چرایی واجب بودن روزه از زبان امام صادق(ع)

به گزارش صد آنلاین، از فایده‌های روزه، باخبر شدن اغنیا از حال فقراست. هشام بن حکم می‌گوید: از امام صادق(ع) از چرایی وجوب روزه پرسیدم، ایشان در پاسخ فرمودند: علت وجوب روزه این است که ثروتمند و مستمند با هم یکسان شوند‌‌؛ زیرا شخص متمکن و پولدار، هرگز احساس گرسنگی را درک نکرده تا بر شخص فقیر و بیچاره رحم کند. برای آن‌که هر وقت هرچه خواسته، در اختیار او بوده است و رنج و سختی نکشیده‌‌؛ پس خدای تعالی خواست به‌وسیله روزه بین بندگانش تساوی برقرار فرماید و به ثروتمند طعم و مزه گرسنگی را بچشاند و این درد را برای او واضح و ملموس کند‌‌؛ تا شاید دلش برای بیچارگان نرم شود و برگرسنگان ترحم کند.«اما العله فی الصیام لیستوی به الغنی و الفقیر و ذلک لان الغنی لم یکن لیجد مس الجوع فیرحم لانالغنی لما اراد شیئا قدر علیه فارادا لله عزوجل ان یستوی بین خلقه و ان یذیق الغنی من الجوع و الالم لیرق علی الضیعف فیرحم الجائع».

 

 

 

بنابراین یکی از مهم‌ترین منافع روزه این است که به‌ انسان هشدار می‌دهد که مسلمانی تنها نماز، عبادت، زیارت و اصول عبادی اسلام را بجا آوردن نیست‌‌؛ بلکه باید از حال فقیران و مستمندان نیز مطلع شد و به آنها رسیدگی کرد‌‌؛ زیرا هر اجتماعی که اغنیای آن به فکر مستمندان باشند روی فقر و محرومیت را نخواهند دید و این از فواید روزه به‌شمار می‌آید. 
     

 

 

 

تقویت هنجارهای اجتماعی
روزه با توجه به این‌که در اسلام زمان خاصی به آن اختصاص داده شده، در ایجاد و تقویت هنجارهای مذهبی در جامعه، نقش بسزایی دارد. نمودهای اجتماعی ماه روزه‌داری، تغییرات ساعات کار و خواب و بیداری مردم، تعطیلی اغذیه‌فروشی‌ها در طول روز، ممنوعیت دخانیات، برپایی افطاری‌ها و مجالس مذهبی و... با تأثیری که بر فضای عمومی جامعه می‌گذارد، موجب تقویت هنجارهای دینی و دعوت افراد به همنوایی درونی و ظاهری با فرهنگ دینی و هماهنگ‌شدن با اخلاق و رفتار مذهبی می‌شود.  افراد در جامعه اسلامی در ماه رمضان با مشاهده روزه‌دار بودن اکثریت جامعه و حالت ویژه‌ای که فضای جامعه در شب و روز این ماه به خود می‌گیرد، یکی از دو نوع احساس درونی متفاوت را تجربه می‌کنند: در افراد متدین و روزه‌دار احساس هماهنگی و همرنگی اعتقادی با دیگران و روحیه اعتماد به نفس مذهبی بیشتر پدید می‌آید‌‌ و در افراد لاابالی و بی‌اعتنا به احکام دینی نوعی احساس ناخوشایند ناهمنوایی و ناهمرنگی با جمع بروز می‌کند که از نظر روانی می‌تواند منزوی‌کننده یا بازدارنده و تغییردهنده رفتار باشد.

 

 

 

 

بی‌شک هریک از این دو پیامد روانی، به حفظ و ارتقای سطح دینداری جامعه و امنیت روانی ‌فرد مسلمان در جامعه اسلامی کمک می‌کند. بنابراین تعجب‌برانگیز نیست که هر‌ساله، طبق آمارهای رسمی نهادهای انتظامی و قضایی، میزان تخلفات و جرایم مختلف در طول ماه رمضان، کاهش چشمگیری پیدا کرده‌است. 
     

 

 

 

 

 

 

پیوندهای دوستانه و خانوادگی
بی‌تردید یکی از عوامل تقویت روابط اجتماعی خاص در گروه دوستان، خویشان و همسایگان، رفت‌وآمدهایی است که براساس دعوت و اجابت برای وعده‌های غذایی صورت می‌گیرد، علاوه بر فایده‌ای که از نظر برآوردن نیازهای عاطفی و پرورش شخصیت کودکان دارد، برای خود بزرگسالان بسیار مفید و می‌توان گفت برای سلامت روانی‌شان حیاتی است.  اکنون در دنیایی که به‌سرعت رو به فردیت و دوری عاطفی افراد از یکدیگر حرکت می‌کند و به‌تدریج ارتباطات خانوادگی و خویشاوندی را تضعیف می‌کند، ماه مبارک رمضان فرصتی برای مقابله بر این جبر نامیمون دنیای مدرن است.

 

 

 

 

 

توصیه‌های مؤکد اولیای دین بر افطاری دادن در این ماه شریف از یک‌سو و تاکید بر اجابت دعوت دیگران از سوی دیگر، از عواملی است که به‌طور محسوس، بهبودی و تقویت روابط دوستانه و خویشاوندی افراد وخانواده‌ها را درجامعه اسلامی در ماه رمضان موجب‌می‌شود. البته باید توجه داشت که افطاری رفتن و افطاری دادن نیز همچون هر نوع تعامل اجتماعی دیگر، در معرض آفاتی قرار دارد که ممکن است در صورت بی‌توجهی، فواید آن را تحت‌الشعاع قرار دهد. به‌عنوان مثال هم‌چشمی ورقابت‌کردن دربالا بردن کیفیت وکمیت پذیرایی‌ها، داشتن توقعات غیرواقعی از یکدیگر در دعوت یا اجابت‌شدن، به زحمت انداختن بیش از حد همسر و فرزندان برای برگزار کردن مراسم افطاری و مواردی از این قبیل، همه مخالف هدف اصلی پیامبر و امامان معصوم(ع‌) در تشویق و ترغیب به افطاری دادن و افطاری رفتن است. به نظر می‌رسد از همه اینها و موارد مشابه آن می‌توان با بازگشتن به نیت اصلی که حصول ثواب الهی و تقویت روابط اجتماعی و خانوادگی دوستانه است، احتراز کرد. 
     

 

 

عامل ازدیاد صبر جامعه
هیچ‌جامعه‌ای اگرتحمل ناگواری‌هارانداشته باشد،برمشکلات مختلف وبردشمنان خویش نمی‌تواندپیروزشود. با صبر و مقاومت است که می‌توان به پیکار ستمگران رفت و دست استعمارگران را کوتاه کرد. روزه به‌ویژه در روزهای گرم و طولانی تابستان که فشار تشنگی طاقت‌فرسا می‌شود، به‌طور چشمگیری به انسان صبر و مقاومت می‌بخشد و تحمل رنج و سختی را بر آدمی آسان می‌سازد‌‌؛ لذا در قرآن کریم از روزه به صبر تعبیر شده است: «و استعینوا بالصبر و الصلوه. از صبر و نماز کمک بگیرید.»/ جام جم