به گزارش صد آنلاین به نقل از روزنامه پیام ما، استفاده از آفتکشها بخش مهمی از فرآیند کشاورزی و باغداری است؛ اما استفادۀ بیش از حد و همچنین ناامیدانه از آفتکشها علاوهبر اینکه آلودگی منابع آبوخاک را دو چندان میکند، بلکه براساس مطالعه ای که سال ۱۳۹۹ در استان زنجام انجام شد، تأثیر مستقیم بر سلامت انسان و پایینآمدن کیفیت مواد غذایی دارد. گرچه در سراسر دنیا تلاش میشود که تولید محصولات خوراکی کشاورزی بهسمت ارگانیک پیش برود، اما در ایران هنوز مصرف بالای آفتکشها رواج دارد. از سوی دیگر تحریم علیه ایران موجب شد تا این صنعت در داخل گسترش پیدا کند و سالانه حجم قابل توجهی از آفتکشهای داخلی، بهرغم کیفیت نازل، تولید شود.
سازمان حفظ نباتات کشور از صدور حدود ۳۳۵ مجوز واردات آفتکش فقط در دو ماهۀ نخست امسال، یعنی فروردین و اردیبهشت امسال، به «پیامما» خبر میدهد. براساس اعلام مدیرکل دفتر آفتکشهای این سازمان مصرف سالانه بین ۳۰ تا ۳۵ هزار تن آفتکش در کشور رواج دارد و سالانه هشتهزار تن آفتکش برای رفع نیاز بازار به کشور وارد میشود.
«علیرضا احمدآبادی» توضیح میدهد که در دو ماهۀ اخیر در حوزۀ آفتکشهای آمادهۀمصرف، تعداد ۱۴۲ مجوز با وزنی حدود هزار و ۸۷ تن و در ماده مؤثرۀ تکنیکال هم حدود ۱۹۳ مجوز با وزن هزار و ۴۴۷ تن، صادر شده است. او همچنین در مورد واردات این محصولات نیز میگوید: «مجوز واردات آفتکشها به دو صورت مجوز آفتکشهای آمادۀ مصرف و ماده مؤثرۀ تکنیکال توسط این سازمان صادر میشود. در حوزۀ آفتکشهای آمادۀ مصرف در سال ۱۴۰۱ تعداد ۹۹۷ فقره مجوز واردات آمادۀ مصرف به وزن معادل ۸ هزار و ۸۴۸ تن صادر شده است. همچنین، در حوزۀ واردات ماده مؤثرۀ تکنیکال به تعداد هزار و ۴۲۲ مجوز به وزنی حدود معادل ۱۰ هزار و ۶۶۶ تن صادر شده است که با این میزان ماده مؤثرۀ حدود ۳۹ هزار و ۷۸۲ تن آفتکش آماده مصرف، قابل تولید است. اما در دو ماهۀ اخیر سال ۱۴۰۲ تا به امروز در حوزۀ آفتکشهای آمادۀ مصرف تعداد ۱۴۲ مجوز با وزن حدود هزار و ۸۷ تن صادر شده است و در تکنیکال نیز در این بازۀ زمانی حدود ۱۹۳ مجوز با وزن هزار و ۴۴۷ تن آفتکش تولیدی، صادر شده است.»
مدیرکل دفتر آفتکشهای سازمان حفظ نباتات کشور: ۷۵ تا ۸۰ درصد آفتکشهای بهکارگرفتهشده در بخش کشاورزی در داخل ساخته و آمادهسازی میشوند. ظرفیت تولید داخل بیش از میزان مصرف است. سالانه بین ۳۰ تا ۳۵ هزار تن آفتکش در کشور مصرف میشود و عملاً میزان مصرف حدود ۱۰ درصد ظرفیت تولید کارخانههای در حال بهرهبرداری است.
او با توضیح اینکه در مورد واردات مجوزهایی که در سامانۀ جامع تجارت ثبت میشود، از منظر اسناد بررسی و پس از تأیید به بانک مرکزی فرستاده میشود و درنهایت با تأمین ارز، آمار سموم وارداتی ثبتسفارششدۀ امسال و روند تولید در دو ماهۀ اخیر را نسبتاً مناسب با نیاز بازار عنوان میکند: «حدود ۳ هزار و ۴۷ تن آفتکش در کشور تولید شده که حدود ۶۱۳ مجوز در این زمینه صادر شده است. این میزان نسبت بهمدت مشابه سال قبل که حدود ۲ هزار و ۷۷۱ تن آفتکش تولید شده، روند افزایشی داشته است. ۷۵ تا ۸۰ درصد آفتکشهای بهکارگرفتهشده در بخش کشاورزی در داخل ساخته و آمادهسازی میشوند. ظرفیت تولید داخل بیش از میزان مصرف است. سالانه بین ۳۰ تا ۳۵ هزار تن آفتکش در کشور مصرف میشود و عملاً میزان مصرف حدود ۱۰ درصد ظرفیت تولید کارخانههای در حال بهرهبرداری است. بههمین دلیل، ما زمینۀ صادرات آفتکشها را در ششماهۀ دوم سال با رفع ممنوعیتهای صادراتی ایجاد کردیم و بهاینترتیب بستر مناسب برای تکمیل ظرفیت خالی کارخانهها فراهم شد.»
به گفتۀ رضایی بیشتر آفتکشها از کشورهای چین و هند وارد میشود و کل آفتکشهای وارداتی حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد میزان مصرف است: «تولید تکنیکال حتماً دارای توجیه و مزیت اقتصادی لازم است و در زمینۀ فرمولاسیون هم چنین است. اما متأسفانه بهدلیل اینکه ظرفیت محدود است، اکثر ظرفیت خالی مانده و نیاز است امکان صادرات آنها فراهم شود. حدود هشتهزار تن آفتکش به کشور وارد میشود و ۲۷ هزار تن نیز در کشور تولید میشود. حدود ۵۲ قلم آفتکش و هورمون گیاهی در سال ۱۴۰۱ به تفکیک ۱۵ قلم حشرهکش، ۱۱ قلم قارچکش، ۱۴ قلم علفکش، سه قلم کنهکش، یک قلم حلزونکش و حدود هشت هورمون گیاهی تثبیت شده است.»
اعلام میزان تولید آفتکش در داخل کشور در شرایطی است که سال گذشته و پس از برگشت خوردن برخی محصولات صادراتی کشاورزی ایران مانند فلفل دلمهای، یکی از دلایل آن، ماندگاری آفتکشهای تولید داخل در محصول عنوان شده بود. گرچه همان زمان «شاهپور علایی مقدم»، سرپرست برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، این دلیل را رد کرد و گفت: « تنها فرق آفتکشهای داخلی با خارجی این است که باید نمونۀ دلخالی بهجای یکبار، چندبار استفاده شود.»
با وجود این گفتهها اما انتقاد به آفتکشهای داخلی زیر استاندارد جهانی، ماندگاری بالا در خاک و محصول، و آلایندگی منابع آبی همواره وجود دارد.