پنجشنبه ۰۵ تير ۱۴۰۴
سه خطر پنهان در یک خوراکی محبوب را بشناسید
بازدید:۳۸۴
صد آنلاین | اگر در منزل سیب‌زمینی سرخ می‌کنید، دمای سرخ‌کردن را به ۱۶۰ تا ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد محدود و زمان آن را نیز کاهش دهید.کد خبر : ۱۷۳۲۵۹
به گزارش صد آنلاین، در نگاه اول، سیب‌زمینی سرخ‌کرده یکی از بی‌آزارترین و محبوب‌ترین خوراکی‌ها در سبد غذایی خانواده‌ها به‌ویژه کودکان به نظر می‌رسد. اما پشت ظاهر ترد و طلایی آن، فرآیندی صنعتی پنهان است که اگر آگاهانه با آن مواجه نشویم، می‌تواند سلامت اعضای خانواده را به خطر بیندازد. در این گزارش، مسیر تولید، خطرات پنهان و راهکارهای جایگزین برای مصرف سالم‌تر این خوراکی پرطرفدار بررسی شده است.
از مزرعه تا کارخانه: مراحل تولید سیب‌زمینی نیمه‌آماده
سیب‌زمینی‌های نیمه‌آماده، آن‌گونه که در رستوران‌ها یا فروشگاه‌ها عرضه می‌شوند، از مراحل پیچیده‌ای عبور کرده‌اند. این فرآیند برای افزایش ماندگاری، بهبود بافت و سرعت مصرف طراحی شده، اما عوارضی نیز به همراه دارد:
۱. پخت اولیه (بلانچینگ) و سرخ‌کردن:
در کارخانه، سیب‌زمینی‌ها ابتدا در آب داغ یا بخار پخته می‌شوند تا آنزیم‌های طبیعی غیرفعال شوند. سپس در دمای حدود ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲ دقیقه سرخ می‌شوند تا لایه‌ای ترد و آماده‌ی انجماد شکل بگیرد.
۲. انجماد عمیق:
محصولات نیمه‌سرخ شده در دمای -۱۸ درجه سانتی‌گراد منجمد می‌شوند. این انجماد طولانی‌مدت، ساختار سلولی سیب‌زمینی را تغییر می‌دهد و باعث می‌شود پس از پخت نهایی، بافتی غیرطبیعی، لاستیکی یا خشک ایجاد شود.
درست است که این محصول در ظاهر خوشمزه و بی‌ضرر است، اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سیب‌زمینی نیمه‌آماده حامل سه تهدید جدی برای سلامت انسان است:
۱. آکریل‌آمید؛ ترکیب سرطان‌زا
زمانی‌که سیب‌زمینی در دمای بالا (بیش از ۱۲۰ درجه) سرخ می‌شود، واکنشی بین قندهای طبیعی و اسیدآمینه‌ای به‌نام آسپاراژین رخ می‌دهد که منجر به تولید ماده‌ای به‌نام آکریل‌آمید می‌شود. این ترکیب طبق تحقیقات بین‌المللی، پتانسیل سرطان‌زایی دارد و مصرف طولانی‌مدت آن خطرناک است.
۲. چربی‌های ترانس؛ عامل بیماری قلبی و کبد چرب
در مراحل تولید صنعتی، معمولاً از روغن‌هایی مانند پالم یا نارگیل هیدروژنه استفاده می‌شود. این روغن‌ها حاوی چربی‌های ترانس‌اند که باعث افزایش کلسترول بد (LDL)، بروز بیماری‌های قلبی، التهاب مزمن و کبد چرب می‌شوند.
۳. مواد افزودنی پنهان برای ظاهر بهتر
برای حفظ رنگ طلایی و جلوگیری از سیاه شدن سیب‌زمینی در انبار یا فریزر، ترکیباتی مانند اسیدسیتریک یا نیتروژن مایع به محصول افزوده می‌شود. این مواد ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش یا بروز حساسیت‌های غذایی در برخی مصرف‌کنندگان شوند.
راهکارهایی برای مصرف سالم‌تر سیب‌زمینی سرخ‌کرده
خوشبختانه با کمی آگاهی می‌توان از این خوراکی پرطرفدار لذت برد، بدون آن‌که سلامت خود یا خانواده را به خطر انداخت. راهکارهای زیر می‌تواند تا حد زیادی مضرات سیب‌زمینی سرخ‌کرده را کاهش دهد:
کاهش دمای پخت در خانه
اگر در منزل سیب‌زمینی سرخ می‌کنید، دمای سرخ‌کردن را به ۱۶۰ تا ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد محدود و زمان آن را نیز کاهش دهید (کمتر از ۳ دقیقه). این کار مانع از تشکیل آکریل‌آمید در سطح خطرناک می‌شود.
استفاده از هواپز (ایر فرایر)
پخت سیب‌زمینی در هواپز به‌جای سرخ‌کردن سنتی، می‌تواند تا ۸۰٪ از چربی محصول را کاهش دهد. کافی است مقدار کمی روغن زیتون روی سیب‌زمینی‌ها اسپری کرده و آن‌ها را در دستگاه پخت کنید.
توجه به برچسب محصول
اگر از محصولات آماده فروشگاهی استفاده می‌کنید، حتماً به برچسب‌ها توجه کنید. عباراتی مانند «بدون چربی ترانس» و «دارای نشان استاندارد ISIRI» نشانه انتخاب مناسب‌تری هستند. همچنین محصولاتی که از روغن آفتابگردان یا زیتون استفاده کرده‌اند، نسبت به دیگر برندها ارجحیت دارند.
تحقیقات چه می‌گویند؟
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که سیب‌زمینی‌های تازه‌ای که در خانه خرد و سرخ می‌شوند، تا ۴۰٪ آکریل‌آمید کمتری نسبت به نمونه‌های نیمه‌آماده صنعتی دارند. این تفاوت قابل توجه، اهمیت روش تهیه و انتخاب مواد اولیه را بیشتر نشان می‌دهد.
نتیجه‌گیری: خوراکی خوشمزه یا بمب پنهان؟
سیب‌زمینی، محصولی مغذی و سرشار از پتاسیم، فیبر و ویتامین C است؛ اما پس از عبور از خطوط کارخانه‌ای و انجماد و افزودنی‌های متعدد، به خوراکی پرچرب و پرخطر تبدیل می‌شود.
مصرف هوشمندانه، تهیه خانگی و کاهش دمای سرخ‌کردن می‌تواند انتخابی سالم‌تر برای خانواده فراهم کند. مراقب ظاهر بی‌خطر برخی خوراکی‌ها باشیم؛ گاهی ساده‌ترین غذاها، بیشترین خطر را در دل دارند./تیبان