گفت‌وگو با دبیرکل بنیاد قرآن | از ذکر تا شبکه‌ اجتماعی؛ راه حل قرآن برای سلامت ذهن در عصر دیجیتال

به گزارش خبرنگار فرهنگی صد آنلاین ، در روزگاری که رسانه از سفره خانواده تا خلوت ذهن انسان نفوذ کرده، گفت‌وگو با حجت الاسلام و المسلیمن سید مهدی حسین‌زاده، دبیرکل بنیاد قرآن، فرصتی است برای فهم اینکه قرآن کریم چگونه می‌تواند مسیر کنترل مصرف رسانه‌ای را برای خانواده‌ها روشن کند.

🔹 صدآنلاین: آقای حسین‌زاده، بسیاری معتقدند امروز مشکل تربیتی خانواده‌ها دیگر فقط محتوا نیست، بلکه حجم و نوع مواجهه با رسانه‌هاست. قرآن چه نگاهی به این مسئله دارد؟

حسین‌زاده:

قرآن، از چهارده قرن پیش ما را به تنظیم ورودی‌های ذهن و جان توصیه کرده است. در سوره نور، آیات ۳۰ و ۳۱ دستور به «غضّ بصر» می‌دهد؛ یعنی انسان باید چشم و گوش خود را مدیریت کند، نه ببندد. این همان چیزی است که در زبان امروز، «رژیم مصرف رسانه‌ای» می‌نامیم. پیام روشن قرآن این است: نگاه آگاهانه، پیش‌شرط سلامت روحی است.

اگر ذهن را مانند سفره‌ای بدانیم، محتوا غذای روح است. انتخاب ناآگاهانه رسانه، مثل تغذیه ناسالم است؛ ظاهرش لذیذ، اما در درازمدت فرساینده.

🔹 صدآنلاین: با توجه به گسترش بی‌سابقه شبکه‌های اجتماعی، خانواده‌ها چگونه می‌توانند این رژیم رسانه‌ای را در عمل پیاده کنند؟

حسین‌زاده:

سه اقدام کلیدی داریم:

۱️⃣ تفکیک منبع از محتوا: همه چیز در گوشی یا تلویزیون خبر نیست؛ برخی داده‌ها فقط اضطراب تولید می‌کنند.

۲️⃣ زمان‌بندی مصرف: درست مثل تغذیه، باید ساعت مشخصی برای رسانه گذاشت؛ نه دائماً آنلاین بودن.

۳️⃣ گفت‌وگوی خانوادگی درباره محتوا: پدر و مادر باید ناظر و همراه باشند. قرآن در سوره حجرات، آیه ۶ می‌فرماید: اگر فاسق خبری آورد، بررسی کنید. این یعنی قبل از باور یا بازنشر، تحقیق کنید — قاعده‌ای که امروز «سواد رسانه‌ای» می‌نامیم.

🔹 صدآنلاین: به نظر شما بزرگ‌ترین خطر مصرف بی‌قاعده رسانه چیست؟

حسین‌زاده:

از بین رفتن توان آرامش و تمرکز است. قرآن می‌فرماید: «الا بذکرالله تطمئن القلوب»؛ آرامش از یاد خدا می‌آید، نه از اسکرول بی‌پایان. وفور اطلاعات وقتی بدون فیلتر وارد ذهن شود، آدمی را از ذکر و فکر دور می‌کند. این همان «فرسودگی روحی دیجیتال» است که امروز در نوجوانان می‌بینیم.

🔹 صدآنلاین: چه توصیه‌ای برای خانواده‌ها دارید تا خانه را از نظر رسانه‌ای سالم‌تر کنند؟

حسین‌زاده:

خانه باید مرکز آرامش باشد، نه آنتن خبر ۲۴ ساعته.

📘 پیشنهاد من این است که هر خانواده ساعتی از روز را برای خاموشی رسانه تعیین کند؛ گفت‌وگو جایگزین صفحه شود.

📗 دوم، والدین باید الگوی خودمهارگری باشند؛ تربیت از الگوبرداری شروع می‌شود.

📕 سوم، از رسانه‌های قرآنی و محتوای تربیتی استفاده شود، اما نه به شکل تکراری و آمرانه؛ بلکه به شکل گفت‌وگو و تفکر درباره پیام‌ها.

🔹 صدآنلاین: اگر جامعه به این سبک زیست رسانه‌ای قرآنی برسد، چه اتفاقی می‌افتد؟

حسین‌زاده:

چنین جامعه‌ای از آشوب خبری در امان می‌ماند. قرآن، امت سالم را به «زنبور عسل» تشبیه می‌کند: از هر گلی بهره می‌گیرد، اما فقط شهد را نگاه می‌دارد. جامعه‌ای که توان انتخاب در مصرف رسانه را داشته باشد، دچار اضطراب جمعی نمی‌شود و به تعبیری، به سوی «دارالسلام» حرکت می‌کند؛ یعنی جامعه‌ای با آرامش فکری و اعتماد متقابل.