تپه حسنلو در ۷ کیلومتری شهر نقده و ۸۵ کیلومتری جنوب ارومیه قرار دارد که یکی از تپههای باستانی و مهم ایران محسوب میشود. آثار و شواهد تاریخی بسیاری در حفاری این تپه به دست آمده است. در سال ۱۳۵۱ هیئت باستان شناسی ایران و آمریکا با سرپرستی دکتر دایسون به کاوش در تپه حسنلو پرداختند. در حین کاوشها آثار و اطلاعات تاریخی مهمی از این تپه به دست آمد، اما جالب توجهترین چیزی که از کاوشها یافت شد اسکلت جالبی از یک زوج است. این اسکلت حکایت از یک معاشقه پیش از مرگ را دارد که زوج تپه حسنلو را ابدی ساخت. این اسکلت مرد و زنی را نشان میدهد که لحظه پیش از فرا رسیدن مرگشان، در حال بوسیدن هم بودند.
تحقیقات دانشمندان در دانشگاه پنسیلوانیا قدمت این اسکلت را ۸۰۰ سال پیش از میلاد تخمین زده اند.
در قبر زوج عاشق تپه حسنلو که از مرگ خود آگاه نبودند، تنها تخته سنگی بالای سر شخص سمت چپ پیدا شد. بعدها با انتشار اخبار آن، لقب " عشاق" را به خود اختصاص دادند. لقبی دیگر، چون "بوسه ۶۰۰۰ ساله" را برخی به این اسکلتها داده اند، اما باید این نکته را در نظر گرفت که قدمت آن در حدود سه هزار سال میباشد و این لقب نمیتواند عنوانی درست برای آن باشد.
در سال ۱۳۵۳ موزه دانشگاه پنسیلوانیا، عشاق ایرانی را در معرض نمایش قرار داد. تصویر زمان کشف و حالت اسکلتها به شماره ۹۷۴۸۲ موجود میباشد.
کشفیات تپه حسنلو تنها به عشاق ایرانی ختم نمیشود؛ جام زرین حسنلو، دسته پرنده شکل، اتاقی با اسکلتهایی که در جهات مختلف جان خود را از دست داده اند و... نیز از کشفیات این منطقه است.
4461/س