون تنظیمکننده قند خون انسولین بسیار پویاتر و فردیتر از آن چیزی است که پیش از این تصور میشد، در حالی که برای اولین بار زیرمجموعهای از جمعیت را نشان میدهد که بیش از حد به غذاهای چرب واکنش نشان میدهند.
دکتر جیمز جانسون، محقق ارشد، استاد علوم سلولی و فیزیولوژیکی در دانشگاه گفت: گلوکز محرک شناختهشده انسولین است، اما ما از دیدن چنین تنوع بالایی شگفتزده شدیم، بهطوریکه برخی افراد واکنش قوی به پروتئینها و برخی دیگر به چربیها نشان میدهند که پیش از این هرگز مشخص نشده بود.
انسولین نقش مهمی در سلامت انسان ایفا میکند، نقش انسولین در همه چیز، از دیابت گرفته که در آن بسیار کم است تا چاقی، افزایش وزن و حتی برخی از انواع سرطان که در آن بسیار زیاد است.
این یافتهها پایهای برای تغذیه فردمحور شده است که میتواند نحوه درمان و کنترل طیف وسیعی از بیماریها را تغییر دهد.
برای این تحقیق، محققان آزمایشهایی را روی جزایر پانکراس از ۱۴۰ اهداکننده مرد و زن در دامنه سنی وسیعی انجام دادند. این جزایر در معرض هر یک از سه درشت مغذی قرار گرفتند، در حالی که محققان پاسخ انسولین را در کنار 8000 پروتئین دیگر اندازهگیری کردند.
اگرچه بیشتر سلولهای جزایر اهداکننده قویترین پاسخ انسولین را به کربوهیدراتها داشتند، حدود ۹ درصد به پروتئینها بهشدت پاسخ دادند، در حالی که 8درصد دیگر سلولهای اهداکننده بیش از هر ماده مغذی دیگری، حتی گلوکز، به چربیها واکنش نشان دادند.
دکتر ژلن کولیک، یکی از همکاران تحقیقاتی در آزمایشگاه جانسون در دانشگاه بریتیش کلمبیا ابراز کرد: این تحقیق باور قدیمی را که چربیها اثرات ناچیزی بر ترشح انسولین در همه افراد دارند، به چالش میکشد. با درک بهتر از محرکهای تولید انسولین یک فرد، ما بهطور بالقوه میتوانیم راهنماییهای غذایی متناسبی ارائه کنیم که به افراد کمک میکند سطح قند خون و انسولین خود را بهتر کنترل کنند.
گروه تحقیقاتی همچنین زیرمجموعهای از سلولهای جزایر اهداکنندگانی را که دیابت نوع ۲ داشتند، بررسی کردند. همانطور که انتظار میرفت، این سلولها پاسخ انسولین پایینی به گلوکز داشتند. با این حال، محققان از مشاهده اینکه پاسخ انسولین آنها به پروتئینها تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است، شگفتزده شدند.
دکتر کولیک توضیح داد: یافته ما بهراستی این قضیه را تقویت میکند که رژیمهای غذایی غنی از پروتئین میتوانند مزایای درمانی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ داشته باشند و نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد ترشح انسولین تحریکشده با پروتئین را برجسته میکند.
این گروه تجزیهوتحلیل جامع بیان پروتئین و ژن روی سلولهای جزایر پانکراس انجام دادند و بینشهایی را در مورد ویژگیهای مولکولی و سلولی که تولید انسولین را شکل میدهند، ارائه کردند.
محققان میگویند که در آینده میتوان از آزمایش ژنتیک برای تعیین اینکه کدام درشت مغذیها به احتمال زیاد پاسخ انسولین را تحریک میکنند، استفاده کرد.
بهعنوان گام بعدی، محققان امیدوارند کار خود را به مطالعات بالینی گسترش دهند که عکسالعمل انسولین به سه عنصر درشت مغذی را در محیط واقعی آزمایش کند و بر اساس یافتهها شروع به توسعه رویکردهای تغذیه فرد محور کنند.
نتایج این تحقیق در مجله Cell Metabolism منتشر شده است.