در سال 1294 برای اولین بار قانون انحصار دولتی دخانیات به تصویب مجلس وقت رسید.
در سالهای 1302 و 1307 تغییراتی در قانون انحصار ایجاد و موازین مربوط به انحصار تحکیم و زمینه آن گسترش یافت. بر اساس قانون مصوب اسفند 1307 حق واردات و صادرات، خرید، فروش، ساخت، واگذاری و حمل و نقل اجناس دخانیه و انواع کاغذ سیگارت و متفرعات آن در سراسر کشور در انحصار دولت قرار گرفت و در پی آن "موسسه انحصار دولتی دخانیات ایران" تأسیس شد.
در سال 1310 قوانین انحصار دخانیات تقویت و به موجب آن حق نگهداری و به کار انداختن ادوات توتون و ماشین های کاغذبری و صحافی کاغذ سیگار و ماشین های سیگارپیچی و متفرعات آن به این مؤسسه اختصاص یافت و کشاورزان نیز موظف به فروش فرآوردههای دخانی خود به مرکز خرید دولتی شدند و دولت موکلف شد بازار تجاری توتون را بدست گیرد.
متعاقب آن و پس از تامین زمین، ادوات و ماشین آلات و ... در خیابان قزوین (محل فعلی شرکت) اولین کارخانه دولتی تولید سیگارت در سال 1316 در تهران افتتاح گردید.
در سال 1347 مؤسسه انحصار دخانیات ایران با انتقال کلیه دارایی ها و حقوق و دیون به شرکت دخانیات ایران تغییر نام داد و از وزارت "دارایی" آن زمان منفک و به وزارت "تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی" پیوست.
در سال 1356 شرکت دخانیات ایران به وزارت صنایع واگذار شد و در سال 1392 با واگذاری 55 درصد از سهام شرکت متبوع به صندوق بازنشستگی فولاد، این شرکت رسماً غیردولتی اعلام و کلیه وظایف حاکمیتی از دوش شرکت دخانیات ایران برداشته شد و به عنوان یکی از شرکتهای زیرمجموعه این موسسه معرفی گردید.