به گزارش صد آنلاین ، در استان زیبای اردبیل و در ۸۵ کیلومتری شمال شرق شهرستان مشکین شهر از شهرهای این استان، یک بنای تاریخی مهم قرار دارد که هم تاریخی شنیدنی دارد و هم معنی لغوی آن جالب است که به قلعه تاریخی قهقهه معروف است. این دژ یا قلعه که به ترکی قاه قاه قالاسی نام دارد و معنی آن به فارسی یعنی قلعه قهقهه، از نظر لغوی به معنی صدای بلند خنده است و یک نظر دیگر هم هست که به معنی آواز کبک است.
شهرت و معروفیت بسیار زیاد قلعه تاریخی قهقهه در تاریخ به خاطر این است که محل زندانی شدن و حبس اشخاص تاریخی و سیاسی معروفی مثل شاهزادگان عصر صفویه و دیگر افراد در دورههای گذشته است. قلعه تاریخی قهقهه در بخش مرادلو و در میان روستای قره آغاج کلان و روستای گنچویه از روستاهای مشکین شهر است. امروز الی گشت در ایرانگردی آخر هفته شما را به قلعه تاریخی قهقهه میبرد تا با حوادث تاریخی و ویژگیهای طبیعی این قلعه آشنا شوید.
بر اساس آنچه که در تحقیقات باستانشناسان و تاریخ نگاران درباره تاریخ این قلعه ثبت شده قدمت بنای این قلعه را از دوران قبل از اسلام میدانند و گویا در این دوران این قلعه یک پایگاه مهم محسوب میشده است بویژه در دوره بابک و نیز در دوره صفویان اهمیت ویژهای داشته است تا جایی که سالها به عنوان خزانه سلطنتی بوده و همچنین به عنوان مهمترین زندان کاربرد داشته است. تاریخ این دژ یا قلعه تاریخی قهقهه در زمان صفویان بویژه حائز اهمیت است.
امکانات طبیعی موجود در قلعه قهقهه و تغییر کمی که انسان در آن بوجود آورده این قلعه را به عنوان یک بنای طبیعی تاریخی معروف کرده است که به عنوان قلعهای دست نیافتنی و محکم، امنترین و بهترین مکان برای نگهداری جواهرات سلطنتی و خزاین شاه بوده و از طرفی مکانی به دور از هرگونه دسترسی برای حبس و زندانی کردن زندانیان سیاسی و شورشیان محسوب میشد.
در کتاب عالم آرای عباسی تالیف اسکندر بیگ در توصیف این قلعه آمده است که این قلعه در قراچه داغ بر بلندی قلهی کوهی سنگی قرار گرفته و قلعهای مستحکم وعالی است. در کتاب خلد اثر محمد یوسف واله اصفهانی هم به موقعیت و ویژگیهای طبیعی این قلعه اشاره شده است. اما از مهمترین و مشهورترین زندانیان دژ قهقهه یا قلعه تاریخی قهقهه فرزند شاه تهماسب یکم صفوی یعنی اسماعیل میرزا است که در حقیقت همان شاه اسماعیل دوم و پسر ارشد شاه تهماسب یکم که سرکرده و سلطان قزلباشها است. شاه اسماعیل دوم در جنگجویی و شجاعت شهره بود و در میدان مبارزه شمشیر زنی بی پروا بود که در نتیجه دخالت بی اندازه در امور سلطنت پدرش شاه تهماسب، و سرپیچی از دستورات او دستگیرش کردند و به مدت نوزده سال و اندی در زندان مخوف و وحشتناک این قلعه عمر را سپری کرد تا اینکه مرگ پدر چرخ گردون را به کام و رام او گرداند و با رهایی از این قلعه بر مسند قدرت نشسته و تاج و تخت شاهی را بدست آورد. طبیعی است که این شاهزاده صفوی بعد از به قدرت رسیدن همه کسانی را که در این نوزده سال در حق او حتی کوچکترین اهمال و کوتاهی و قصوری کرده بودند و برای آزادی او تلاش نکرده بودند گردنشان را با تیغ تیز انتقام بنوازد و همه را از میان بردارد.