جمعه ۱۵ فروردين ۱۴۰۴
«سیده معصومه حسینی»؛ در روزگاری که آشوب‌ها و فتنه‌ها هر روز شکل تازه‌ای به خود می‌گیرند و حقیقت در غبار تبلیغات، منافع شخصی و سیاست‌های پیچیده گم میشود، بیش از هر زمان دیگری نیاز به بصیرت و تبیین داریم. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در سخنرانی‌های اخیرشان بر توجه ویژه به نهج‌البلاغه تأکید کرده‌اند، چرا که این کتاب گوهری از حکمت، سیاست، اخلاق، مدیریت و جامعه‌سازی است.
نهج‌البلاغه نه‌تنها چراغ راهی برای عبور از فتنه‌هاست، بلکه الگوی حکمرانی برای دولت اسلامی و الگویی تربیتی برای ساختن جامعه‌ای آرمانی است.
این یادداشت‌ها قرار است در مسیری متناوب، به حکمت‌های این گنجینه بپردازند، هم در مسیر تبیین و روشنگری برای زدودن غبار فتنه‌ها، هم برای بیان آموزه‌های حکمرانی و مدیریت اسلامی، و هم برای تربیت فردی و اجتماعی در مسیر حق؛ و چه شروعی بهتر از نخستین حکمت نهج‌البلاغه: «کُنْ فِی الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لَا ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَیُحْلَبَ» در فتنه‌ها همچون شتر دوساله باش که نه پشتی دارد تا بر آن سوار شوند و نه پستانی که از آن شیر بدوشند.
در جامعه‌ی امروز، فتنه‌ها دیگر فقط جنگ‌های نظامی یا سیاسی نیستند؛ فضای مجازی، رسانه‌ها و جریان‌های فکری میدان جدیدی برای فتنه‌گری شده‌اند. حق و باطل در هم آمیخته می‌شوند، گروه‌ها و جریان‌ها از احساسات مردم سوءاستفاده می‌کنند، و بسیاری از مردم ناخواسته ابزار دست قدرت‌ها می‌شوند.
امام علی (ع) در این حکمت، راهی برای نجات از فتنه‌ها ارائه می‌دهند: باید به‌گونه‌ای رفتار کنیم که نه مرکب موج‌سواران سیاسی شویم و نه عواطف و ظرفیت‌های ما برای منافع دیگران دوشیده شود.
_«لَا ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ» یعنی نباید اجازه دهیم که دیگران از ما به عنوان نردبان برای رسیدن به اهدافشان استفاده کنند. بسیاری از افراد، ناآگاهانه در مسیر‌هایی قدم می‌گذارند که نهایتاً به نفع گروه‌های خاص است، نه خود مردم.
_ «وَلَا ضَرْعٌ فَیُحْلَبَ» یعنی نباید بگذاریم از احساسات و هیجانات ما بهره‌کشی شود. جریانات مختلف اجتماعی و سیاسی، گاهی مردم را تنها برای منافع خودشان تحریک می‌کنند.
در این یادداشت به برخی از ابزار‌های مسببین فتنه‌ها برای تحریک آحاد جامعه برای رسیدن به منافع خودشان در سال‌های اخیر اشاره می‌کنم که قطعا اگر شرایط فتنه گون جدیدی رخ دهد احتمال بکارگیری این ابزار‌ها مجدد وجود خواهد داشت.
۱- موج‌سواری رسانه‌ای: جریان‌هایی که مردم را به سمت تصمیمات و واکنش‌های احساسی سوق می‌دهند تا از آن برای اهداف خاص خود استفاده کنند.
۲- سوءاستفاده از باور‌های دینی و ملی: گاهی گروه‌ها از مقدسات و ارزش‌های مردم برای منافع خودشان بهره‌برداری می‌کنند.
۳- بهره‌کشی اقتصادی و اجتماعی: بحران‌های اقتصادی و مشکلات اجتماعی که عمداً یا سهواً مردم را درگیر کرده و در نهایت سودش به جیب عده‌ای خاص می‌رود.
هرچند که ابزار‌های متنوع دیگری هم وجود داشته و یا بکارگیری خواهد شد، که اگر خدا توفیق دهد در یادداشت‌های آینده به آنها خواهیم پرداخت.
نهج‌البلاغه کتاب عبور از فتنه‌هاست. در دنیای امروز، تنها کسانی می‌توانند در طوفان حوادث مسیر درست را بیابند که بصیرت و آگاهی خود را تقویت کنند. سخن امام علی (ع) نه به معنای بی‌تفاوتی است، نه کناره‌گیری، بلکه به معنای هوشیاری، استقلال فکری و مراقبت از خود در برابر سوءاستفاده‌هاست.
این حکمت تلنگریست به خودمان، که آیا ما در فتنه‌های آخرالزمانی، همچون «اِبْنِ اللَّبُونِ» هستیم، یا ناآگاهانه، مرکب و منبعی برای منافع دیگران می‌شویم.
انتهای پیام/