چه غذاهایی برای فصل تابستان مناسب است؟ / بهترین درمان گرمازدگی

 صورتش از شدت گرما قرمز و خیس عرق شده است؛ از کلاس فوتبال به خانه باز می‌گردد و به مادرش می‌گوید: «مامان من سرگیجه و حالت تهوع دارم؛ حالم خوب نیست. فکر کنم گرمازده شدم؛ فقط یه چیزی بده من بخورم خوب شم ...» گرمازدگی یکی از مشکلاتی است که هر فردی در گروه‌های سنی مختلف می‌تواند به آن مبتلا شود. البته به گفته پزشکان، کودکان و سالمندان بیش از سایر افراد در معرض گرمازدگی قرار دارند.

تعریق زیاد، تشنگی شدید، سردرد، برفروختگی، ضعف و بی‌حالی، از دست دادن اشتها، تهوع و استفراغ، کاهش هوشیاری از جمله مهمترین علائم گرما زدگی است. گفتنی است که گرمازدگی شدید ممکن است منجر به تورم مغز و دیگر اندام‌های حیاتی شده و آسیب‌های دائمی به بدن وارد کند. همچنین اگر برای گرمازدگی شدید درمان سریع و کافی صورت نگیرد؛ ممکن است منجر به مرگ شود.از این رو پیشگیری و درمان زودهنگام گرمازدگی بسیار اهمیت دارد.

گرما زدگی را چگونه درمان کنیم؟

در شرایط گرمازدگی، در ابتدا فرد مصدوم باید به یک مکان خنک منتقل و اگر قادر به نوشیدن است، آب بنوشد. همچنین دوش گرفتن، پوشیدن لباس‌های خنک، رنگی و نازک، مصرف مایعات و مواد غذایی مناسب در پیشگیری و درمان گرما زدگی مؤثر است.

آیا مصرف مایعات و نوع تغذیه در پیشگیری از گرما زدگی تأثیر دارد؟

برخی از افراد معتقد هستند که تغذیه در پیشگیری از ابتلا به گرمازدگی تأثیری ندارد؛ درحالی که سروناز علی عسگری متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت و گو با فارس، در خصوص تأثیر تغذیه در پیشگیری از گرما زدگی می‌گوید: با شروع فصل تابستان، نوع تغذیه بسیار اهمیت دارد؛ زیرا عملکرد دستگاه گوارش مانند قبل نبوده و ممکن است برای بدن مشکلاتی مانند کاهش قدرت هضم غذا ایجاد کند.بنابراین غذاهای مصرفی در فصل تابستان، نباید به سیستم گوارش فشار بیاورد. همچنین به دلیل اینکه طبع فصل تابستان گرم و خشک است نباید غذاهایی استفاده شود که این گرمی و خشکی را تشدید و طبع بدن را بهم بزند.در همین راستا باید غذاهایی که در فصل تابستان مصرف می‌شود، کم حجم و آسان هضم باشد.

در تابستان؛ پرخوری ممنوع!

وی در خصوص عوارض پرخوری در فصل تابستان می‌گوید: در این فصل به هیچ عنوان نباید پرخوری اتفاق بیفتد؛ زیرا در فصل تابستان حرارت غریزی دستگاه گوارش کم است و نباید هضم غذاهای مصرفی زحمت زیادی برای معده داشته باشد. در واقع نباید غذایی که خورده می‌شود، برای مدت خیلی طولانی در معده باقی بماند.

چه غذاهایی برای فصل تابستان مناسب است؟

علی عسگری در خصوص مواد غذایی مناسب در فصل تابستان می‌گوید: در فصل گرما افرادی که دارای طبع گرم و خشک هستند؛ بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند؛ بنابراین باید از خوردن و نوشیدن مواد غذایی که حرارت بدن را بالا می‌برد کمتر استفاده کنند. زیرا خشکی بدن را افزایش داده و تعادل مزاج در بدن را بهم می‌زند. مصرف یک سری از مواد غذایی تند و تیز مانند فلفل، زنجبیل، دارچین، یا برخی از سبزی‌ها مانند سیر و پیاز، نعنا و... باید در فصل تابستان کاهش پیدا کند.

همچنین مصرف برخی از شیرینی‌جات باید دارای محدودیت باشد. یک سری از شیرنی‌ها دارای گلوکز هستند «شیرنی، شکلات، کیک و...» که باید کمتر مصرف شوند.همچنین در فصل گرما مصرف برخی از شیرینی‌جات که دارای قند طبیعی هستند مانند عسل، کشمش، مویز، میوه‌های بسیار شیرین مانند انجیر، آناناس، موز و... باید به مقدار بسیار کمی مورد استفاده قرار گرفته و در مصرف آنها تعادل رعایت شود.به طور کلی غذاهای مناسب برای فصل تابستان غذاهای آب‌پز و پختنی هستند و باید مصرف غذاهای کبابی و سرخ کرده کاهش پیدا کند.

این گوشت‌ها را در تابستان نخورید

این متخصص تغذیه در خصوص مصرف گوشت در تابستان توضیح می‌دهد: باید در فصل تابستان مصرف گوشت کاهش پیدا کند؛ زیرا گوشت‌ها دیر هضم بوده و طبع آن گرم است. خصوصاً گوشت‌های قرمز «گوشت گوسفند، شتر، بلدرچین» به دلیل طبع گرم و خشکی که دارند باید کمتر مورد استفاده قرار گیرند. البته مصرف گوشت ماهی در فصل تابستان خوب است، زیرا طبع آن سرد بوده و به دلیل لطیف بودن بافت، زود هضم است.همچنین برخی از مواد غذایی که مزاج گرمی دارند مانند گردو، کنجد، فسنجان و... برای تابستان پیشنهاد نمی‌شود.

کم آبی بدن؛ دی هیدراته شدن بدن؛ گرمازدگی

وی در خصوص تأثیر کم آبی بدن در ابتلا به گرمازدگی توضیح می‌دهد: یکی از دلایلی که باعث گرما زدگی و یا ایجاد علائم گرمازدگی می‌شود، کم آب شدن بدن است. برخی از افراد خیلی کم از آب و مایعات استفاده می‌کنند. با توجه به تعریق زیادی که در فصل تابستان اتفاق می‌افتد، علائم گرمازدگی ایجاد می‌کند؛ بنابراین برای اینکه بدن دی هیدراته نشود، بهتر است افراد از مایعات مناسب و خنک استفاده کنند؛ اگر کسی عادت به کم نوشی دارد، باید این عادت را در فصل تابستان کمی تعدیل کند.همچنین مصرف غذاهایی که در آن مایعات خنک وجود دارد مانند آب دوغ‌ خیار بسیار توصیه می‌شود. گفتنی است ماست، خیار، اسفناج، کاهو و... جزو غذاهای زود هضم بوده و بسیار برای تابستان مناسب هستند.

نوشیدنی‌های مناسب فصل تابستان

علی عسگری در خصوص نوشیدنی‌های مناسب فصل تابستان می‌گوید: مصرف نوشابه‌ها، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، نوشیدنی‌های بسیار شیرین، شربت‌های صنعتی و غیر طبیعی توصیه نمی‌شود. افراد به جای این مایعات می‌توانند از نوشیدنی‌های سنتی و خنک ایرانی مانند خاک‌شیر، تخم شربتی، مقدار کمی سکنجه بین و... استفاده کنند.مصرف این نوع از نوشیدنی‌ها کمک می‌کنند تا بدن دی هیدارته نشده و آن الکترولیت‌هایی که از بدن دفع می‌شوند، جایگزین شوند. اگر افراد دوست دارند که از مایعات شیرین استفاده کنند آب میوه‌ها و اسموتی‌های طبیعی خانگی پیشنهاد می‌شود.

همچنین باید در مصرف مایعات به این نکته توجه داشت تا مایعات به صورت خیلی یخ استفاده نشود؛ مایعاتی خوب است که با یخ خنک نشده و در دمای یخچال «در دما 3-4 درجه» خنک شده باشند. گفتنی است افرادی که در بیرون از خانه و در معرض آفتاب فعالیت دارند باید بیشتر از سایر افراد از مایعات استفاده کنند.