شاگرد آیت‌الله گلپایگانی: سادگی یعنی قناعت در دل، نه کمبود در زندگی

به گزارش خبرنگار صد آنلاین، در این گفت‌وگوی معنوی، حجت‌الاسلام و المسلمین سید مهدی حسین‌زاده—از شاگردان برجسته‌ٔ مرحوم آیت‌الله گلپایگانی(ره)—در تبیین الگوی زندگی ساده اما مؤمنانه از منظر سیره‌ٔ پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) سخن گفت.

🕊️ خبرنگار:

استاد، در آغاز بفرمایید چرا در روزگار رفاه‌طلبی و مصرف‌گرایی باید دوباره به مفهوم «ساده زیستن» برگردیم؟

استاد حسین‌زاده:

زیرا سادگی، فضیلت از دست‌رفتهٔ انسان معاصر است. جامعه‌ای که زیاده‌خواهی بر آن حاکم شود، ایمانش هم در معرض زوال است. الگوی ساده‌زیستی پیامبر اکرم(ص) نه برای فقر، بلکه برای رهایی از تعلق بود. رسول خدا(ص) بالشتی از لیف خرما داشت و به اصحاب فرمود:

«ما لی و للدنیا، إنما مثلی و مثل الدنیا كمثل راكبٍ استظلّ تحت شجرةٍ ثمّ راح و تركها»

من با دنیا چه کار دارم؟ دنیای من مانند سواری است که زیر سایه درختی استراحت کوتاهی می‌کند و سپس می‌رود.

🌸 خبرنگار:

اگر اجازه دهید، از هر یک از چهارده معصوم(ع) یک نکتهٔ برجسته در باب سادگی مؤمنانه ذکر بفرمایید.

استاد حسین‌زاده:

با کمال میل. هر یک از معصومان(ع) الگویی عینی از زهد و عزت توأمان هستند:

1. پیامبر اکرم(ص): ساده‌ترین لباس را می‌پوشید؛ کفش و لباسش را خود می‌دوخت.

   روایت: «کان رسول‌الله یرقع ثوبه و یخصف نعله و یخدم نفسه» — (پیامبر، جامه‌اش را وصله می‌کرد و کفشش را می‌دوخت و خود خدمت خود می‌کرد.)

2. حضرت زهرا(س): با نان جو و زندگی زاهدانه، کرامت را معنا کرد.

   روایت: سه روز غذا را به مسکین و یتیم و اسیر داد تا آیه «و یطعمون الطعام…» نازل شد.

3. امام علی(ع): نان جو و نمک غذای او بود.

   روایت: «یا دنیا غرّی غیری» — (ای دنیا، دیگری را فریب بده، من با تو کاری ندارم.)

4. امام حسن(ع): سادگی در بخشش؛ لباس خود را می‌بخشید.

   روایت: «أفضل الجود أن تبدأ بمن یحتاج إلیک قبل أن یسألک» — بخشش واقعی آن است که پیش از درخواست، نیازمندی را دریابی.

5. امام حسین(ع): زندگی‌اش آمیخته با بخشندگی و ایثار بود؛ سادگی روحش تا عاشورا امتداد داشت.

   روایت: «إنّی ما خرجت أشراً و لا بطراً» — قیام من برای فخر نبود، بلکه برای اصلاح امت جدم است.

6. امام سجاد(ع): پوشش ساده و دلِ بی‌تعلّق داشت.

   روایت: «کسی که دلبسته دنیا شود، خدا او را به غم دنیا گرفتار کند.»

7. امام باقر(ع): در میانه رفاه، سادگی در رفتار و گفتار داشت.

   روایت: «الکفاف من الدنیا أمان من تبعاتها» — داشتن به اندازه، انسان را از سختی‌های دنیا آسوده می‌کند.

8. امام صادق(ع): شاگردانش را از تکلف نهی می‌کرد.

   روایت: «إیاک و التکلف لما لا تحتاج إلیه» — از تجمل و زحمت بی‌فایده بپرهیز.

9. امام کاظم(ع): در زندان نیز زاهد بود و شکوه نمی‌کرد.

   روایت: «اللهم إنک تعلم أنی کنت أسألک أن تفرغنی لعبادتک» — پروردگارا، خود می‌دانی من از تو فراغت برای عبادت می‌خواستم.

10. امام رضا(ع): سفره‌ای بدون تشریفات داشت.

روایت: با خدمتکاران بر یک سفره می‌نشست و می‌فرمود: الخلق كلهم من طین.

11. امام جواد(ع): به جوانان می‌فرمود: حرمت خود را در سادگی حفظ کنید.

روایت: «من هانت علیه نفسه فلا تأمن شره» — کسی که کرامتش را در رفاه می‌فروشد، قابل اعتماد نیست.

12. امام هادی(ع): خانه‌ای ساده و دور از آراستگی ظاهری داشت.

روایت: «من تواضع لله رفعه الله» — هر که برای خدا فروتن شود، خدا او را بالا می‌برد.

13. امام حسن عسکری(ع): تقوا و صرفه‌جویی را امر مؤمن دانست.

روایت: «من قنع بما رزقه الله فهو أغنی الناس» — قناعت، بی‌نیازی واقعی است.

14. امام مهدی(عج): در دوران ظهور، عدالت و اعتدال را برقرار می‌سازد.

روایت: «یملأ الأرض قسطاً و عدلاً کما ملئت ظلماً و جوراً» — زمین را از عدالت پر می‌کند همان‌گونه که از ظلم پر شده بود.

💬 خبرنگار:

پس زندگی ساده یعنی بی‌تعلق بودن، نه بی‌نعمت بودن؟

استاد حسین‌زاده:

دقیقاً همین. سادگی مؤمنانه یعنی استفاده از نعمت بدون دل‌بستگی. انسان اگر «صاحب دل» شد، دیگر دل‌بستهٔ دنیا نیست. به تعبیر مرحوم آیت‌الله گلپایگانی(ره)، «ساده زیستی لباس اولیای الهی است و دل‌آزادی تاج مؤمنان.»

به گزارش صد آنلاین، الگوی اهل‌بیت(ع) در سادگی، مسیر رهایی از اسارت تجمل است. جامعه‌ای که در سادگی به‌دنبال عزت باشد، طعم ایمان را می‌چشد.