تفاوت امام و نبی/ از وحی پیامبران تا الهام امامان

در آموزه‌های قرآنی و روایی، جایگاه امامت برتر از مقام نبوت دانسته شده است. بر اساس آیه ۱۲۴ سوره بقره، حضرت ابراهیم(ع) پس از سال‌ها پیامبری و پشت سر گذاشتن آزمون‌های الهی، به مقام امامت نایل شد؛ مقامی که مرتبه‌ای بالاتر از نبوت به شمار می‌آید.

در تبیین این تفاوت، گفته می‌شود: وظیفه پیامبر (نبی) آشکار ساختن راه هدایت برای مردم است، اما مسئولیت امام آن است که جامعه را در پیمودن این راه، هدایت و رهبری کند. از همین‌رو، امام جایگاه رهبری عملی امت را بر عهده دارد.

با این حال، برتری مقام امامت بر نبوت به این معنا نیست که هر امام از هر پیامبری برتر است؛ چرا که بسیاری از پیامبران بزرگ، از جمله پیامبر اسلام(ص)، علاوه بر مقام نبوت، دارای مقام امامت نیز بوده‌اند.

در ادامه این گزارش آمده است: امامان، در هر عصر، برترین انسان‌های زمان خود هستند و در اوج قله هستی قرار دارند. همانند پیامبران، با نور ولایت الهی متصل به عالم غیب‌اند و واسطه فیض الهی میان خدا و خلق محسوب می‌شوند.

تفاوت اصلی در آن است که امامان، صاحب الهام غیبی هستند و صدای فرشته را می‌شنوند، اما او را نمی‌بینند؛ در حالی که پیامبران، علاوه بر شنیدن، گاه فرشته وحی را نیز مشاهده می‌کنند.