میوه ای که از گرده افشانی زنبور عسل بوجود می آید/منبع عظیم منیزیم و قاتل درجه یک فشار خون در طبیعت

شاید با خواندن این مطلب دیگر به کلی از خوردن انجیر منصرف شویم! ولی نه، جای نگرانی نیست. مسأله این است که زنبورها هم مانند ما از این میوه سهم دارند. حقیقت این است که میوه های انجیر بخشی از چرخه طبیعی زاد و ولد و تکثیر زنبورها است. اگر در اواخر تابستان و اوایل پاییز هنگام ظهر به میوه انجیر روی شاخه درختان نگاهی بیاندازیم می بینیم که چگونه زنبورهای ماده بارور شده از انجیرها بالا می روند و درون این میوه های شیرین و خوش طعم را به سرزمینی وسیع برای زنبورهای نوزادی که به زودی به دنیا می آیند تبدیل می کنند.

باید یادآور شد که بیشتر انجیرهای وحشی محلی برای لانه سازی زنبورهایی به نام «زنبور انجیر» (Fig wasp) که معمولاً کوچک و سیاه یا قهوه ای رنگ هستند، است.

در مورد بیشتر گونه زنبورها، ماده های باردار که گرده گل ها را حمل می کنند به سمت انجیرهای تازه رسیده جذب شده و سپس از شکاف کوچکی در زیر انجیرها وارد آن ها می شوند. هدف زنبورهای ماده این است که پناهگاهی برای نوزدان خود پیدا کنند و خانه ایده آل برای آن ها درون گل ماده انجیر است. بدین ترتیب زنبور مادر تخم هایش را در گل های انجیر می گذارد- که گاهی تعداد آن ها به چند صد گلمی‌رسد- سپس درون انجیر می میرد.

هر زنبور نوزاد درون ساختمان محافظت کننده انجیر شروع به رشد و نمو می کند. در ابتدا زنبورهای نر سر از تخم بیرون می آورند و رشد خود را آغاز می کنند در حین این که هیچ شباهتی به زنبور ندارند! نه چشم دارند و نه بال. ولی شروع به حرکت می کنند و کیسه زنبورهای نوزاد ماده را که بیشترشان خواهرهایشان هستند پیدا می کنند، کیسه را سوراخ و ماده ها را بارور می کنند.

پس از آن زنبورهای نر درون انجیر می میرند. ولی پیش از مردن سوراخ های ریزی در پوست انجیر ایجاد می کنند. سپس زنبورهای ماده بیرون می آیند، مقداری گرده جمع آوری می کنند و از میان سوراخ های ریزی که برادرهایشان در پوست انجیر ایجاد کرده اند خارج می شوند و به پرواز در می آیند. این روند بدین منوال تکرار می شود.

شاید دفعه بعد که قصد خوردن انجیر را داشته باشیم به یاد بیاوریم که ممکن است درون آن ها زنبورهای بارور یا صدها تخم زنبور و شاید حتی اجسادشان باشد. شاید با به خاطر آوردن این مطلب دیگر برای همیشه خوردن گلابی را به خوردن انجیر ترجیح دهیم!

آیا صحت دارد که در میوه های انجیر زنبور مرده هست؟

آنچه که در زیر دندان هایمان قرچ قروچ صدا می دهد آیا بدن زنبور مرده است یا دانه های انجیر؟ پاسخ این پرسش آن قدرها هم واضح نیست… برخی از انواع انجیر نر و برخی دیگر ماده هستند، بنابراین نیاز به گونه خاصی از زنبور هست تا در انجیرهای ماده گرده افشانی صورت گیرد. زنبور ماده به درون سوراخی بسیار کوچک می خزد و این سوراخ به قدری باریک است که بال های زنبور ماده در حین عبور کنده می شوند. اگر انجیر نر باشد زنبور ماده تخم هایش را درون آن می گذارد. از این تخم ها لاروها به دنیا می آیند که به زنبور تبدیل می شوند و پرواز می کنند و می روند، در حالی که گرده انجیر را نیز با خود می برند. اگر زنبور روی یک انجیر ماده بنشیند آن را با گرده افشانی بارور می کند، ولی نمی تواند تخم بگذارد و همان جا می می میرد. از شانس خوب ما است که انجیر ماده آنزیمی از خود ترشح می کند که بدن زنبور مرده را به طور کامل هضم می کند. آن تکه هایی که زیر دندان های ما صدا می دهند بدون شک همان دانه های ریز درون انجیر هستند، نه تکه هایی از بدن زنبور مرده.

آیا درون میوه های انجیر پر از نوزاد زنبور است؟

وقتی صحبت از خوردن حشرات به طور ناگهانی می شود هر کودکی چیزی برای تعریف کردن دارد؛ نقطه های سیاه که درون میوه موز دیده
می شوند تخم های رتیل هستند، هر شب وقتی که خوابیده ایم سه صدپا وارد دهان ما می شوند و البته درون میوه های انجیر پر از بچه زنبور است!
با یک جستجوی اینترنتی ساده می توان دو تا ا ز این داستان های خیال پردازانه بچه های مدرسه ای را رد کرد. ولی با جستجو درباره انجیر تصاویری ظاهر می شوند که بیشتر افراد را با سردرگمی مواجه می کنند: گیاهان انجیر با حشرات به هم می پیوندند؛ انجیرهای دو نیم شده ای که درون خود ذخیره ای از زنبورهای کوچک را جا داده بودند!

اگر چه دیدن تصاویری از این دست اصلاً اشتهاآور نیستند، دلیلی هم ندارد که به طور کامل از خوردن انجیر دست بکشیم. این حشرات کوچک که درون میوه انجیر دیده می شوند زنبورهای انجیر هستند که در چرخه زندگی گیاه انجیر به عنوان تنها عامل گرده افشان کننده نقش بسیار مهم را ایفا می کنند. این بدان معنا است که برای این که گرده های یک گیاه انجیر به گیاه انجیر دیگر برسد، زنبورهای انجیر باید زحمت زیادی بکشند. در عوض گیاه انجیر نیز به زنبورها غذا می دهد و سرپناهی برای آن ها به حساب می آید. به این نحوه زندگی اصل همکاری یا اصل همزیستی دو موجود می گویند. هر گیاه انجیر و هم زنبور برای بقا به این روش زندگی وابسته است به طوری که زندگی یکی بدون وجود دیگری غیر ممکن خواهد بود. با این وصف هنگامی که موعد چیدن انجیرها فرا می رسد چه اتفاقی می افتد؟ آیا زنبورها هنوز هم درون انجیرها هستند؟ آیا کارخانه های تولید مواد غذایی پیش از آن که از انجیرها مربا درست کنند آن ها را می تراشند و حشرات درون آن ها را خارج می کنند؟ چقدر باید شایعه ای را که کودکان در مورد انجیرها و زنبورهای درون آن ها می گویند را جدی گرفت؟

انجیرها از لحاظ ساختاری گل های وارونه ای هستند که گرده هایشان را درون میوه ذخیره می کنند. برای این که انجیرهای ماده بارور شوند درخت های انجیر ارتباط خاصی را با نوعی از زنبور ایجاد کرده اند که درون انجیرها نقب می زنند تا تخم هایشان را درون این میوه ها بگذارند. نوزادان زنبور پس از بیرون آمدن از تخم جفت گیری می کنند و زنبورهای نر که دندان های تیزی دارند، ولی بدون بال هستند در پوست انجیرها سوراخ هایی را ایجاد می کنند تا زنبورهای ماده که بال دارند از میان آن ها پرواز کنند و بروند.

در ادامه زنبورهای ماده که باردار هستند و گرده ها را حمل می کنند به سمت درخت های انجیر دیگر پرواز می کنند و به درون میوه های آن ها می روند تا تخم های خود را در آن ها بگذارند. این چرخه دوباره شروع می شود. انجیرهای ماده جایگاهی برای تخم های زنبور ندارند، ولی زنبورها به هر ترفندی که شده به درون آن ها نفوذ می کنند. در حین این که زنبور ماده از دالان باریک درون انجیر خود را با سختی عبور می دهد بال هایش می افتند و اگر موفق به تخم ریزی نشود، در گرده افشانی گل ماده موفق عمل خواهد کرد. اکنون زنبور بی بال درون میوه انجیر که در حال رسیده شدن است به دام می افتد و آنزیم هایی که از انجیر ترشح می شوند آن را به کلی هضم می کند. بر اساس گزارش های فسیل شناختی این فرایند اکنون ۳۴ میلیون سال است که همچنان ادامه دارد. این رابطه همزیستی به واقع پدیده ای شگفت آور است!

قدیمی ترین نمونه از زنبور انجیر از جزیره وایت شناسایی شده و متعلق به ۳۴ میلیون سال پیش است. زنبور فسیل شده تقریباً مشابه گونه‌های امروزی است و این نشان می دهد که این حشره اختصاص یافته در طول این مدت طولانی تغییر نکرده است. هنگامی که این فسیل ها در دهه ۱۹۲۰ در بزرگ ترین جزیره انگلیس یعنی جزیره وایت، کشف شدند، به اشتباه آن ها را متعلق به نوعی مورچه شناسایی کردند. تجزیه و تحلیل های نمونه های زنبور انجیر نشان می دهند که آن ها مربوط به زنبور انجیر هستند. «استیو کُمپتون»، متخصص زنبورهای انجیر در دانشگاه لیدز در انگلستان می گوید: “با توجه به شواهد مولکولی عقیده ما این است که زنبورهای انجیر و درخت های انجیر بیش از ۶۰ میلیون سال است که با هم به تکامل رسیده اند. اکنون فسیل هایی در دست داریم که این قدمت را تأیید می کنند و ما را به این تاریخ نزدیک تر می برند. اگر چه همیشه بر این باوریم که جهان همواره در حال تغییر است، این فسیل نمونه بارز چیزی است که که برای ده ها میلیون سال بدون تغییر باقی مانده است.

خواص انجیر تازه

فواید انجیر تازه و انجیر خشک متفاوت است. انجیر یکی از غنی‌ترین منابع گیاهی انواع ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن است، از جمله:

ویتامین A، ویتامین C، ویتامین K، ویتامین‌های گروه B، پتاسیم، منیزیم، زینک، مس، منگنز و آهن.

مواد معدنی و ویتامین‌های سرشار موجود در انجیر، به‌تنهایی یک دلیل عالی برای گنجاندن آن در رژیم غذایی روزانه‌تان است. از جمله خواص انجیر خشک برای مردان و زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

خاصیت انجیر برای کاهش فشارخون: انجیر منبع خوب پتاسیم است که پتاسیم، عنصری است که برای کنترل فشارخون به کار می‌رود. کمبود پتاسیم، مخصوصا وقتی‌که غذاها دارای مقدار زیادی سدیم (نمک) باشند، می‌تواند موجب بالا رفتن فشارخون شود.

خاصیت انجیر برای بالابرنده تراکم استخوان: انجیر دارای مقدار زیادی کلسیم می‌باشد. کلسیم موجود در انجیر به همان اندازه کلسیم موجود در شیر می‌باشد. کلسیم، به‌عنوان بالابرنده تراکم استخوان شناخته‌شده است. به علاوه، پتاسیم موجود در انجیر، دفع ادراری کلسیم را کاهش می‌دهد. پس انجیر یکی از بهترین‌ها برای افزایش تراکم استخوان می‌باشد و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.

خاصیت انجیر برای جلوگیری از ضعف عضلات: مطالعات نشان داده است که افرادی که روزانه 3 عدد یا بیشتر میوه مصرف می‌کنند، ضعف و انحطاط عضلانی کمتری دارند.
خاصیت انجیر برای انجیر منبع خوبی از منیزیم نیز می‌باشد.
خاصیت انجیر برای ملین و ضد یبوست است.
خاصیت انجیر برای به بهبود سرفه و نفس کشیدن راحت کمک می‌کند.
خاصیت انجیر برای انجیر تازه مقدار کمی ویتامین C دارد و بهترین منبع (نسبت به دیگر میوه‌ها) ویتامین B6 می‌باشد.
خاصیت انجیر برای انجیر برای افراد دارای کلسترول بالا و اسید اوریک‌اسید بالا، بسیار مفید است.
خاصیت انجیر برای تشنگی را از بین می‌برد.
خاصیت انجیر برای انجیر به‌عنوان دارویی برای تولید انرژی و قوی شدن به کار می‌رود.
خاصیت انجیر برای از سرطان روده جلوگیری می‌کند. انجیر جلوی رشد سلول‌های سرطانی را می‌گیرد.
خاصیت انجیر برای امگا 3 و امگا 6 دارد. پس برای سیستم اعصاب، مغز و قلب بسیار مفید می‌باشد.
خاصیت انجیر برای انجیر برای بهبود سردرد، دندان‌درد، تهوع، تب، نقرس، گوش‌درد، سوختگی، معده درد، ورم چرکی (آبسه)، بیماری‌های ریوی و بیماری‌های مقاربتی مفید است.

خواص انجیر خشک شده

انجیر خشک هم مانند انجیر تازه خواص و فواید زیادی دارد. خواص انجیر خشک شامل:

سرشار از فیبر: انجیر خشک منبعی خوبی از فیبرهای محلول است که کمک می‌کند تا مدت طولانی سیر بمانید و یبوست را نیز درمان می‌کند.

 انجیر خشک سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی حیاتی: انجیر سرشار از ویتامین‌های A،B1، B2 منگنز، پتاسیم، منیزیم، مس، آهن و فسفر است. سطح بالای پتاسیم و سطح پایین سدیم برای افرادی که دارای فشار خون بالای هستند مناسب است.

انجیر خشک منبع خوب کلسیم: کلسیم بالای موجود در انجیر باعث افزایش سلامتی استخوان‌ها می‌شود.
انجیر خشک مؤثر در افزایش و تقویت سیستم ایمنی بدن: موسیلاژ بالای آن به درمان و محافظت از گلو درد کمک می‌کند.

دفع استروژن‌های مضر از بدن: هورمون بیش‌ازحد استروژن در بدن ممکن است منجر به مشکلات یائسگی، سرطان تخمدان، پستان، رحم، افزایش وزن و تغییرات خلق‌وخوی شود که انجیر در از بین بردن چنین علائمی به بدن کمک خواهد کرد.

 حاوی آنتی‌اکسیدان های تقویت‌کننده مربوط به‌سلامت: انجیرها حاوی یک نوع آنتی‌اکسیدان به نام فنول هستند که به کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی و انواع مختلف سرطان کمک می‌کند.

کمک به گوارش و هضم: انجیرها همچنین حاوی بتاکاروتن و بنزالدهید (ترکیبات ضد سرطان)، فلاونوئید و آنزیم‌های گوارشی به نام فیسین هستند.

انجیر خشک مؤثر در لاغری: انجیرهای خشک یک منبع عالی از فیبر مغذی هستند. اگر شما چربی‌دارید، پس مواد غذایی غنی از فیبر انتخاب مناسبی می‌باشد. ازآنجایی‌که انجیرها میزان بالایی از فیبر طبیعی دارند برای مدیریت وزن بسیار مفید خواهند بود.