به گزارش صدآنلاین؛ گاهی در زندگی پیش میآید که انسان احساس میکند دیگر توان ادامه ندارد. مشکلات یکییکی سر میرسند؛ فشار روحی، گرفتاری مالی، تنهایی، یا شکستهای عاطفی، طوری در دل جمع میشوند که آدم احساس میکند دیگر هیچ راهی نمانده.
در چنین لحظههایی، یک سؤال تلخ در ذهن شکل میگیرد: اگر خودم را از این درد خلاص کنم، خدا مرا میبخشد؟ آیا خودکشی در اسلام گناه است؟
در نگاه اسلام، جان انسان حرمت دارد؛ حتی بیشتر از حرمت خانهی خدا. قرآن کریم میفرماید:
«وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیمًا» (نساء/۲۹)
یعنی: «خودتان را نکشید، که خداوند نسبت به شما مهربان است.»
در این آیه، خداوند نمیگوید «نکن چون مجازاتت میکنم»، بلکه میفرماید «نکن چون من رحیمم، چون دلم برایت میسوزد.» این نگاه، چهرهی واقعی دین را نشان میدهد: مهربانی، نه خشونت. خداوند نمیخواهد انسان خودش را نابود کند، چون حتی در سختترین لحظات هم، هنوز امیدی هست که ما نمیبینیم.
اسلام میگوید جان انسان امانتی است از طرف خدا، نه ملکی که بتوان با آن هر طور خواست رفتار کرد. همانطور که ما حق نداریم مال یا آبروی کسی را از بین ببریم، حق نداریم امانت الهی، یعنی جان خودمان را نابود کنیم. خودکشی در حقیقت نوعی بیاعتمادی به رحمت خداست؛ یعنی انسان به جایی میرسد که گمان میکند دیگر حتی خدا هم نمیتواند او را نجات دهد. اما در نگاه دین، هیچ وقت دیر نیست و هیچ بنبستی واقعی وجود ندارد.
در عین حال، اسلام به نیت و شرایط افراد هم توجه دارد. همیشه بین «گناه» و «گناهکار» تفاوت قائل میشود. شاید فردی در شرایطی به خودکشی فکر کند که دیگر تعادل روحی ندارد؛ فشارهای روانی و افسردگی او را از درون خسته کرده است. چنین انسانی از نگاه دین، فقط یک «گناهکار» نیست، بلکه یک بندهی رنجدیده است که نیاز به محبت و همدلی دارد.
پیامبر اسلام (ص) فرمودند:«خداوند از مادر نسبت به فرزندش مهربانتر است.»
یعنی حتی اگر کسی از شدت درد و ناامیدی کار اشتباهی کند، باز هم درهای رحمت خدا بسته نیست. خدا بیشتر از هرکسی حال دل او را میداند.
این سؤال شاید از همه سختتر باشد. جواب آن این است که خداوند میتواند ببخشد، اگر بخواهد.
قرآن میگوید:
«قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ، إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا.» (زمر/۵۳)
یعنی: «بگو ای بندگان من که بر خود ستم کردهاید! از رحمت خدا ناامید نشوید، که خدا همه گناهان را میبخشد.»
اسلام هرگز درِ بخشش را نمیبندد. حتی کسی که مرتکب گناهی بزرگ میشود، اگر از سر رنج و فشار روحی بوده باشد، در رحمت الهی جایی دارد. خدا قاضی بیرحم نیست؛ پناه مهربانترین دلشکستگان است.
اسلام به ما یاد میدهد که در لحظات ناامیدی، تنها نباشیم. دعا، حرف زدن با خدا، گفتوگو با دوستان یا مراجعه به مشاور، میتواند راه نجات باشد. کمک گرفتن از دیگران نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه ایمان است.
در قرآن آمده:
«وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی»
یعنی «در کارهای نیک و تقوا، به هم یاری رسانید.»
گاهی فقط لازم است کسی باشد که بشنود، نه اینکه قضاوت کند. بسیاری از افرادی که از لبهی پرتگاه برگشتهاند، گفتهاند فقط یک حرف مهربان، یک تماس، یا یک نگاه دلسوزانه باعث شد تصمیمشان عوض شود.
پس اگر در اطرافمان کسی هست که خسته و بیرمق به نظر میرسد، نباید از او فاصله بگیریم. شاید همان لبخند ما نجاتش دهد.
در اسلام، خودکشی گناه است، چون جان انسان ارزشمند است. اما خداوند مهربانتر از آن است که بندهی رنجدیدهاش را از رحمتش دور کند. دین ما نمیگوید «باید بترسی»، بلکه میگوید «ارزش داری، نرو، هنوز امیدی هست.»
هیچ دردی ابدی نیست، هیچ غمی تا ابد نمیماند، و هیچ دلی از نگاه خدا پنهان نیست. اگر امروز حس میکنی در تاریکی فرو رفتهای، بدان که شاید همین تاریکی، مقدمهی طلوعی باشد که هنوز ندیدهای. خدا هنوز همان است: مهربان، شنوا و نزدیکتر از رگ گردن.