سهشنبه ۱۹ فروردين ۱۴۰۴
بازدید:۳۲۳
صد آنلاین | بناهای اسلامی در هند نمونه‌های باشکوهی از تلفیق هنر معماری اسلامی با سبک‌های محلی هندی هستند که طی قرون مختلف، به ویژه در دوران حکومت سلاطین دهلی و امپراتوری مغول، ساخته شده‌اند. این بناها نه تنها از نظر مذهبی اهمیت دارند، بلکه به عنوان جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی نیز شناخته می‌شوند.به گزارش صد آنلاین، کشور هند با بیش از ۲۰۰ میلیون مسلمان (دومین جمعیت مسلمان جهان)، یکی از مهمترین مراکز تمدن اسلامی در خارج از خاورمیانه است. ورود اسلام به این سرزمین از قرن اول هجری آغاز شد و در دوران حکومت‌های اسلامی مانند غزنویان، سلاطین دهلی، و گورکانیان به اوج شکوفایی رسید. مساجد به عنوان نمادهای معماری و کانون‌های فرهنگی، نقش محوری در گسترش اسلام و تلفیق آن با فرهنگ هندی داشت
بنابر روایت شبستان، داستان‌های درباره ساخت نخستین مساجد در هند و به ویژه مساجد جامع روایت می شود، مساجدی که از نظر میراث تاریخی و جهانی برای این کشور گرانبهاست.
تمدن اسلامی در شبه قاره هند دارای طعم خاص و منحصر بفردی است که بازدیدکنندگان آثار اسلامی معتقدند که به واسطه آثاری که دلالت بر تمدن اسلامی قدیمی دارد، این کشوربخشی از جهان اسلام به شمار می آید.
در هند مساجد، زیارتگاه‌ها، مزارها، قلعه ها و نمادها و ساختمان های زیاد در دوره مغول در قرن ۱۴ میلادی ساخته شد و دوره ای که تمدن اسلامی در جای جای هند و به ویژه مناطق شمالی آن و ایالت پرادش در شرق هند و اندرا پرادش در جنوب هند در حال گسترش بود.
بدون شک می توان آثار اسلامی در هند به ویژه مناطق شمالی و شرقی این کشور را مرتبط با امپراطوری مغول دانست.
مناره‌ها و گلدسته های مساجد جامع و قدیمی هند و صدای اذان هایی که از آن طنین انداز می شود، دلیل آشکاری بر تمدن قدیمی مسلمانان در این کشور دارد.
بسیاری از مساجد و آثار اسلامی از جمله مسجد «صلاح» یا «زینانی «در دوره امیر مغولی «محمد شاه» در سال ۱۴۲۳ در ایالت کرناتکای جنوب هند ساخته شد که ۱۶ مکان برای ادای نماز دارد.
در دهلی نو پایتخت هند نیز مسجد جامعی است که در دوره «شاه جهان» امپراطور مغولی ساخته شود و می توان آن را یکی از بزرگترین مساجد هند به شمار آورد. ساخت این مسجد شش سال به طول انجامید و در سال ۱۶۴۴ میلادی به پایان رسید؛ علاوه بر این مسجد، مسجد دیگری به نام «تومب» در قرن شانزدهم و در زمان حکومت امپراطوری مغولها ساخته شد.
«بیبی کا مقبره» یا «تاج جنوب هند» از بزرگترین بناهای تاریخی و اسلامی در هند به شمار می آید که در دوره «عظیم شاه» امیر مغولی در سال ۱۶۷۸ میلادی در شهر اورنقا باد در ایالت مهراشترا ساخته شد.
«تاج محل» نیز یکی از عجایب هفتگانه دنیا با معماری شگفت انگیز در شهر اگرا در ایالت اوتار پرادش در شرق هند شمار می آید که شاه جهان، امپراطور مغولی هند به منظور یادبود همسر ایرانی ومحبوبش ممتاز محل که در سال ۱۶۳۱ (میلادی) به‌هنگام وضع حمل فوت کرد، آن را ساخت. به همین دلیل تاج محل نماد عشق و وفاداری ابدی است.
تاج محل، گرچه مقبره است، اما عناصر معماری مساجد مانند گنبد و مناره را دارد و به دستور شاه جهان ساخته شد.
«مناره سیکندرا» در شهر اگرا که نماد عزت است، آرامگاه جلال‌الدین محمد اکبر سومین و بزرگترین پادشاه مغول در آنجا قرار دارد. این بنا با ماسه سنگ قرمز ساخته شده و با مرمر جواهر نشان شده است. اکبر ساخت این آرامگاه را قبل از فوتش در سال ۱۶۰۰آغاز کرد اما «جهانگیر» پسرش آن را در سال ۱۶۱۳م (۱۰۲۲ ش) به پایان رساند.
نقوش گیاهی برجسته و طرح‌های هندسی این آرامگاه با ترصیع مرمر سفید و سنگ تزئین شده و بالای آن را چهار مناره مرمرین پوشانده شده‌است.
بسیاری از بقایای آثار اسلامی قدمی از جمله «قطب منار» و «فیروز شاه کوتلا» به دوران امپراطوری مغولها بازمی گردد.
«قطب منار» در قرن ۱۲ میلادی توسط قطب الدین ایبک ساخته شده و مناره آن ۷۳ متر با پنج طبقه است و نقوش قرآن به خط کوفی دارد. این بنا ترکیبی از سبک‌های هندو- اسلامی است؛ امروز این بنا جزو میراث جهانی یونسکو است.
شهر «فاتح پور سیکری» شهر متروکه مغولها در قرن ۱۶ میلادی در نزدیکی آگرا در ایالت اوتار پرداش هند توسط اکبر شاه گورگانی ساخته شد که مسجد جامع، بلند درازه(دروازه عظیم) و مقبره شیخ سالیم چشتی است.
معماری اسلامی هند ترکیبی منحصر به فرد از سبک ایرانی، هندی، و عثمانی با گنبدهای پیازی شکل (مانند تاج محل) و مناره‌های بلند (مثل قطب‌المنار با ۷۳ متر ارتفاع)، استفاده از سنگ ماسه‌ای قرمز و مرمر سفید مانند مسجد جامع دهلی، حیاط‌های وسیع با ظرفیت ده‌ها هزار نمازگزار (مسجد جامع دهلی گنجایش ۲۵ هزار نفر را دارد) و کتیبه‌های فارسی و آیات قرآنی به خطوط ثلث و کوفی است که نشان‌دهنده تأثیر فرهنگ ایرانی است.
ساخت مسجد «مکه» که با خاک مکه ساخته شده است، در سال ۱۶۱۷ میلادی توسط سلطان محمد قطب شاه آغاز شد و در دوران ابوالحسن قطب شاه تکمیل شد.
این مسجد یکی از قدیمی‌ترین مساجد هند با صحنی به مساحت ۷۵۰۰ متر مربع است که پنج قوس محرابی در نمای بیرونی و ۱۵ قوس در داخل دارد.
مسجد «جامع دهلی» نیز بزرگترین مسجد هند با گنبدهای مرمرین و کتیبه‌های فارسی است که در سال ۱۶۴۴ توسط شاه جهان امپراطور مغول ساخته شد.
این مسجد بزرگترین مسجد هند با گنجایش ۲۵ هزار نمازگزار است که سه گنبد مرمرین سفید و ارغوانی و دو مناره ۴۰ متری و سه دروازه بزرگ دارد.
صحن آن با سنگ مرمر سیاسی و سفید مفروش شده و هر سجاده با سنگ‌های مرمر مشخص شده است.
مسجد «بارا امامبارا» در لکهنو در سال ۱۷۸۴ توسط نواب آصف الدوله بنا شد. در ساخت این مسجد از آجر و گچ بدون استفاده از چوب و یا فلز استفاده شده است.
سقف قوسی شبستان مرکزی این مسجد بدون ستون یا تیرآهن است و از بزرگترین سازه‌های آجری جهان است.
مسجد جامع «سرینگر» توسط سلطان اسکندر شاه کشمیری در سال ۱۳۹۴ میلادی بنا شد. بزرگترین مسجد کشمیر با ۳۷۰ ستون چوبی است، معماری آن تحت تأثیر سبک ایرانی است و محل برگزاری مراسم نماز تراویح و افطاری در رمضان است.
آثار تمدن اسلامی در دوره حکومت امپراطوری مغول به شرق هم کشیده شده است به طوری که قلعه «بادا امام بارا» یکی از مهمترین قلعه های قدیمی واقع در ایالت پرداش در شرق هند که در دوره یکی از امرای مغول به نام عاصف الوله در سال ۱۷۸۴ میلادی ساخته شد، دیده می شود.
در ایالت اوتارپردیش نیز قلعه‌ای به نام «حسین آباد» در سال ۱۸۴۰ در دوره حکومت مغولها ساخته شد.
شهر حیدر آباد پایتخت ایالت آندرا پرداش در جنوب که شهری مسلمان نشین است، مکان مسجد چار منار و یکی از نمادهای مهم تمدن اسلامی در هند به شمار می آید، کلمه چار به معنی رقم چهار به زبان اردویی است و ین نامگذاری به علت داشتن چهار مناره برای این مسجد بزرگ است.
معماری اسلامی هند ترکیبی منحصر به فرد از سبک ایرانی، هندی، و عثمانی با گنبدهای پیازی شکل (مانند تاج محل) و مناره‌های بلند (مثل قطب‌المنار با ۷۳ متر ارتفاع)، استفاده از سنگ ماسه‌ای قرمز و مرمر سفید مانند مسجد جامع دهلی، حیاط‌های وسیع با ظرفیت ده‌ها هزار نمازگزار (مسجد جامع دهلی گنجایش ۲۵ هزار نفر را دارد) و کتیبه‌های فارسی و آیات قرآنی به خطوط ثلث و کوفی است که نشان‌دهنده تأثیر فرهنگ ایرانی است.
تمدن اسلامی میراث گرانبها و آثار تاریخی در هند و به ویژه ایالت شمالی از جمله تخلق آباد بر جای گذاشته است، تخلق آباد مساحت گسترده ای از داخل دهلی نو است که قصورها و کاخ‌ها و قلعه ها را از دوران امپراطوری مغول در خود جای داده است./ مبلغ
برچسب ها :