به گزارش صد آنلاین، کمخوری و پرخوری عصبی از نتایج استرسها و اضطرابهای ناشی از بحران به ویژه جنگ هستند که میتوانند کاهش یا افزایش وزن را به همراه داشته باشند. هر دوی این موارد برای سلامت کلی بسیار خطرناک هستند. این دو عارضه در ویژهبرنامه تندرستی در همشهری تیوی مورد بررسی قرار گرفتند و دکتر جلالالدین میرزای رزاز، رئیس انجمن تغذیه ایران مهمان تلفنی این برنامه بود و به نکات مهمی درباره این که چرا در دوران استرسزای جنگ دچار کمخوری و پرخوری عصبی میشویم اشاره کرد. او راهکارهایی را هم در این باره مطرح کرد که در ادامه میخوانید.
میرزایرزاز درباره سوءرفتارهای ناشی از مواجهه با شرایط بحران که گاهی به شکل پرخوری عصبی یا کمخوری عصبی بروز میکند، میگوید: ما دو حالت داریم که دو سر طیف این سوءرفتارها در رژیم غذایی هستند. او پرخوری عصبی یا بولمیا و دوم کمخوری یا آنورکسیانروزا. در حالت جنگ و استرس افزایش ترشح هورمون کورتیزول در غده فوق کلیوی شرایط خاصی را ایجاد میکند و باعث افزایش اشتها در افراد میشود. در این افزایش اشتها خوردن بیرویه غذا برای افراد رخ میدهد و تمایل بیشتری هم به صرف غذاهای چرب و شیرین وجود دارد.
او معتقد است که افراد خوردن غذا را به عنوان راهی برای فرار از استرس، اضطراب و ترس انتخاب میکنند و در توضیح بیشتر میگوید: همه اینها باعث افزایش وزن، اختلالات گوارشی، احساس خستگی و کاهش تمرکز میشود و نهایتا میتواند بسیار آسیبزا باشد. این عادات امکان دارد در زمان پساجنگ هم ادامه داشته باشد.
او درباره علل و علائم کمخوری عصبی هم عنوان میکند: کمخوریهای ناشی از استرس در شرایط بحرانی به دلیل فعال شدن سیستم سمپاتیک و ایجاد افسردگی یا شوک روانی رخ میدهد که افراد را وارد مرحله بیاشتهایی عصبی و کم خوری میکند. در این مدت کمتر از دو هفته دوران جنگ با افرادی زیادی مواجه شدیم که دچار این سوءرفتار شده بودند و عمده آنها زنان و کودکان بودند.
او ادامه میدهد: وارد شدن شوک و فعال شدن اعصاب سمپاتیک باعث کاهش اشتها و بیمیلی کامل به غذا میشود و این افراد احساس گرسنگی نمیکنند. در صورت ادامهدار شدن این وضعیت هم علائمی از جمله تهوع، دلپیچه، احساس سنگینی معده به آنها دست میدهد. شکایت افراد هم به اشکال مختلف از جمله درد یا سوزش معده مطرح میشود. در نهایت این افراد به یک بیتفاوتی و بی نظمی کامل نسبت به وعدههای غذایی میرسند و اگر ادامهدار باشد منجر به کاهش وزن، ضعف عضلانی و افت سیستم ایمنی بدن است. همچنین اختلال در تمرکز، خواب و تغییر خلق و خو هم از عوارض این اختلال است و این افراد میتوانند به شدت عصبی و تحریکپذیر هم باشند.
رئیس انجمن تغذیه ایران درباره راههای مقابله با کمخوری و پرخوری عصبی بیان میکند: اولین گام آرامش است. ما همیشه افراد مبتلا به پرخوری و کمخوری عصبی را دعوت به آرامش میکنیم. البته واقعا کار سادهای نیست اما در شرایط فعلی توصیه میشود که به موضوع جنگ فکر نکنند، یعنی به دنبال اخبار متعددی درباره این مساله نباشند. توصیه دیگر هم پرداختن به سرگرمیهای مورد علاقه است، شعر خواندن، مطالعه، گوش دادن به موسیقی و حتی ورزش کردن میتواند ذهن افراد را آرام کند و فرد میتواند خود را از موضوع جدی جنگ دور کند.
او گام سوم را هم بازگشت به روتین غذایی عنوان میکند و میگوید: اکنون که وارد شرایط عادیتری شدهایم، باید به همان وعدههای اصلی صبحانه، ناهار و شام برگردیم. میانوعدهها را هم نباید از ببریم. در این وضعیت هم بدن احساس امنیت میکند و هم بازگشت به نظم غذایی قبل از جنگ شرایط را برای ما عادیتر خواهد کرد. البته توصیه همیشگی این است که به هیچ عنوان زمان تماشای تلویزیون غذا خورده نشود و این مساله به ویژه در زمان پخش اخبار اهمیت بیشتری دارد.
این متخصص تغذیه درباره عادات نامناسب غذایی که در شرایط جنگی ممکن است اتفاق افتاده باشد هم بیان میکند: در شرایط عادی توصیه به رعایت تغذیه با ۳ ویژگی است؛ تنوع، تعادل و دارای ارزشهای غذایی. این یک توصیه کلی برای زمانی است که در وضعیت عادی قرار داریم. در شرایط اضطرار و بحران این توصیه وجود ندارد، باید از غذاهای فاسدنشدنی که نیاز به یخچال ندارند استفاده کنیم. ضرورت دارد که کیفی آماده داشته باشیم و غذای مورد استفاده برای حداقل ۴۸ تا ۷۲ ساعت را در آن قرار دهیم. در این کیف میتوان انواع بیسکوئیتها خصوصا بیسکوئیتهای غنی شده یا بارهای پروتئینی را قرار داد. خشکبار، مغزها و شیر خشک هم خوراکیهای دیگر هستند البته منظور از شیر خشک، فرآوردههایی نیست که برای نوزاد استفاده میشود بلکه شیرخشکی است که در بازار به عنوان افزودنی به قهوه و چای استفاده میکنیم./همشهری آنلاین